Niezależne Zrzeszenie Uczniów Szkół Ponadpodstawowych w Krakowie
Niezależne Zrzeszenie Uczniów Szkół Ponadpodstawowych w Krakowie (Ruch Odnowy Szkół Średnich), organizacja uczniowska o charakterze samorządowym powołana 29 XI 1980 w IV LO przez delegatów 16 krakowskich szkół ponadpodstawowych jako Ruch Odnowy Szkół Średnich. Jedna z pierwszych grup NZU SP, współtworzona przez Elżbietę Szymczyk, zawiązała się jesienią 1980 w I LO, kolejne m.in. w V i X LO, Liceum Plastycznym, Zespołach Szkół Mechanicznych, Energetycznych, Poligraficzno-Księgarskich oraz II i III Pomaturalnym Studium Medycznym.
Opracowano wzorcową, demokratyczną ordynację wyborczą do samorządu szkolnego, program i zasady działania. Za główne zadania uznawano koordynację działalności niezależnych samorządów uczniowskich woj. krakowskiego, reprezentowanie młodzieży przed władzami oświatowymi i administracją szkolną, domagano się obecności przedstawicieli samorządu na zebraniach rad pedagogicznych; postulowano odkłamanie przedmiotów humanistycznych, planowano organizowanie kółek samokształceniowych (m.in. we współpracy z Andrzejem Sulikowskim – wykładowcą filologii polskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim) i sieci niezależnych bibliotek szkolnych (organizatorem jednej z nich był Józef Ratajczak). Współpracowano z NZS, z którego ramienia uczniowską organizacją opiekował się student historii UJ Dariusz Przeździecki, wsparcia udzielali także członkowie władz „S” w Krakowie, m.in. Barbara Bilik.
Po 13 XII 1981 działacze NZU SP zaangażowali się w kolportaż pism podziemnych, ulotek, okolicznościowych znaczków itp., współpracowali z podziemnymi strukturami NZS, wiosną 1982 podjęli współpracę z pismem „Mimo Wszystko” (wydawanym przez Krakowską Komisję Wykonawczą NZS), następnie z gdańskim „Uczniem” i warszawskim „Uczniem Polskim”.