Hasła rzeczowe

Region Śląsk Opolski NSZZ „Solidarność”

Region Śląsk Opolski NSZZ „Solidarność”. Do pierwszych strajków w woj. opolskim doszło VII/VIII 1980, 24 VII strajkowali pracownicy Zakładów Elektroniki Motoryzacyjnej w Namysłowie, 1 VIII strajkowała część załogi (ok. 300 osób) Fabryki Samochodów Dostawczych Polmo w Nysie. Do 30 VIII wybuchło 12 strajków w 10 zakładach, m.in.: 19–21 VIII w Zakładach Cementowo-Wapienniczych Górażdże w Choruli (ok. 500 osób, w KS: Bogusław Gała, Kazimierz Majewski, Ernest Firlus, Bolesław Żołnowski i in.), Przedsiębiorstwie Mechanizacji Produkcji Zwierzęcej i Przemysłu Rolnego Meprozet w Brzegu (ok. 300 osób), 28 VIII w Fabryce Maszyn i Urządzeń Famak w Kluczborku (ok. 130 osób), 28–29 VIII w Hucie im. gen. Karola Świerczewskiego w Zawadzkiem (ok. 2 tys. osób, w KS: Andrzej Kwiatkowski i in.), 29 VIII w Zakładach Urządzeń Przemysłowych w Nysie (ok. 1,2 tys. osób, w KS: przew. Tadeusz Kuś, Krzysztof Głowacki, Andrzej Pszczoła i in.), 29 i 30 VIII w FSD Polmo w Nysie, 29 VIII w Fabryce Maszyn Rolniczych Agromet w Brzegu (ok. 800 osób, w KS: Jacek Jadach i in.), 30 VIII w Oddziałach PKS w Opolu i Nysie oraz Oddziale Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Komunikacji Miejskiej w Nysie (ok. 60 osób, w KS: Jerzy Biliński, Jan Starczynowski, Władysław Sikorski i in.).

W kolejnej fali strajków wzięły udział m.in.: 2–3 IX Huta Małapanew w Ozimku Huta Małapanew w Ozimku Huta Małapanew w Ozimku, jeden z największych i najstarszych zakładów pracy woj. opolskiego o tradycjach sięgających 1754; 1950–1955 znacznie rozbudowany i w l. 70. unowocześniony; w XI 1980 zatrudniał 7116 osób. Wraz z hutą rozwijała się osada Ozimek, której w 1962 nadano prawa miejskie. (ok. 5 tys. osób, w KS: przew. Krzysztof Ormiński, Bronisław Niedźwiedź i in.), 4 i 6 IX Zakłady Przemysłu Dziewiarskiego Unia w Głubczycach, 5–10 IX Zakłady Przemysłu Bawełnianego Frotex w Prudniku (ok. 1,5 tys. osób, w KS: przew. Włodzimierz Pucek), 6–9 IX Zakłady Przemysłu Dziewiarskiego Opolanka Zakład B w Dylakach (ok. 300 osób), 8–9 IX Głuchołaska Fabryka Armatur w Głuchołazach (ok. 600 osób, w KS: przew. Józef Lubowiecki), 13 i 15–16 IX Zakłady Wytwórcze Cukry Nyskie WSS Społem w Nysie (ok. 100 osób), 15–18 IX Przedsiębiorstwo Transportu Samochodowego Transmeble w Strzelcach Opolskich (ok. 200 osób), 16–19 IX Spółdzielnia Pracy Inwalidów Pionier w Prudniku (ok. 320 osób), 22–23 IX Przedsiębiorstwo Produkcji Drzewnej Wutech w Paczkowie (ok. 800 osób).

