Sierpień ’80
„Sierpień ’80”, podtytuł: n-ry 1/19–25/43 „Tygodnik NSZZ «Solidarność»”; od n-ru 26/44 „Tygodnik NSZZ «Solidarność» Region «Pobrzeże»”. Pismo wydawane przez TZR Pobrzeże (n-ry 1/19–10/28), nast. ZR Pobrzeże „S” (n-ry 11/29–29/47) w Koszalinie 28 V – 10 XII 1981. Posługiwanie się dodatkową numeracją wynikało z faktu, że tygodnik traktowany był jako kontynuacja „Solidarności” – pisma MKZ, nast. NSZZ w Koszalinie (nr 1 ukazał się 16 X 1980). Ukazało się 18 n-rów „Solidarności” i 29 n-rów „Sierpnia ’80”, łącznie 47 n-rów. Obj. 4–8 s. (z wyjątkiem n-rów z wkładkami i n-rów podwójnych poświęconych I WZD Regionu Pobrzeże i I KZD), format A3, druk w Prasowych Zakładach Graficznych w Koszalinie, przy zastosowaniu składu linotypowego i na maszynach typograficznych, nakł. 8–20 tys. egz.; tygodnik. N-ry specjalne: w n-rze 4/22 prezentowano kandydatów do władz regionalnych „S”; n-ry 5/23 i 6/24 zawierały wkładki wyborcze; do n-ru 8/26 dołączono dodatek nadzwyczajny, w którym Grzegorz Stachowiak i Wiktor Szostało pisali o swojej pracy w „S”; do n-ru 9/27 dodatek z programem działania Regionu Pobrzeże; do n-ru 11/29 dodatek z uchwałami KKP ws. bieżących problemów społecznych i uchwały I WZD Regionu Pobrzeże; do n-ru 13/31 dodatek z apelem KKP do członków „S” i całego społeczeństwa. Ukazał się 1 nr podwójny 20/21 (38/39), obj. 12 s., poświęcony I KZD. W redakcji w różnych okresach: Wiesław Romanowski (redaktor nacz.), Andrzej Ciesielski (redaktor tech. i oprac. graf., autor winiety), Ludmiła Janusewicz, Zbigniew Ostrowski, Grażyna Bogusz-Wolska (sekretariat), Ryszard Motkowicz (od n-ru 9/27 z 23 VII 1981, fotoreporter), Mariola Sędziak (od n-ru 16/34 z 10 IX 1981). Współpracownicy: Tadeusz Gasztold i Leszek Nowak. Publikowano informacje bieżące, przeglądy wydarzeń, wywiady, komentarze, opinie, uchwały i oświadczenia, przedruki, fragmenty prozy i poezji, rysunki satyryczne. Dominowała tematyka związkowa, regionalna i ogólnopolska na tle sytuacji politycznej w woj. koszalińskim i w całym kraju. Wiele uwagi poświęcano kulturze, Kościołowi katolickiemu, samorządowi pracowniczemu, problematyce rzemiosła, kwestii mieszkaniowej. Drukowano wiersze m.in. Cypriana Kamila Norwida, Karola Wojtyły, Kazimierza Wierzyńskiego, Stanisława Barańczaka, Tadeusza Różewicza, Zbigniewa Herberta, traktowane jako komentarz do bieżącej sytuacji. Od n-ru 1/19 publikowano w odcinkach Zdobycie władzy Czesława Miłosza; od n-ru 25/43 cykl artykułów „Polityka w oczach filozofa” Leszka Nowaka. Od n-ru 24/42 zamieszczano komentarz redakcyjny „Widziane z redakcji”, nast. „Od redakcji”, pisany przez W. Romanowskiego. Po 13 XII 1981 W. Romanowski został internowany, do zawodu dziennikarza wrócił dopiero w 1989, tak jak in. członkowie redakcji, np. A. Ciesielski. Pismo miało zasięg regionalny, obejmowało woj. koszalińskie. II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. – VI 1989 pismo wznowiono; ukazało się 9 n-rów (32/50 z 28 II 1989–40/58 z 9 VI 1989), obj. 2 s., format A4, przepisywane na maszynie do pisania i nast. powielanych techniką kserograficzną (tytuł „Sierpień ’80” wykonywano w kolorze czerwonym techniką sitodruku); wychodziło nieregularnie. Redaktor: W. Romanowski; druk: Ryszard Pelczar i Paweł Michalak.