Encyklopedia Solidarności

https://encysol.pl/es/encyklopedia/hasla-rzeczowe/14633,Tumult.html
28.03.2024, 15:01

Tumult

„Tumult”, nr. 3–6 z podtytułem: „Niezależne pismo społeczno-kulturalne”, założone przez Bogdana Klicha, Bogdana Wojnara i Cezarego Michalskiego, wydawane nieregularnie V/VI 1988–1990 w Krakowie. Ukazało się 7 nr., obj. 24–80 s., format A4, druk offsetowy, bogato ilustrowane: grafiki, zdjęcia, w nakł. ok. 1000 egz. Numery 3, 4, 6, 7 z dodatkiem „Galeria Tumultu” zawierającym barwne reprodukcje. W redakcji m.in.: Leszek Danilczyk, Maria Fita, Łukasz Guzek, Marian Hanik, B. Klich, C. Michalski, Katarzyna Miezian, Jan Piekło, Maria Anna Potocka, Jan Strzałka, B. Wojnar, Dariusz Vasina (opr. graf. nr.: 5, 6, 7), Andrzej Plaskowski (opr. graf. nr.: 5, 6, 7), Joanna Kaiser (oprac. graf. nr. 6, 7), Jerzy Skoczylas, Roman Graczyk, Dominik Lan, Maciej Szumowski, Dawid Warszawski, Wojciech Szumowski, Andrzej Waśko. Przedstawiciele pisma poza Krakowem: B. Klich, B. Wojnar, Ł. Guzek i J. Piekło; w Paryżu C. Michalski. Druk m.in. przez Wydawnictwo X. Publikowano informacje i komentarze nt. bieżących wydarzeń na świecie, w kraju i regionie (m.in. opis przygotowań i przebiegu Międzynarodowej Konferencji Praw Człowieka w parafii św. Maksymiliana Kolbego w Krakowie-Mistrzejowicach oraz obrad Okrągłego Stołu), teksty (np. Jacka Rakowieckiego) usunięte przez cenzurę w innych pismach, wywiady z działaczami opozycji i artystami (m.in. Carlosem Saurą), polemiki, materiały historyczne (m.in. Andrzeja Nowaka, Andrzeja Pankowicza i Aleksandra Sołżenicyna), recenzje teatralne i filmowe, felietony i komentarze, wiersze oraz fragmenty prozy (m.in. Roberta Tekieli, Manueli Gretkowskiej, Igora Wieczorka, Lecha Sadowskiego, Johna R. Jeffersa, Emila Iwańczuka, Marcina Świetlickiego, Juliana Kornhausera), analizy socjologiczne przeprowadzane na przestrzeni lat wśród studentów dot. ich stosunku do panującego ustroju. W tekstach zwracano uwagę na marazm i kryzys panujący w prasie drugiego obiegu, wynikający m.in. z niedostrzegania rozmaitości wydarzeń społecznych i artystycznych, zatrzymanie się na pewnym etapie rozwoju warsztatowego i niedostosowanie do oczekiwań czytelników. Krytycznie odnoszono się do poziomu kultury niezależnej i podnoszono konieczność tworzenia instytucji ją promujących. W nr. 4 z III–IV 1989 opublikowano plakat wyborczy MKO „S” niedopuszczony przez cenzurę do rozpowszechniania. Teksty na ogół ilustrowane grafikami i zdjęciami. W ramach dodatku „Galeria Tumultu” prezentowano m.in. obrazy Łucji Wróbel (z komentarzem Ł. Guzka) oraz Andrzeja Kapusty (z komentarzem L. Danilczyka). 1990 rozpad redakcji. Pismo do 1996 wydawane przez nowy zespół z M.A. Potocką, Stanisławem Cichowiczem, Ł. Guzkiem i Marcinem Krzyżanowskim na czele, określający się (od nr. 8) jako Fundacja Wyzwolenia Kultury. Ukazało się 5 nr. z podtytułem „Przegląd Ideo-Graficzny”, zachowano przy tym numerację ciągłą. Zmienił się charakter pisma i przeważały w nim teksty o sztuce współczesnej, w tym twórczości artystów sztuk wizualnych.

 

Sławomir Chmura, Paweł Goleń

Opcje strony