Radio „Solidarność” Siedlce
Radio „Solidarność” Siedlce – nadawało w latach 1984-1989. Pomysłodawcą zorganizowania niezależnego radia był Cezary Kaźmierczak. Pomysł wprowadził w życie Tomasz Olko. Przez pewien czas Radio było organem Siedleckiego Komitetu Oporu Społecznego. W momencie wejścia przedstawiciela SKOS do Oddziałowej Komisji Wykonawczej w Siedlcach, Radio się uniezależniło.
W skład zespołu wchodzili: Tomasz Olko – szef Radia, autor i redaktor audycji, zajmował się nagrywaniem oraz kontaktami z innymi podziemnymi strukturami, Adam Patoleta – nadawał audycje i wyszukiwał mieszkania do nadawania, Jerzy Gajowniczek – był konstruktorem i wykonawcą nadajników, zajmował się obsługą techniczną oraz nadawaniem, Maria i Stanisław Wołowiczowie – montowali i nadawali audycje, prowadzili archiwum, wyszukiwali lokale do nadawania.
Pierwsza audycja została nadana 14 VI 1984 na falach UKF, a 16 VI na fonii I Programu TVP. Następnie, do końca 1987, nadawano wyłącznie na fonii I Programu TVP, zaś od II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1988 na falach UKF zbliżonych do III Programu Polskiego Radia. Radio przygotowało do emisji 46 audycji, każda audycja była emitowana średnio 2-3 razy, a czas jej trwania wynosił od 3 do 11 minut (zachowały się nagrania 41 audycji). Audycje były nadawane nieregularnie. Ich częstotliwość zależała od aktualnej potrzeby. Podczas nadawania na fonii TVP nie zapowiadano audycji, w momencie przejścia na fale UKF, zapowiadano datę i godzinę na ulotkach i w prasie podziemnej.
W II 1985 siedleckie radio nawiązało współpracę z warszawskim Radiem „S”. Od tego czasu nadawało własne audycje oraz audycje warszawskie. Wszystkie siedleckie audycje były nagrywane w Warszawie (w mieszkaniach Iwony Marchelskiej, Magdy Drewniak, Barbary Mróz) i montowane w Siedlcach. Audycje warszawskie często były w Siedlcach przerabiane i skracane ze względu na bezpieczeństwo emiterów. Siedleckie audycje poprzedzano fragmentem Murów Jacka Kaczmarskiego. Po nawiązaniu współpracy z radiem warszawskim, audycje zawierały sygnał „siekiera, motyka” grany na fujarce, oraz fragment Murów, a także cytat z wypowiedzi Lecha Wałęsy. Nadawano wiadomości z kraju, przede wszystkim na temat poczynań władz, łamania praw człowieka, oraz komunikaty podziemnej „S” – struktur krajowych i regionalnych, relacjonowano wydarzenia z Siedlec i okolic (m.in. informowano o aresztowaniach i rewizjach). Wydarzeniem była audycja z przemówieniem Zbigniewa Bujaka nadana przed 1 i 1 V 1985. Była to jego pierwsza wypowiedź dla Radia „S”.
Audycje nadawano przeważnie na programach o wysokiej oglądalności, jak wiadomości sportowe, atrakcyjne filmy (np. „Shogun” 24 II 1985). Tradycją Radia było nadawanie specjalnych audycji na święta i Nowy Rok z życzeniami dla członków i sympatyków „S”. Audycje noworoczne nadawano w czasie przemówień wygłaszanych przez przedstawicieli najwyższych władz.
Zespół siedleckiego radia miał nadajnik własnej konstrukcji. Był on wielkości dwóch dużych tabliczek czekolady, łatwy do przenoszenia. Metoda nadawania była prosta: nadajnik sprzężony z magnetofonem podpinano do końcówki anteny TV (trzy dipolowej) i włączano magnetofon. Antena telewizyjna była nośnikiem sygnału nadajnika.
Po zakończeniu nadawania na fonii TVP siedleckie radio przekazało nadajnik Karcie 77 (opozycyjnej inicjatywie) w Czechosłowacji.
Fragmenty audycji Radia „S” Siedlce retransmitowane były przez RWE. Całe audycje transmitowano w Australii, Nowej Zelandii i w Szwecji.
Radio, przez cały okras działalności, nie zostało wykryte przez organy ścigania.
Z Radiem współpracowało wiele osób, m.in.: *autorzy i redaktorzy audycji: Cezary Kaźmierczak i Tadeusz Kłopotowski; *lektorzy: Magda Drewniak, Jadwiga Bruszewska, Iwona Marchlewska, Barbara Mróz, Ewa Sierpińska, Ryszard Burek, Joanna Burek, Jolanta Adamiak, Jacek Kuśmierz, Leszek Baczyński; *osoby udostępniające swoje mieszkania: Stanisław Sobiech, Krzysztof Kozak, Irena Chilik, Jan Charczuk, Teresa Orzechowska, Marek Olszewski.