IX–XI powstały MKZ w największych miastach województwa: 19 IX 1980 w Opolu w składzie: przew. Bogusław Bardon, wiceprzew. Zygmunt Geleta, Roman Kirstein, sekretarz Ryszard Pawluszkiewicz, skarbnik Janina Kurowska, członek Zbigniew Ogrodnik (późn. sekretarz); 23 IX Ziemi Nyskiej: przew. Janusz Sanocki, wiceprzew. Janusz Smagoń, Władysław Bolechów; 14 IX Tymczasowy Zarząd MKZ w Kędzierzynie-Koźlu, przew. Lidia Kubiczek, wiceprzew. Stanisław Boguszewski, sekretarz Hanna Adamowicz; 2 X w Brzegu: przew. Tomasz Łochański, z-cy Zdzisław Grzesiak, Czesław Wiland, Mieczysław Hoffman, sekretarz Ewa Tobiarz; 30 X w Kluczborku: przew. Eugeniusz Głowicki; 8 XI Ziemi Prudnickiej: przew. Jakub Forystek, z-cy W. Pucek, Władysław Sierakowski i Jerzy Wierzbicki, sekretarz Andrzej Pajor, skarbnik Kazimierz Stokowski, członkowie m.in. Henryk Nowaczek, Jan Naskręt. Liczba członków „S” zarejestrowanych w MKZ w Opolu stopniowo rosła: 30 IX 1980 wynosiła 2320, 31 X – 75 740, 30 XI – 121 573.

W X 1980 odbyło się w Opolu pierwsze zebranie komitetów założycielskich 14 kół „S” placówek oświatowych, powołano Regionalną Komisję Koordynacyjną Pracowników Oświaty i Wychowania Opolszczyzny z przew. Anielą Górzną.

3 X 1980 w woj. opolskim w godzinnym w strajku proklamowanym na znak protestu przeciwko lekceważeniu przez władze porozumień gdańskich, jastrzębskich, szczecińskich w pełnym wymiarze uczestniczyło ok. 13 tys. pracowników w 30 zakładach, w 5–30-minutowym strajku wzięło udział ok.1 tys. pracowników (na 6 tys.) w 9 zakładach.

22 XII 1980 w celu przezwyciężenia organizacyjnego rozbicia „S” powołano RKK, współtworzoną na zasadzie parytetu z przedstawicieli MKZ z Opola, Nysy, Brzegu, Kędzierzyna-Koźla, 23 XII do dymisji podał się B. Bardon i nowym przew. MKZ w Opolu został R. Kirstein.

W pierwszych tygodniach 1981 działacze regionalnej „S” zaangażowali się w konflikt o wolne soboty. 10 I pracy nie podjęło ok. 70 przedsiębiorstw, 24 I w strajku w całym woj. wzięło udział ok. 144 tys. osób. Po 19 III 1981 w zw. z kryzysem bydgoskim miejscowe struktury „S” włączyły się do akcji protestacyjnych: 24 III MKZ w Opolu, nast. in. MKZ przekształciły się w MKS, tymczasową siedzibą MKS w Opolu została Huta Małapanew w Ozimku, MKS w Brzegu przeniósł się na teren FMR Agromet, MKS Ziemi Nyskiej do ZUP w Nysie, MKS w Kędzierzynie-Koźlu do Zakładów Azotowych Kędzierzyn, MKS Ziemi Prudnickiej do ZPB Frotex. 27 III 1981 większość zakładów w regionie (33 175 pracowników) wzięło udział w zarządzonym przez KKP 4-godzinnym strajku ostrzegawczym, 28 III MKS w Opolu przeniósł się do ZPB Frotex w Prudniku w zw. z przygotowaniami do strajku generalnego.

7 II 1981 na I WZD Ziemi Kluczborskiej wybrano prezydium MKZ: przew. Grzegorz Fraszek, wiceprzew. Stanisław Dobrzyński, Jan Kucharski, Ryszard Kureczko, Piotr Szymański; 3 III funkcję przew. objął tymczasowo S. Dobrzyński, nast. w V przew. wybrano Wojciecha Gilewicza, który funkcji nie przyjął i S. Dobrzyński nadal pozostał p.o. przew. 11 IV 1981 na I WZD wybrano zarząd MKZ w Kędzierzynie-Koźlu: przew. Antoni Szota, wiceprzew. S. Boguszewski, Seweryn Nowak i in. 12 IV odbyły się wybory zarządu MKZ w Brzegu: przew. M. Hoffman, od 4 V wiceprzew. Adam Gaczkowski, Tadeusz Rzepiak, Adam Wełeszczuk i in. 27 V 1981 wybrano 35-sobowy zarząd MKZ Ziemi Nyskiej (bez udziału delegatów z ZUP): przew. J. Sanocki, wiceprzew. W. Bolechów i Zbigniew Zając i in.

