Hasła rzeczowe

Świt

„Świt”, podtytuł: „Biuletyn Informacyjny NSZZ »Solidarność« MPK – Wrocław”, zmiany podtytułu: „Biuletyn Informacyjny NSZZ »Solidarność« Pracowników MPK Wrocław” (nr 28, 1983); „Biuletyn Informacyjny NSZZ »Solidarność« MPK – Wrocław”, „PBU – Wrocław, Wolność, Justyna, Jerzy” (od nr 4 (37), IV 1985); „Biuletyn Informacyjny NSZZ »Solidarność« MPK – Wrocław oraz Jerzego i Justyny (od nr 11 (44), XI 1985); Biuletyn Informacyjny TKZ: MPK Wrocław, „Jerzy, „Justyna” (nr 12(45), 1985); „Biuletyn Informacyjny TKZ MPK Wrocław” (od nr 1(53), I–II 1987); „Biuletyn Informacyjny NSZZ «S[olidarność]» MPK Wrocław” (od nr 3 (64), 1989).

Pismo członków „S” w Miejskim Przedsiębiorstwie Komunikacyjnym we Wrocławiu. Wydawane w podziemiu I 1982 – IV/V 1989 (nr. 1–64); ukazywało się nieregularnie, okresowo jako miesięcznik i dwumiesięcznik; obj. 2–4 s. (zwykle 4 s.); format A4, a od nr 12 (45) 1985, A5 (4 s.); drukowane na powielaczu, sitodruku; nakł. 500–800 egz.

Większość numerów sygnowana jako: zespół lub kolegium. Redagowali m.in. Krystyna Paciej oraz Andrzej Wawrzeń. Druk: Wydawnictwo Niezależne; Niezależne Warsztaty Wydawnicze Ogniwo Niezależne Warsztaty Wydawnicze Ogniwo Niezależne Warsztaty Wydawnicze Ogniwo, wydawnictwo utworzone we Wrocławiu w 1984 przez Włodzimierza Mękarskiego (szef wydawnictwa) i Ludwika Kluźniaka (redaktora naczelnego pisma „Ogniwo”). Początkowo wydawano tylko miesięcznik społeczno-kulturalny „Ogniwo”. W 1987 NWW Ogniwo połączyły się z Ruchem Społecznym Solidarność, tworząc Koordynację Wydawniczą RKW „S” Dolny Śląsk (poligrafia RKW „S” Dolny Śląsk), jednak wydawnictwo działało autonomicznie. 1987-1989 wydawano „Ogniwo”, dwutygodnik „Region” i nieregularnie pisma zakładowe. „Ogniwo” najczęściej zawierało informacje: druk – NWW Ogniwo, wydawca – Koordynacja Wydawnicza RKW. „Region” również był drukowany przez NWW Ogniwo, przy czym 1987/1988 podawano informację: druk – NWW Ogniwo, od III 1988 pismo sygnowane było wyłącznie przez Koordynację Wydawniczą RKW. Nakładem oficyny ukazało się kilkanaście książek: poezja, wspomnienia, satyra, książki historyczne, wydawano kartki okolicznościowe i tzw. cegiełki. Wydawnictwo dysponowało dwiema drukarniami offsetowymi, kilkoma powielaczowymi i sitodrukowymi (również poza Wrocławiem, m.in. w Głogowie). Druk m.in. Andrzej i Jan Bafalukoszowie, Ireneusz Tokarek, Ryszard Węgrzyn; kolportaż: Stanisław Dębiński i Stanisław Procyk, szef zespołu odpowiedzialnego za środki poligraficzne: Mieczysław Wierzba. Dzięki kontaktom W. Mękarskiego z Barbarą Malak i jej mężem Janem Minkiewiczem mieszkającymi w Holandii organizowano przerzuty sprzętu poligraficznego do Polski. Działalność finansowano ze sprzedaży, składek i pieniędzy związkowych. Wiosną 1988 SB zlikwidowała jeden z punktów druku (zarekwirowano offset). Wydawnictwo współpracowało głównie w kolportażu z RKS „S” Dolny Śląsk, Solidarnością Walczącą, Tajną Międzyzakładową Komisją Koordynacyjną „S” w Bolesławcu (od 1988 RKW „S” Dolny Śląsk Oddział w Bolesławcu) – z Janem Filipkiem, Franciszkiem Kozdrą i Zbigniewem Razikiem, od 1984 z MKK „S” w Głogowie (1988-1989 RKW „S” Dolny Śląsk Oddział Województwo Legnickie, od I 1989 MKO „S”) – z Jerzym Jurkiewiczem, Andrzejem Kosmalskim, Stanisławem Orzechem, Bogdanem Kazimierzem Przybylskim, Międzyzakładową Komisją Wykonawczą „S” Zagłębia Miedziowego – m.in. z Janem Kołodziejem. Po zalegalizowaniu „S” drukarnię zlokalizowano w siedzibie ZR Dolny Śląsk przy pl. Czerwonym we Wrocławiu (obecnie pl. Solidarności). Wydawnictwo zakończyło działalność w 1990. (1984); przy pomocy Agencji Informacyjnej SW (1985–1989); RKW [Regionalna Komisja Wykonawcza Dolny Śląsk] (od nr. 3 (64), 1989).

Pismo ewoluowało z gazetki zakładowej do pisma o charakterze publicystyczno-informacyjnym. Zamieszczano w nim wiadomości o działalności lokalnych i regionalnych struktur „S”, w tym apele o uwolnienie więzionych członków. Instruowano jak zachować się w przypadku zatrzymania i przesłuchań przez SB. Podejmowano także tematy społeczno-polityczne. Większa część informacji dot. spraw MPK we Wrocławiu, w tym poszczególnych zajezdni i pracowników. W części „Mieszanka Firmowa MPK” informowano o działalności TKZ oraz in. wydarzeniach, m.in. mszach w kościele św. Klemensa Dworzaka we Wrocławiu. Niekiedy kierowano też odezwy do pracowników i pasażerów. Czasami pojawiały się również dodatkowe elementy graficzne, w tym rysunki karykaturalne, satyryczne i krzyżówki.

Finansowane z dobrowolnych składek. Kolportowane bezpłatnie, a także odpłatnie, na terenie poszczególnych zajezdni MPK na terenie Wrocławia, również w mniejszych zakładach stowarzyszonych z pismem (PBU Wrocław, Jerzy, Justyna).

Kontynuowane po 1989, wydawane do chwili obecnej.

Marek Szajda

Opcje strony

do góry