Encyklopedia Solidarności

https://encysol.pl/es/encyklopedia/hasla-rzeczowe/14327,Ruch-Mlodziezy-Niepodleglej.html
20.04.2024, 00:42

Ruch Młodzieży Niepodległej

Ruch Młodzieży Niepodległej, tzw. Bytomskie Dzieci, nieformalna organizacja, zawiązana 6 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1982 przez uczniów bytomskich szkół średnich. RMN tworzyli Wojciech Dyda, Jan Kamiński, Marek Kińczyk, Mariusz Łuczak, Artur Mierzwa, Marzena Plotecka, Artur Regeńczuk, Marta Swatowska, Andrzej Sznajder, Anna Świętochowska, Grażyna Wnuk, Jacek Zacharski z V LO (obecnie I LO), Robert Skrabski z IV LO, Robert Białas z III LO i Stanisław Skórski z Zespołu Szkół Samochodowych.

Spotkania RMN odbywały się m.in. w domu Iwony Świętochowskiej, bytomskiej działaczki opozycyjnej. Licealiści uczestniczyli m.in. w lekcjach historii, angażowali się w pomoc rodzinom internowanych i kolportaż pism („Konkretnie”, „Biuletyn Informacyjny”) wydawanych i rozpowszechnianych przez Andrzeja Bachorza i Edwarda Rewińskiego z Tymczasowej Komisji Koordynacyjnej NSZZ „S” Regionu Śląsko-Dąbrowskiego. 25 II 1982 J. Kamiński i S. Skórski zatrzymani przez MO pod zarzutem gromadzenia, przenoszenia i rozpowszechniania nielegalnych wydawnictw oraz uczestnictwa w nielegalnej organizacji RMN, „której istnienie i cel działania miały pozostać tajemnicą dla organów państwowych”. 26 II 1982 większość członków grupy została zatrzymana i przesłuchana w KM MO w Bytomiu. Po przesłuchaniach część niepełnoletnich podejrzanych zwolniono. R. Skrabski, G. Wnuk, A. Sznajder i J. Zacharski zostali przewiezieni do aresztu KW MO w Katowicach. 27 II 1982 A. Sznajder internowany, 16 III 1982 przewieziony do Ośr. Odosobnienia w Zabrzu-Zaborzu, 22 III 1982 zwolniony. 28 II 1982 internowano J. Zacharskiego, którego następnie tymczasowo aresztowano.

19 III 1982 aresztowany i osadzony w AŚ ostatni pełnoletni członek RMN, M. Kińczyk. W toku prowadzenia sprawy operacyjnego rozpracowania krypt. Desantowcy SB aresztowała i postawiła w stan oskarżenia wszystkie osoby zaangażowane w druk i kolportaż „Biuletynu Informacyjnego” i pisma „Konkretnie”. 17 V 1982 Sąd Śląskiego Okręgu Wojskowego skazał A. Bachorza i E. Rewińskiego z TKK na 5 lat pozbawienia wolności i 3 lata pozbawienia praw publicznych, Teresę Chlebik, kolporterkę „Biuletynu Informacyjnego”, na 3 lata i 6 mies. pozbawienia wolności oraz 3 lata pozbawienia praw publicznych, Macieja Jasińskiego, drukarza „Konkretnie”, na 3 lata pozbawienia wolności i 3 lata pozbawienia praw publicznych, Józefa Gałąskę, kolportera, na 1 rok i 6 mies. pozbawienia wolności, Natalię Mazurkiewicz, przechowującą powielacz, na 2 lata więzienia w zawieszeniu na 3 lata. G. Wnuk, M. Kińczyk i R. Skrabski zostali skazani na 1 rok pozbawienia wolności w zawieszeniu na 3 lata. 24 IX 1982 Sąd Śląskiego Okręgu Wojskowego skazał J. Zacharskiego na 8 mies. pozbawienia wolności w zawieszeniu na 3 lata i dozór kuratorski. Pozostali, jako nieletni, odpowiadali przed Wydziałem Rodzinnym Sądu Rejonowego w Bytomiu, który uniewinnił ich od zarzutu przynależności do nielegalnej organizacji, natomiast uznał za winnych kolportażu ulotek, za co postanowił zastosować środek zapobiegawczy w postaci dozoru kuratora sądowego.

Weronika Rudnicka

Opcje strony