30 V 1981 odbyła się I tura I WZD Województwa Opolskiego po burzliwej dyskusji (delegaci z Brzegu, Nysy, Kędzierzyna-Koźla grozili zerwaniem obrad) bezwzględną większością głosów (171 na 238) zdecydowano utworzyć Region Ziemia Opolska z siedzibą w Opolu. W Brzegu większość dużych KZ postanowiła przyłączyć się do Regionu Dolny Śląsk (VI 1981), pozostałych 10 (z Brzegu, Lubszy, Lewina Brzeskiego i Skorogoszczy) weszła do Regionu Śląska Opolskiego. W strukturze Regionu zachowano sieć MKZ, które miały być finansowo samodzielne i odprowadzać część składek do ZR. 25–26 VII, podczas II tury I WZD, wybrano prezydium ZR Śląsk Opolski (przyjęto wtedy taką nazwę): przew. Stanisław Jałowiecki, wiceprzew. Jarosław Chołodecki i Leonard Rypień (do 26 X), sekretarz J. Forystek (do 26 X). 28 X nowym wiceprzew. ZR został R. Kirstein, nowego sekretarza nie wybrano. W skład Regionu Śląska Opolskiego nie weszły struktury skupione w MKZ Ziemia Nyska (oprócz KZ w ZUP) i Kędzierzynie-Koźlu, które zachowały organizacyjną samodzielność.

W I KZD uczestniczyły 3 delegacje z Opolszczyzny: 19 delegatów Regionu Śląsk Opolski, 3 z Kędzierzyna-Koźla, 2 z Ziemi Nyskiej („S” brzeska weszła w skład Regionu Dolny Śląsk), ale delegaci z Nysy i Kędzierzyna-Koźla bez prawa głosu. Członkami KK zostali S. Jałowiecki (jako przew. ZR) i Franciszek Szelwicki z Nysy (z wyboru).

Z wyborem ZR zakończył działalność MKZ w Opolu, ale wciąż działały struktury ponadzakładowe – Międzyzakładowe Komisje Związkowe (MKZ) w Kluczborku i Prudniku oraz niezależnie poza regionem w Kędzierzynie-Koźlu i Nysie oraz MKK w Brzegu wchodząca w skład Regionu Dolny Śląsk. W niektórych ośrodkach miejskich (Głogówek, Głubczyce, Głuchołazy, Grodków, Krapkowice, Niemodlin, Namysłów, Otmuchów) działały struktury ponadzakładowe w formie punktów lub komisji koordynacyjnych. 29 X 1981 strukturom tym nadano status lokalnych oddziałów (delegatur) ZR Śląska Opolskiego. Taki sam status uzyskały również MKZ w Kluczborku i Prudniku. Na pocz. VII 1981 liczba członków „S” w woj. opolskim wynosiła ok. 212 tys., czyli ok. 60% załóg pracowniczych (na 346,7 tys. zatrudnionych w sektorze uspołecznionym), w dużych zakładach członkowie „S” stanowili ok. 70–90% załogi.

Od jesieni 1980 tworzyły się regionalne struktury „S” rolniczej, działające kolejno pod szyldem Solidarności Wiejskiej, nast. od I 1981 Solidarności Chłopskiej i od III „S” RI, której od II 1981 przew. był Tadeusz Czyżowicz, nast. od 27 XI Jerzy Gnieciak (wcześniej wiceprzew.); organem prasowym była niezależna „Solidarność Chłopska”. 11 III 1981 przedstawiciele komitetów założycielskich z miast Opolszczyzny wybrali Tymczasową Komisję Koordynacyjną „S” Rzemiosła Indywidualnego, przew. został Karol Smoczkiewicz, wydawano niezależne pismo „Solidarność Rzemieślnicza Opolszczyzny”.

