Encyklopedia Solidarności

https://encysol.pl/es/encyklopedia/hasla-rzeczowe/23212,Simoniuka-Zbigniewa-sprawa.html
19.04.2024, 01:20

Simoniuka Zbigniewa sprawa

Simoniuka Zbigniewa sprawa, w nocy 22/23 I 1981 ekipa karetki pogotowia spostrzegła na ulicy w Białymstoku palącego się mężczyznę. Był to Zbigniew Simoniuk, 32-letni tokarz z Fabryki Przyrządów i Uchwytów Ponar-Bial w Białymstoku, członek „S” i KOWzP w Białymstoku. Jak twierdził, został zatrzymany do kontroli przez patrol MO, który skonfiskował mu legalne wydawnictwa „S”, nast. w drodze do domu miał zostać napadnięty przez funkcjonariuszy MO, pobity, oblany łatwopalnym płynem i podpalony. 24 I 1981 Prokuratura Wojewódzka w Białymstoku ­wszczęła śledztwo w sprawie popełnienia przestępstwa przez funkcjonariuszy MO. Pełnomocnikiem ofiary z ramienia MKZ Białystok był Kazimierz Niemotko. Sprawę nagłośniono w kraju; Prezydium MKZ Wałbrzych żądało wyjaśnień od prokuratora generalnego i zamieszczenia ich w prasie ogólnopolskiej. 30 IX 1982 śledztwo umorzono z braku dowodów przestępstwa.

W nocy 13/14 IV 1981 Z. Simoniuk zaginął ponownie. 14 IV 1981 na wniosek przew. MKZ Białystok Feliksa Gołębiewskiego Prokuratura Wojewódzka w Białymstoku wszczęła śledztwo; przew. KKP Lech Wałęsa powołał komisję specjalną w składzie: przew. Marian Jurczyk (członek KKP), Marian Błoniarczyk (MKZ Gdańsk), Wojciech Dziedziszewski (MKR Szczecin), Bogusław Śliwa (MKZ Kalisz), Lech Biegalski (MKZ Mazury w Giżycku), mającą wyjaśnić zaginięcie; komisja przybyła do Białegostoku. 16 IV 1981 żona Z. Simoniuka znalazła go na strychu domu, był poparzony papierosami i pokłuty igłami; według jego zeznań został porwany przez nieznanych osobników podczas powrotu z pracy do domu, torturowany, nast. upojony alkoholem i zostawiony w pobliżu domu. Przedstawiciele MKZ Białystok: F. Gołębiewski, Józef Nowak i Waldemar Rakowicz, krytycznie ocenili działania Prokuratury Wojewódzkiej w Białymstoku i stwierdzili, że wobec innych zaistniałych w regionie incydentów (zaginięcie Krzysztofa Zagierskiego, podpalenie mieszkań Kazimierza Niemotki i F. Gołębiewskiego) wymaga to wsparcia KKP. Sprawę omawiało 21 IV 1981 Prezydium KKP, a 23 IV 1981 KKP. Różnice w ocenie zdarzeń z udziałem Z. Simoniuka były pretekstem do rezygnacji 21 IV 1981 F. Gołębiewskiego ze stanowisk przew. i członka Prezydium MKZ. 7 VII 1981 śledztwo umorzono wobec niestwierdzenia przestępstwa. 8 IX 1981 Prokuratura Wojewódzka w Białymstoku wszczęła śledztwo w sprawie składania przez Z. Simoniuka fałszywych zeznań.

14–21 XII 1981 Z. Simoniuk był internowany w Ośr. Odosobnienia w Białymstoku, nast. aresztowany, przetrzymywany w Szpitalu Psychiatrycznym w Choroszczy i Pruszkowie (II i V 1982 podejmował ucieczki). Poddany kilkutygodniowej nagonce prasowej: przedstawiany jako niepoczytalny kryminalista. V 1982 w AŚ w Białymstoku rozpowszechniał sporządzane przez siebie ulotki „S”. 18 VIII 1982 oskarżony przez Prokuraturę Wojewódzką tamże o składanie fałszywych zeznań i ucieczki ze szpitali, 31 VIII 1982 pobity przez współwięźnia. 13 X 1982 skazany przez Sąd Rejonowy w Białymstoku na 2 lata pozbawienia wolności, osadzony w AŚ tamże, wielokrotnie karany dyscyplinarnie.

8 I 1983 znaleziony martwy w celi. 10 I 1982 Prokuratura Wojewódzka wszczęła śledztwo ws. samobójczej śmierci, 16 III 1982 zostało umorzone z powodu braku cech przestępstwa. 22 X 1991 na podst. tzw. raportu Rokity śledztwo wszczęto ponownie, 30 VI 1992 umorzono je z braku dowodów popełnienia przestępstwa. Według raportu śledztwo ws. śmierci Z. Simoniuka prowadzono wyłącznie w celu dostarczenia dowodów samobójstwa, śledztwa ws. porwań i pobić zaś w celu wykazania fałszywości jego zeznań. 13 IX 2006 w Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu IPN w Białymstoku wszczęto śledztwo ws. niedopełnienia obowiązków przez funkcjonariuszy państwa komunistycznego, polegającego na zaniedbaniach, które doprowadziły do utraty dowodu rzeczowego w sprawie zgonu Z. Simoniuka w postaci prześcieradła. 22 V 2009 śledztwo zostało umorzone.

21 IV 1981–27 IV 1982 Z. Simoniuk był rozpracowywany przez Wydz. IIIA/V KW MO w Białymstoku w ramach SOS krypt. Trapez.

Tomasz Danilecki|Marek Kietliński

Opcje strony