Parafia św. Wojciecha w Białymstoku
Parafia św. Wojciecha w Białymstoku, erygowana w 1979. Pierwszy kościół drewniany, zbudowany w 1829 i postawiony na jego miejscu 1909–1912 murowany, należały do poł. 1944 do parafii ewangelicko-augsburskiej, nast. przekazany przez władze administracyjne Kościołowi Katolickiemu; 1973 formalnie odkupiony od Kościoła ewangelicko-augsburskiego. Do 1961 kościół rektoralny, nast. seminaryjny przy Wyższym Seminarium Duchownym w Białymstoku. Od 1955 przy parafii działało Duszpasterstwo Akademickie. X 1956 – 1958 bezskuteczne próby ks. Józefa Czerniawskiego zarejestrowania przy parafii KIK, od 1958 działalność Duszpasterstwa Inteligencji Katolickiej (od 1972 kapelanem DIK/KIK jest ks. Czesław Gładczuk). 1979–1989 proboszczem był ks. dr Zygmunt Lewicki. W l. 80. parafia liczyła ponad 20 tys. wiernych. III 1981 DIK przekształcono w KIK, nast. członkowie organizowali cotygodniowe wykłady nt. patriotyczne (wykładali m.in.: Kazimierz Wóycicki, Stanisława Grabska, ks. Tadeusz Paprocki, a także b. żołnierze podziemia niepodległościowego), obchody rocznic patriotycznych (m.in. odwiedzanie grobów powstańców styczniowych). W stanie wojennym w parafii spotykali się konspiracyjnie członkowie „S”. Członkowie KIK organizowali pomoc materialną represjonowanym, wyszukiwali mieszkania ukrywającym się; 1983–1991 organizowali białostockie Dni Kultury Chrześcijańskiej, wystawy, recytowanie poezji (m.in.: Anna Nehrebecka, Halina Mikołajska, Maciej Rayzacher, Maja Komorowska, Dorota Stypułkowska-Wiszowata). Z DA organizowano spotkania i wykłady (m.in. Andrzej Stelmachowski, Lech Falandysz, Henryk Samsonowicz, Andrzej Paczkowski, Daniel Grinberg, Władysław Siła-Nowicki, Stefan Kisielewski, Bohdan Skaradziński), wieczory poetyckie (prowadził Wiesław Kazanecki), dyskusje o literaturze (Waldemar Smaszcz). Po podziale parafii w 1987 liczba wiernych ok. 10 tys., w 2019 ok. 8 tys.