Od XII 1980 działał Komitet Organizacyjny Praworządności Społecznej Komitet Organizacyjny Praworządności Społecznej Komitet Organizacyjny Praworządności Społecznej, założony w XII 1980 w Opolu z inicjatywy Bogusława Bardona (członka KKP, KOWzP oraz do 23 XII pierwszego przew. MKZ w Opolu). w Opolu (przew. B. Bardon) jako lokalny odpowiednik KOWzP przy KKP. 28 IV 1981 założono KOWzP w Kędzierzynie-Koźlu (przew. Kazimierz Klucznik, wiceprzew. Janusz Rudnicki, sekretarz Jacek Malinowski, skarbnik Andrzej Molendowicz), 13 IV Studencki KOWzP w Opolu zrzeszający studentów WSI (m.in. Wiesław Ukleja, Jacek Szumański) i WSP w Opolu (m.in. Barbara Chmielowska, Zbigniew Bitka), od 30 VII przy ZR Opolski KOWzP (przew. Tadeusz Żyliński, skarbnik Lesław Poeckh).

Od XI 1980 MKZ w Opolu wydawał biuletyn „Solidarność Opolszczyzny”, z największą częstotliwością ukazywały się „Sygnały”, od 30 VIII 1981 wychodził tygodnik „Prawda” jako kontynuacja „Solidarności Opolszczyzny”, od VIII 1981 ukazywały się 2 pisma informacyjne wydawane przez Sekretariat ZR: „Kronika” i „Monitor”; od XI 1980 MKZ Ziemi Nyskiej wydawał „Biuletyn Informacyjny”/„Solidarność Nyską”; od XI 1980 MKZ w Kluczborku biuletyn „Nad Stobrawą”; od VI 1981 MKZ w Kędzierzynie-Koźlu biuletyn „Sierpień”.

Od 18 XII 1980 działała Wszechnica Związkowa „S” Śląska Opolskiego, której inicjatorem był J. Chołodecki, a od III 1981 kierował nią Józef Zdanowicz.

28 X 1981 większość zakładów regionu wzięła udział w zarządzonym przez KK 1-godzinnym strajku ostrzegawczym.

13 XII 1981 w reakcji na wprowadzenie stanu wojennego jedynie działacze z Huty im. gen. Karola Świerczewskiego w Zawadzkiem zdobyli się na zbiorowe wystąpienie, zbierając się spontanicznie w zakładzie (ok. 30 osób) z myślą o zorganizowaniu akcji strajkowej. Zebranie przerwano po interwencji SB, dyrekcji i KZ PZPR, nast. z uczestnikami przeprowadzono rozmowy ostrzegawcze. XII 1981 – XII 1982 w woj. opolskim funkcjonowały 4 Ośrodki Odosobnienia: w Grodkowie, Nysie, Opolu i Strzelcach Opolskich. Z woj. opolskiego internowano ok. 160 osób; większość przetrzymywano w placówkach w Opolu (do 9 I 1982), Grodkowie, Nysie, nielicznych w Strzelcach Opolskich lub w in. woj.: w Kamiennej Górze, Głogowie, Darłówku, Gołdapi, Uhercach, Strzebielinku. 1981–1986 ok. 130 mieszkańców woj. opolskiego aresztowano z przyczyn politycznych.

13 V 1982 na apel TKK doszło do 15-minutowych akcji strajkowych w niektórych zakładach w Brzegu i Nysie, w zw. z tym aresztowano Jana Kastelika, Tadeusza Świtonia, Jerzego Zamojskiego i Dionizego Żołyńskiego z Brzegu.

Po 13 XII 1981 działalność podziemną na Śląsku Opolskim prowadziły samorzutnie tworzące się grupy. W III 1982 powołano Radę Koordynacyjną „S” w składzie: Jan Całka, S. Jałowiecki, Bronisław Palik, Wojciech Radomski. Skupione wokół tych osób środowisko wydawało podziemne pismo „Sygnały Wojenne”. Próba skoordynowania działalności podziemnej na szczeblu regionalnym nie doszła skutku w zw. z aresztowaniem w IV i V 1982 czołowych działaczy podziemia, 21 I 1983 Sąd Śląskiego Okręgu Wojskowego we Wrocławiu skazał J. Całkę, Kazimierza Dudę, Wiesława Molińskiego, W. Radomskiego, Mariana Wałowskiego na 1 rok pozbawienia wolności, S. Jałowieckiego na 10 mies., Stanisława Oleksego, Zdzisława Praskiego na 9 mies., Marka Hoffmana, Henryka Rzepeckiego, Eugeniusza Wolnickiego na 6 mies., Adama Sumisławskiego na 5 mies., Janusza Michniewicza, Krzysztofa Wójcika, Marka Szweda, Tadeusza Małachowskiego i Bolesława Dębickiego na 1 rok pozbawienia wolności w zawieszeniu, Leszka Sufranowicza na karę roku ograniczenia wolności na zasadzie dozoru MO i prac 20 godz. mies. na cele społeczne. Tadeusz Sumisławski został uniewinniony. Sprawa B. Palika została wyodrębniona do osobnego postępowania ze wzgl. na zły stan zdrowia (28 VII 1983 zwolniony na mocy amnestii).

