Marsze i Wiece Wolności
"Marsze i Wiece Wolności". Społeczne akcje protestacyjne V 1981 na terenie całego kraju, związane z walką o uwolnienie więźniów politycznych w PRL. Na terenie województwa katowickiego zorganizowane w Katowicach i Gliwicach.
Zaostrzający się na przełomie IV/V 1981 konflikt pomiędzy społeczeństwem a władzami PRL dotyczący uwolnienia więźniów politycznych, spowodował radykalizację akcji protestacyjnych na terenie Zagłębia i Śląska. Regionalne KOWzaP wspierające sosnowiecki protest głodowy (od 20 V) w tej sytuacji zadecydowały się na ogłoszenie 25 V dniem protestu w obronie więźniów politycznych. W tej atmosferze, po powodzeniu krakowskiego „białego marszu” i sosnowieckiego marszu „przeciw bezprawiu” (17 i 18 V), w środowiskach akademickich Katowic i Gliwic związanych z NZS i KPN narodziła się idea powołania do życia Międzyuczelnianego KOWzaP (18 V), którego pierwszą akcją byłoby zorganizowanie 25 V we współpracy z RKOWzaP protestacyjnych marszów i manifestacji w obronie aresztowanych liderów KPN i braci Kowalczyków.
Władze NZS wezwały organizatorów marszów wolności do przestrzegania dyscypliny i niedopuszczenia do ekscesów i prowokacji, postulując kierowanie próśb o ogłoszenie jednodniowej prohibicji oraz wyznaczanie tras z dala od zakładów karnych i komend MO. Cele akcji określano jako walkę o uwolnienie więźniów politycznych i nierepresjonowanie niezależnych wydawnictw, czyli realizacja 3 i 4 punktu porozumienia gdańskiego. Marsz kończyć miało wręczenie petycji na ręce przewodniczących WRN, adresowanych do wojewódzkich zespołów poselskich.
Strach przed konfrontacją ze społeczeństwem spowodował skupienie uwagi aparatu bezpieczeństwa na akcji dezintegracyjnej objawiającej się wzmacnianiem negatywnych opinii o inicjatywie studentów, rozpowszechnianiu ulotek wzywających do bojkotowania marszów i wyemitowaniu w TVP filmu o braciach Kowalczykach (24 V), prezentujących ich działalność w kategoriach pospolitego terroryzmu.