Encyklopedia Solidarności

https://encysol.pl/es/encyklopedia/hasla-rzeczowe/14651,Tymczasowy-Komitet-Niezaleznego-Zwiazku-Zawodowego-Rolnikow.html
25.04.2024, 01:33

Tymczasowy Komitet Niezależnego Związku Zawodowego Rolników

Tymczasowy Komitet Niezależnego Związku Zawodowego Rolników, powołany 10 IX 1978 w Lisowie k. Białobrzegów. Współorganizowały go osoby skupione wokół niezależnego pisma „Postęp”: Henryk Bąk, Tadeusz Fijałkowski, Henryk Kosut, Jan Kozłowski, Kazimierz Prykiel i Piotr Sęk. Miał charakter półjawny, nie wszyscy członkowie upublicznili swoje nazwiska. W VIII 1978, zanim powstał komitet, część jego przyszłych członków i sympatyków sygnowała wniosek obywatelski rolników i ludowców z woj. warszawskiego i radomskiego o przyśpieszoną nowelizację ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym dla rolników. W oświadczeniu z 2 XI 1978 komitet deklarował reprezentowanie i obronę interesów rolników, chłoporobotników i robotników rolnych. Upominano się m.in. o opracowanie Karty Rolnika – zbioru praw i obowiązków chłopów, a także o poprawę warunków socjalnych na wsi, upowszechnianie wiedzy rolniczej i nowoczesnych metod produkcji rolnej oraz o udział pracowników w zarządzaniu PGR. 17 IX 1978 w gm. Promna TKNZZR zorganizował strajk przeciwko ściąganiu składek emerytalnych z opłat należnych rolnikom za mleko, polegający na odmowie dostarczania mleka do zlewni. 8 X 1978 wydano wspólny z Komitetem Samoobrony Chłopskiej Ziemi Grójeckiej i Komitetem Samoobrony Chłopskiej Ziemi Lubelskiej komunikat ws. zaopatrzenia w węgiel.

Od XII 1978 TKNZZR wydawał „Rolnika Niezależnego” (od nr. 29 z IV 1981 pismo wydawano jako periodyk NSZZ Rolników „Solidarność Wiejska”). 21 I 1979, z inicjatywy H. Bąka, powołano Niezależny Uniwersytet Ludowy z myślą o kształceniu rolników i młodzieży. H. Bąk prowadził wykłady w Lisowie i Kozietułach (gm. Mogielnica). TKNZZR nie podejmował szerszej działalności organizacyjnej. W redakcji „Placówki” i w Ośrodku Myśli Ludowej reprezentował go J. Kozłowski, który również podejmował próby rozszerzenia zorganizowanej działalności rolników, m.in. w gm. Radomyśl. Na nim skupiły się też represje.

21 IX 1980 w Warszawie przedstawiciele Komitetu (T. Fijałkowski, H. Kosut, J. Kozłowski i K. Prykiel) i innych struktur niezależnego ruchu chłopskiego oraz niezorganizowanych środowisk rolniczych powołali Komitet Założycielski NSZZ Rolników (później NSZZR Solidarność Wiejska). Autorem statutu związku był H. Bąk. W XI 1981 NSZZR „SW”, kierowany przez H. Bąka, został zarejestrowany jako odrębna struktura. W sensie programowym był kontynuacją TKNZZR.

Małgorzata Choma-Jusińska

Opcje strony