Hasła rzeczowe

Regionalna Komisja Wykonawcza Regionu Łódzkiego „S”

Regionalna Komisja Wykonawcza Regionu Łódzkiego „S”, utworzona 13 V 1984, po uzyskaniu akceptacji TKK i Lecha Wałęsy. W pocz. okresie działalności RKW działała w składzie: Jerzy Dłużniewski (przewodniczący), Marek Czekalski (do poł. 1985), Marek Edelman, Ryszard Kostrzewa i Rafał Kasprzyk (do przełomu 1985–1986). 1986 do składu wszedł Paweł Lipski. W Oświadczeniu podpisanym przez „Jawora” (J. Dłużniewskiego) i ogłoszonym na łamach „Głosu Łodzi” poinformowano o powstaniu RKW i określono cele działania, w tym: odzyskanie praw obywatelskich, poprawa warunków życia ludzi pracy, zachowanie tożsamości kultury polskiej, „demokratyczna i samorządna Rzeczypospolita”. Organem prasowym RKW było pismo „Głos Łodzi” redagowane m.in. przez Jerzego Katarasińskiego, Marka Markiewicza, Iwonę Śledzińską-Katarasińską i in., wydawane V 1984 – IV 1989 (łącznie 68 nr) w średnim nakł. ok. 3 tys. egz. RKW koordynował działalność podziemnych struktur „S” w Regionie Łódzkim. Czołową rolę w działalności RKW odgrywał obok J. Dłużniewskiego M. Edelman, który organizował dotacje na działalność podziemną w Łodzi i regionie.

Jedną z gł. form działalności RKW było funkcjonowanie zaplecza wydawniczo-kolportażowego koordynowanego przez R. Kostrzewę. Oprócz „Głosu Łodzi” z RKW była związana m.in. „Solidarność Walcząca” redagowana przez P. Lipskiego, pismo „Legionista” i Łódzki Zespół Oświaty Niezależnej Łódzki Zespół Oświaty Niezależnej Łódzki Zespół Oświaty Niezależnej, grupa wydawnicza i oświatowa działająca 3 V 1986–1990, stanowiąca część struktury Ogólnopolskiego Komitetu Oporu. kierowany przez I. Śledzińską-Katarasińską (pismo „Oświata”/„Oświata Niezależna”, liczne wydawnictwa książkowe). 1985 SB dwukrotnie zlikwidowała drukarnie i 2 punkty kolporterskie, 1986–1987 „Głos Łodzi” drukowany w Warszawie. Później druk na powielaczu offsetowym, który dotarł do Łodzi za pośrednictwem H. Wujca. RKW prowadziła również szkolenia poligraficzne. Sieć kolportażu prowadziła dystrybucję własnych wydawnictw oraz pism i książek sprowadzanych z Warszawy.

VI 1984 RKW podjęła akcję bojkotu wyborów do rad narodowych, skoordynowaną z działaniami TKK na terenie całego kraju. Podjęto również próbę podliczenia faktycznych wyników wyborów poprzez m.in. obserwację 143 obwodów głosowania. W rezultacie oszacowano, że faktyczna frekwencja wyborcza w Łodzi wyniosła 40–45 proc. Podobna akcja przeprowadzona 13 X 1985 w trakcie wyborów do Sejmu. Akcją kierował Marek Żelazko, koordynator RKW ds. kontroli wyborów. 1987 RKW apelowała o bojkot referendum ws. reform społeczno-gospodarczych.

Powstanie RKW spowodowało podporządkowanie się jej ponadzakładowych struktur „S” z Łodzi i regionu (Bełchatów, Łęczyca, Ozorków, Pabianice, Piotrków Trybunalski, Sieradz, Zgierz). Od pocz. 1987 RKW współpracowała z regionalną Komisją Interwencji Praworządności (Józef Śreniowski, Anna Bazel, Marek Czekalski i in.).

Od poł. lat 80. w Regionie Łódzkim narastał konflikt między RKW a Prezydium Zarządu Regionu. Dotyczył przywództwa w regionalnej „S” i był odbiciem ogólnokrajowego sporu między TKK i Tr „S” a Grupą Roboczą KK. 1988 kolejne TKZ afiliowane przy RKW ujawniały się wobec kierownictw zakładów pracy. W końcu IX 1988 powołanie, działającego legalnie, Międzyzakładowego Komitetu Organizacyjnego, utworzonego opartego na strukturach zakładowych uznających zwierzchnictwo RKW. Konflikt w Regionie Łódzkim zażegnany na skutek oddolnej inicjatywy tzw. poziomek, czyli działaczy struktur zakładowych „S”, którzy wymusili powołanie wspólnej Komisji Wyborczej dla przeprowadzenia wyborów w regionie. 13 I 1990 wybory przew. Zarządu Regionu, którym został Andrzej Słowik. Tego dnia RKW zakończyła działalność.

Włodzimierz Domagalski-Łabędzki

Opcje strony

do góry