Encyklopedia Solidarności

https://encysol.pl/es/encyklopedia/hasla-rzeczowe/13891,Mlodziezowa-Deklaracja-Solidarnosci.html
28.03.2024, 22:16

Młodzieżowa Deklaracja Solidarności

Młodzieżowa Deklaracja Solidarności, oświadczenie programowe przedstawicieli środowisk młodzieży szkolnej, wydane w IV 1985 we Wrocławiu, opublikowane na łamach pisma „Szkoła” i innych gazet podziemnych. Deklarację poparły: Międzyszkolny Komitet Oporu, Młodzieżowy Ruch Oporu Młodzieżowy Ruch Oporu Młodzieżowy Ruch Oporu, struktura podziemna powołana po 13 XII 1981 w Gorzowie Wlkp. przez kilku uczniów szkół średnich (wcześniej w Związku Młodzieży Antykomunistycznej). Celem organizacji miała być „walka m.in. o przywrócenie praw jawnego działania dla «S» oraz uwolnienie internowanych i więzionych za przekonania”. Pierwsze akcje plakatowo-ulotkowe przeprowadzono jeszcze w XII 1981. W I 1982 podczas spotkania najaktywniejszych członków ustalono kierunki działania i wybrano Zarząd w składzie: Marek Rusakiewicz – przewodniczący, Stefan Bohusz – z-ca przewodniczącego, odpowiedzialny także za druk i archiwum, Grzegorz Bieroń – skarbnik, Krzysztof Sobolewski; nie ustalono nazwy organizacji, pojawiła się ona 30 VIII 1982; czołowymi działaczami w tym czasie byli również: Roman Bosiacki, Jarosław Furtan, Piotr Niewiarowski, Artur Orzechowski, bracia Ryszard i Olgierd Popielowie. W III 1982 nawiązano kontakt z grupami podziemnej „S”: Eljot i JAH, zajmującymi się głównie produkcją ulotek, jednak obie szybko zostały rozbite: pod koniec III 1982 grupa JAH, na początku IV 1982 grupa Eljot. Po utworzeniu w VI 1982 RKW „S” Regionu Gorzów Wlkp. nawiązano z nią kontakt. Pod koniec VIII 1982 przeprowadzono pierwszą dużą akcję: rozrzucenie ulotek wzywających do udziału w uroczystościach 2. rocznicy Porozumień Sierpniowych; 31 VIII 1982 w Gorzowie Wlkp. miały miejsce największe w historii miasta wystąpienia społeczne, w trakcie których doszło do walk ulicznych. W X 1982 odbyło się spotkanie MRO z RKW, na którym omówiono zasady współpracy: młodzież miała pomagać w akcjach ulotkowych, RKW udzielić pomocy MRO w stworzeniu własnej drukarni. W połowie X 1982 RKW przekazała MRO materiały poligraficzne, dzięki czemu pod koniec X 1982 ukazał się 1. i jedyny nr pisma MRO „Iskra”; za kolportaż pisma w Zespole Szkół Elektrycznych 4 XI 1982 aresztowano Dariusza Osińskiego (ucznia IV klasy Liceum ZSE), 5 XI 1982 zatrzymano Pawła Cichonia (ucznia II klasy zawodowej ZSE), Jarosława Jaśkiela (ucznia IV klasy LZSE), M. Rusakiewicza (ucznia IV klasy II LO), Waldemara Rusakiewicza (ucznia III klasy LZSE); 6 XI 1982 podczas próby zatrzymania braci Krzysztofa i Marka Sobolewskich K. Sobolewski zdołał uciec funkcjonariuszom SB, których zamknął we własnym mieszkaniu; M. Sobolewskiego i innych (m.in. Krzysztofa Baraniaka, Roberta Kukuckiego, Piotra Niewiarowskiego, Mariusza Skibińskiego) umieszczono w Izbie Dziecka; zatrzymano i aresztowano wówczas ponad 20 osób. K. Sobolewski ukrywał się do VI 1983 (w tym czasie drukarz pisma „Feniks”). 28 XII 1982 przed Sądem dla Nieletnich rozpoczął się proces najmłodszych członków MRO; K. Baraniak, R. Kukucki, P. Niewiarowski, M. Skibiński, M. Sobolewski zostali skazani na 2 lata domu poprawczego w zawieszeniu na 2 lata; Tomasz Bicki, Zbigniew Bierka, P. Cichoń otrzymali nadzór kuratora; 7 II 1983 rozpoczął się tzw. drugi proces MRO – starszych działaczy organizacji: 9 II 1983 sąd skazał: M. Rusakiewicza na 2 lata więzienia, G. Bieronia (ucznia IV klasy LO), J. Furtana (ucznia IV klasy LO), S. Bohusza (ucznia III klasy ZSZ) na 1 rok, A. Orzechowskiego (ucznia III klasy ZSZ), O. Popiela (ucznia III klasy Technikum Budowlanego), R. Popiela (ucznia III klasy TB), R. Bosiackiego (ucznia IV klasy TB) na 6 mies., wszystkich z zawieszeniem na 2 lata, z jednoczesnym nadzorem kuratora sądowego; postępowanie przeciwko W. Rusakiewiczowi warunkowo umorzono, wyznaczając 1 rok okresu próby. Proces zakończył działalność MRO w Gorzowie Wlkp., jednak już w IV 1983 na bazie rozbitego MRO powstał Ruch Młodzieży Niezależnej. Solidarność, przedstawiciele Polskiej Niezależnej Organizacji Młodzieżowej i redakcja pisma „Impuls”.

Sygnatariusze oświadczenia wzywali do powołania wspólnej, młodzieżowej organizacji antykomunistycznej, wspierającej NSZZ „Solidarność” i inne ugrupowania w walce o niepodległość i obalenie ustroju komunistycznego oraz tworzenia nowych kadr dla opozycji demokratycznej i NSZZ „Solidarność”. Młodzieżowa Deklaracja Solidarności wywołała ograniczony odzew, ale sprzyjała powstaniu Międzyszkolnego Komitetu Oporu, jako struktury działającej we wszystkich szkołach średnich Wrocławia.

 

Artur Adamski

Opcje strony