Siły Zbrojne Polski Podziemnej
Siły Zbrojne Polski Podziemnej, konspiracyjna organizacja założona na pocz. 1982 przez grupę młodzieży z Grodziska Mazowieckiego, funkcjonująca również po in. nazwami. Należało do niej kilkunastu licealistów oraz student Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Powodem powstania organizacji była chęć zemsty za śmierć górników z KWK Wujek Wujek "Wujek", pismo wydawane od jesieni 1982 – I 1986 w Katowicach przez Młodzieżowy Komitet Oporu Społecznego przy KWK Wujek zrzeszony w sieci KOS. oraz przeciwstawienie się stanowi wojennemu. Członkowie SZPP spotykali się m.in. na plebanii w Grodzisku Mazowieckim u ks. Umiński Jan, ks. Jan Umiński, ks., ur. 25 VII 1930 w Rypinie, zm. 20 VI 1990 w Sulejowie k. Piotrkowa Trybunalskiego. Absolwent Wyższego Seminarium Duchownego w Łodzi, święcenia kapłańskie (1955). Sylwestra Zycha. Wg zamierzeń organizatorów grupa miała opierać się na strukturze piątkowej. Pierwsza akcja SZPP polegała na rozrzuceniu ulotek z wierszem Do generała w kościele św. Krzyża w Warszawie. Planowano zdobywanie broni przez rozbrajanie funkcjonariuszy MO i żołnierzy WP, w celu użycia jej w momencie powstania narodowego bądź próby odbicia internowanych. Pocz. w rozbrajaniu uczestniczyli: Robert Chechłacz, Andrzej Hybik i Tomasz Łupanow. W II 1982 udało się odebrać broń 2 żołnierzom WP, rozbrojonym na jednej z ulic Grodziska Mazowieckiego i w autobusie komunikacji miejskiej w Warszawie. 18 II 1982 R. Chechłacz postrzelił w tramwaju, w trakcie próby rozbrojenia, st. sierżanta MO Zdzisława Karosa w Warszawie (w akcji uczestniczył też T. Łupanow). Obu członkom SZPP udało się zbiec z miejsca zdarzenia; Z. Karos zmarł na skutek obrażeń 23 II 1982. W prasie i tv pokazano portrety pamięciowe sprawców, mimo to próbowali oni przeprowadzać dalsze akcje. 4 III 1982 rozpoczęły się aresztowania członków SZPP, w czasie śledztwa byli bici i torturowani. Broń, od której zginął Z. Karos, znaleziono u ks. S. Zycha. Proces członków SZPP rozpoczął się 23 VIII 1982. Zarzuty postawiono 8 osobom: R. Chechłaczowi, A. Hybikowi, Tomaszowi Krekorze, T. Łupanowowi, Stanisławowi Matejczukowi, Tadeuszowi Właszczukowi, Jarosławowi Węcławskiemu i ks. S. Zychowi; bronili ich m.in. Maciej Dubois i Władysław Siła-Nowicki. 8 IX 1982 sąd Warszawskiego Okręgu Wojskowego skazał R. Chechłacza na 25 lat pozbawienia wolności; T. Łupanowa na 13 lat, S. Matejczuka na 6 lat (w 1988 zwolnieni na mocy amnestii), ks. S. Zycha na 4 lata (po rewizji prokuratury SN podwyższył wyrok do 6 lat, w 1986 zwolniony na mocy amnestii), T. Właszczuka na 2 lata, Jarosława Węcławskiego na 2 lata w zawieszeniu, T. Krekorę na 2 lata w zawieszeniu, A. Hybika na 2 lata w zawieszeniu.
Region Mazowsze, Grodzisk Mazowiecki