Encyklopedia Solidarności

https://encysol.pl/es/encyklopedia/hasla-rzeczowe/14383,Siec-Organizacji-Zakladowych-NSZZ-Solidarnosc.html
20.04.2024, 11:03

Sieć Organizacji Zakładowych NSZZ „Solidarność”

Sieć Organizacji Zakładowych NSZZ „Solidarność”, pozastatutowa struktura pozioma skupiająca organizacje „S” z wiodących zakładów pracy, pełniła rolę konsultacyjną dla KK. Idea powołania Sieci pojawiła się w KZ Stoczni Gdańskiej im. Lenina w I 1981 na fali protestów ws. wolnych sobót; do pierwszych spotkań organizacyjnych doszło w III 1981, formalnie powstała 14 IV 1981 w Gdańsku. Sieć tworzyło 18 struktur zakładowych wybranych zgodnie z zasadą: jedno kluczowe przedsiębiorstwo z każdego dawnego (przed 1975) województwa; wyjątkowo dawne woj. katowickie reprezentowane było przez 2 zakłady, brakowało przedstawiciela woj. koszalińskiego. Funkcję sekretariatu Sieci pełnił sekretariat Ogólnokrajowej Komisji Porozumiewawczej „S” PAN (przewodniczący Jerzy Milewski, wiceprzewodnicząca Joanna Pilarska). Największą rolę odgrywały KZ Stoczni Gdańskiej im. Lenina, Stoczni Szczecińskiej im. Adolfa Warskiego, Huty im. Lenina z Nowej Huty, KWK Wujek z Katowic, HCP z Poznania, Pafawagu z Wrocławia i Zakłady Mechaniczne Ursus z Warszawy. Każdy z zakładów miał utrzymywać robocze kontakty z innymi przedsiębiorstwami w swoim Regionie. Pierwszym zadaniem Sieci było opracowanie wzorcowego statutu samorządu pracowniczego oraz innych dokumentów związanych z jego powoływaniem. Dyskutowano też pomysł powołania drugiej izby parlamentu (samorządowej). Sieć stała się samorządową platformą programową „S”. Najważniejszym osiągnięciem był projekt ustawy o przedsiębiorstwie społecznym. Zakładał on przejęcie zarządzania przedsiębiorstwami przez rady pracownicze oraz wprowadzenie autonomii poszczególnych zakładów. Projekt trafił pod obrady Sejmu PRL, lecz został odrzucony przez podkomisję. Sieć uczestniczyła też w pracach nad przygotowaniem reformy gospodarczej. W jej kręgu narodziła się idea powołania Polskiej Partii Pracy jako politycznej reprezentacji „S”. Działaczami Sieci byli m.in. Jacek Merkel, Andrzej Milczanowski, Jerzy Milewski, Edward Nowak, Jerzy Zimowski. Działalność Sieci ustała po 13 XII 1981. Późn. podejmowano próby odbudowy Sieci w warunkach konspiracji.

Łukasz Kamiński

Opcje strony