W Głuchołazach, w pierwszych tygodniach stanu wojennego, z inicjatywy Aliny Glombicy, Henryka Jabłońskiego, Jana Jabłońskiego, Wiesława Kulpy, Henryka Ustianowskiego, Zygmunta Żaka, powstała podziemna grupa „S” V–X 1982 działająca pod szyldem RKS Śląsk Opolski (druk ulotek, powielano wrocławskie podziemne pismo „Z Dnia na Dzień”), działalność grupy przerwały aresztowania. 12 X 1982 Adam Kuśnieruk, Andrzej Bedla i R. Siwacki, we współpracy z B. Bobińskim i Z. Niewadziszem, wyemitowali audycję podziemnego Radia „S”. 17 II 1982 w Brzegu przedstawiciele „S” kilku zakładów powołali Tajną MKK Ziemia Brzeska w celu koordynowania działalności podziemnej w mieście w składzie: Tadeusz Czaplicki, M. Hoffman, Zbigniew Hryciuk, Józef Jamróz, Piotr Jamróz, Władysław Jamróz, Jan Janik, Irena Kochanowska, Ryszard Kołecki, Franciszek Kotecki, Zbigniew Oliwa, Stanisław Sobik, A. Wełeszczuk. W XI 1982 SB przeprowadziła aresztowania wśród działaczy podziemnej „S” z Fabryki Silników Elektrycznych Besel w Brzegu (sankcję prokuratorską otrzymali Irena Jóźwicka, Ryszard Mnich, Adam Staszczuk i Maria Uchto).

Po wprowadzeniu stanu wojennego w różnych miejscowościach woj. opolskiego wydawano nieregularnie podziemne pisma. Najważniejszymi ośrodkami wydawniczymi było Opole i Nysa; najdłużej ukazywały się i najwięcej wydań miały: w Brzegu „Prostownik” (1982–1990), Kluczborku „Nad Stobrawą” (1982–1988), Namysłowie „Obserwator Namysłowski” (1988–1989), Nysie „Informator Wojenny”/„Wiadomości Wojenne «Solidarności»”/„Solidarność Ziemia Nyska” (1982–1984, tj. podziemna edycja „Biuletynu Informacyjnego MKZ NSZZ „Solidarność” w Nysie” z l. 1980–1981), „Odmiennym Zdaniem” (1982–1989), „Wolny Związek” (1982–1985), Kędzierzynie-Koźlu „Przed Jutrem” (1982) oraz tamże i Opolu „Solidarność Opolska”, ponadto w Opolu „Sygnały Wojenne” (1982–1984), „Solidarność Narodowa” (1982), „Serwis Informacyjny Ruchu WiP w Opolu” (1987–1988).

W zw. z podziemną działalnością wydawniczo-kolportażową w okresie stanu wojennego aresztowano również: w Głubczycach Czesławę Górę, Henrykę Kubeczek; w Prudniku Jana Naskręta, Eugeniusza Wyspiańskiego, Adama Jochera, Jerzego Wierzbickiego; w Łące Prudnickiej – Zdzisława Derenia; w Nysie Wiesława Kamińskiego, Józefa Trytko; w Kluczborku Ryszarda i Rafała Gleichów, Zygmunta Jurkiewicza, Bożenę Kawkę, Franciszka Sokołowskiego; w Zdzieszowicach Zbigniewa Ereta, Andrzeja Kupczaka, Mikołaja Siarkiewicza, Stanisława Siołę, Stanisława Rybkę, Romana Zamszyna, Ewę Zawadzką; w Byczynie Czesława Marcjasza.

