Encyklopedia Solidarności

https://encysol.pl/es/encyklopedia/hasla-rzeczowe/14667,Unia-Nowoczesnego-Humanizmu.html
29.03.2024, 13:30

Unia Nowoczesnego Humanizmu

Unia Nowoczesnego Humanizmu, wydawnictwo działające w Warszawie 1981-1990, kierowane przez Władysława Brulińskiego. W. Bruliński, ekonomista i filozof, b. oficer ZWZ, AK i WiN, więzień polityczny w PRL 1946-1951 oraz 1957-1961, po wyjściu z więzienia działał w środowisku kombatantów AK i w warszawskim KIK. Politycznie określał się jako narodowiec, ale jego poglądy historiozoficzne i geopolityczne sytuowały go na marginesie ówczesnego ruchu narodowego. Próbował syntetyzować poglądy filozoficzne J.M. Hoene-Wrońskiego z myślą Romana Dmowskiego i historiozofią Feliksa Konecznego. W jego publicystyce brak też było rusofilstwa, tak charakterystycznego dla większości przedstawicieli obozu narodowego w PRL. W swoich publikacjach używał pseudonimów: Obserwator, Obywatel, Świadek historii, W.Z.B., W. Znicz, Władysław Znicz. Pocz. działalności wydawniczej było prywatne, nieformalne konwersatorium o tematyce historycznej, filozoficznej i politycznej prowadzone przez W. Brulińskiego. Po Sierpniu ’80 środowisko to zaczęło wydawać publikacje, sygnowane od 1981 przez Unię Nowoczesnego Humanizmu. UNH wydała ponad 110 pozycji broszurowych i książkowych, gł. z zakresu filozofii i historii. Drukowano m.in. prace: W. Brulińskiego, R. Dmowskiego, Jędrzeja Giertycha, F. Konecznego, w tym także rozdziały poszczególnych dzieł jako osobne broszury. Wspólnie z oficyną Vist i NZS Uniwersytetu Wrocławskiego wydano też ''Nomenklaturę'' Michaiła Wosleńskiego. Drukowano w nakł. ok. 200-300 egz., najprawdopodobniej na tzw. dojściach. UNH sygnowała także pisma: „Agencja Informacyjna” (1982), „Wileńszczyzna” (1982) i „Verbum” (1983). Pracami wydawniczymi kierował W. Bruliński z pomocą m.in. Henryka Goryszewskiego i Leszka Żebrowskiego. Kolportaż organizowano przez prywatne kontakty W. Brulińskiego, jednym z kanałów kolportażowych było też środowisko narodowców skupione przy kościele Matki Boskiej Częstochowskiej Patronki AK przy ul. Zagórnej w Warszawie (formalnie zorganizowane jako Duszpasterstwo im. św. Maksymiliana Kolbego). Na terenie Skierniewic publikacje UNH kolportował Mariusz Marasek, uczestnik spotkań środowisk narodowych skupionych wokół mec. Napoleona Siemaszko (tzw. salon przy Pięknej) i mec. Leona Mireckiego; spotkania te były także okazją do kolportowania druków podziemnych. W środowiskach związanych z b. KSS KOR pojawiały się sugestie, że działalność UNH jest inspirowana lub tolerowana przez SB, jednak materiały SB przechowywane w IPN nie potwierdziły tych przypuszczeń.

 

Tomasz Szczepański

Opcje strony