1982–1989 działało Duszpasterstwo Ludzi Pracy Duszpasterstwo Ludzi Pracy Duszpasterstwo Ludzi Pracy przy parafii św. Józefa w Częstochowie, powstało w 1985. Organizatorem i duszpasterzem był proboszcz ks. Zenon Raczyński, który od XI 1984 w każdą drugą niedzielę miesiąca odprawiał Msze za Ojczyznę i wygłaszał patriotyczne kazania. przy parafii Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Opolu, którego uczestnicy, m.in. J. Całka, Krystyna Ziobrowska, spotykali się w każdą 1. niedzielę mies. na mszy i zebraniach połączonych z wykładem. Podobne duszpasterstwa powstały m.in. w Nysie, Brzegu, Prudniku, Głuchołazach i Otmuchowie.

Do III 1984 wyemigrowało 25 osób ze środowisk związkowo-opozycyjnych woj. opolskiego, m.in. członkowie ZR Śląska Opolskiego: S. Jałowiecki, J. Chołodecki, S. Dobrzyński, Ryszard Gleich, Marek Hendowski, Zygmunt Jurkiewicz i Włodzimierz Wiktor. Niektórzy emigranci, m.in. J. Chołodecki, K. Duda, S. Oleksy, B. Palik i Z. Praski, działali od 1985 w organizacji Wspólnota Rozproszonych Członków Solidarności założonej w Chicago. S. Jałowiecki został wicedyr. Rozgłośni Polskiej RWE (1986). Ryszard Gleich działał w emigracyjnej PPS oraz Solidarności Wolnych Polaków w Bawarii, współpracował z RWE.

XII 1981 – 1989 działalność podziemną w środowisku wiejskim organizował J. Gnieciak, m.in. 1982–1983 przew. Regionalnego Komitetu Koordynacyjnego Niezależnego Samorządnego Chłopskiego Związku Zawodowego „S” Dolnego Śląska i Opolszczyzny (we Wrocławiu wydano 4 n-ry podziemnej „Solidarności Chłopskiej. Biuletynu Wojennego”).

W 1984 i 1985 lokalni działacze „S” uczestniczyli w kampanii bojkotu wyborów do rad narodowych i Sejmu PRL; w zw. z tymi akcjami w 1984 aresztowano Piotra Jankowskiego, Jacka Serafina, Aleksandra Romana Gołowkina, Artura Słowika (Opole), J. Naskręta, E. Wyspiańskiego, Franciszka Winiarskiego (Prudnik), Romana Rączego i Henryka Langiera (Namysłów), w V 1984 aresztowano Halinę Wojtanowicz i Stanisława Pawłowskiego (Kędzierzyn-Koźle), V–X 1985 J. Sanockiego i Marka Dybka z Nysy, IX–XI 1985 A. Kwiatkowskiego z Huty im. gen. Karola Świerczewskiego (Zawadzkie).

13 X 1986 powstała jawna Tymczasowa Rada Regionalna Śląska Opolskiego w składzie: J. Całka, J. Gnieciak, R. Kirstein, A. Kwiatkowski, J. Sanocki, Stanisław Tkacz, W. Ukleja, F. Winiarski, E. Wyspiański; w II 1987 dookoptowano Kazimierza Klucznika, w III ustąpił W. Ukleja, a wszedł J. Naskręt, pod koniec 1987 J. Sanocki został oddelegowany przez TRR do udziału z prawem głosu w posiedzeniach RKW Dolny Śląsk. Działalność TRR ograniczyła się do wydawania oświadczeń i komunikatów i na pocz. 1989 ustała.

W VIII 1987 K. Klucznik, K. Ziobrowska, Joachim Pawliczek utworzyli w Opolu lokalny oddział Ligi Obrony Praw Człowieka, od X 1987 – 1989 działający jako Komisja Interwencji i Praworządności „S” Śląska Opolskiego.

Zgodnie z apelami TRR, od IX 1988 powstawały na Śląsku Opolskim jawne komitety organizacyjne „S” (pierwszy 21 IX w Opolskim Przedsiębiorstwie Budownictwa Przemysłowego nr 1 Kierownictwie Robót w Nysie na czele z J. Sanockim). 26 I 1989 odbyło się w Opolu pierwsze większe od XII 1981 spotkanie członków „S” zakładów i środowisk opozycyjnych woj. opolskiego, powołano Międzyzakładowy Komitet Organizacyjny z siedzibą w Opolu (przew. J. Całka), 31 I zebrani w Nysie b. członkowie MKZ Ziemi Nyskiej z udziałem przedstawicieli zakładów wznowili działalność MKZ (przew. J. Sanocki, z-cą W. Bolechów). I–III 1989 powstały także MKO w Głuchołazach, Otmuchowie, Prudniku i Kędzierzynie-Koźlu.

II – IV 1989 w rozmowach okrągłego stołu (w podzespole ds. budownictwa) wziął udział J. Sanocki z Nysy. 15 IV 1989 odbył się w Opolu II WZD Regionu Śląsk Opolski z udziałem 131 delegatów z woj. opolskiego (z wyjątkiem Brzegu, który nadal pozostawał w strukturze Regionu Dolny Śląsk, zaś struktury „S” z Kędzierzyna-Koźla i Nysy przyłączyły się do Regionu Śląska Opolskiego). Wybrano TZR Śląsk Opolski i Regionalną Komisję Rewizyjną, 18 IV 1989 TZR powołał prezydium w składzie: przew. J. Całka, wiceprzew. J. Sanocki, sekretarz Danuta Pelc, skarbnik Józef Skrzyniarz oraz członkowie H. Adamowicz, Czesław Tomalik, do RKR weszli: przew. Zbigniew Dendys, Ryszard Górnicki, Ryszard Kondracki, Tadeusz Ryśnik, Kazimierz Stokowski.

17 IV 1989 powstał Opolski KO z przew. Kazimierzem Kobiałko, wiceprzew. J. Sanockim i Bronisławem Wilkiem. Opolskimi kandydatami do Sejmu zostali B. Wilk, Wojciech Solarewicz, Stefan Kozłowski, do Senatu Edmund Jan Osmańczyk, prof. Józef Góralczyk, wszyscy uzyskali mandaty.

24–25 II 1990 na III WZD Regionu Śląsk Opolski wybrano nowy ZR z przew. J. Całką. 27 VIII 1990 regionalna „S” liczyła 44 748 członków, skupionych w 430 KZ. Kolejnymi przew. ZR byli: F. Szelwicki (1992–1998), Jan Kurasiewicz (1998–2006), a od 2007 jest Cecylia Gonet. W VIII 2000 w skład regionu weszły struktury „S” pow. oleskiego, w 1999 przyłączonego do woj. opolskiego. W 2014 oddziały ZR istniały w Brzegu, Głubczycach, Głuchołazach, Grodkowie, Kędzierzynie-Koźlu, Kluczborku, Namysłowie, Nysie, Prudniku, Praszce (pow. oleski) i Strzelcach Opolskich z siedzibą w Zawadzkiem. 31 XII 2017 regionalna „S” liczyła 10 647 członków, zrzeszonych w 213 zarejestrowanych organizacjach zakładowych.

1980–1989 struktury „S” Śląska Opolskiego rozpracowywane były przez Wydz. IIIA/Wydz. V KW MO/WUSW w Opolu m.in. w ramach: SO krypt. Kolumbowie (MKZ w Opolu/ZR Śląska Opolskiego), SO krypt. Prekursorzy (MKZ w Nysie/Ziemia Nyska), SO krypt. Odnowiciele (MKZ w Kędzierzynie-Koźlu), SO krypt. Założyciele (MKZ/MKR w Brzegu), SO krypt. Stobrawa (MKZ w Kluczborku) i SO krypt. Forum (MKZ w Prudniku), a także m.in. KIiP NSZZ „Solidarność” Śląska Opolskiego przez Wydz. V WUSW w Opolu w ramach SOR krypt. Adwokaci. Wydz. V WUSW w Opolu rozpracowywał TRR Śląska Opolskiego w ramach SOR krypt. Radni; DLP przez Wydz. IV WUSW w Opolu w ramach SO krypt. Barykada.

Zbigniew Bereszyński

Opcje strony

do góry