Hasła rzeczowe

Parszywa dwunastka

Parszywa dwunastka, grupa malarsko-plakatowa powołana i działająca przy MKZ NSZZ „S” w Gdańsku, nast. przy ZR Gdańskiego. Powołana IV 1981 i działała do wprowadzenia stanu wojennego.

Swoją nazwę zapożyczyła od tytułu amerykańskiego filmu wojennego 1967, w ten sposób grupę nazywali funkcjonariusze SB. Liczyła ok. 12 osób. Jej kierownikiem Zygmunt Błażek, także: m.in. Andrzej Składowski, Tomasz Bednarczyk, Artur Pisarski. Grupę utworzono ze wzgl. na brak dostępu „S” do środków masowego przekazu. Rozdawanie ulotek solidarnościowych, rozlepianie plakatów i malowanie na murach haseł typu: „Precz z cenzurą”, „Uwolnić więźniów politycznych”, „Głodny stoczniowiec nie będzie pracował”, „Durnie z bezpieki zamalowują hasła »Solidarności«”, „Telewizja kłamie”, „DTV ogłupia”, „Prawda w oczy kole”. Bodaj najbardziej znanym motywem był rysunek dziadka z biedaworkiem na plecach i podpisem: „To nic, ale mamy za to socjalizm”. Aby zapewnić członkom grupy ochronę przed represjami ze strony milicji czy SB, MKZ wydał każdemu z nich stosowną legitymację związkową. Każdy z członków grupy podpisał też zobowiązanie następującej treści: „Ja niżej podpisany zobowiązuję się bronić prawdy w imię »Solidarności«, walcząc z zakłamaniem w prasie, radiu i tv, przy pomocy plakatu, ulotek, a w szczególności pędzla”. Dodatkowo każda akcja malowania haseł była zabezpieczana przez fotografowanie jej przebiegu. Hasła malowano głównie w Trójmieście, przeważnie w ciągu najistotniejszych ulic, m.in. Grunwaldzkiej. Zdarzały się także wyjazdy grupy do innych miast np. Starogardu Gdańskiego. Stosowną ilość farby otrzymywano z Zakładu Farb Polifarb w Gdańsku. Malowano przeważnie farbą ftalową koloru białego.

Milicja i SB próbowały uniemożliwić działalność grupy częstymi rewizjami, zatrzymaniami. Powoływano się często m.in. na dewastowanie czy zaśmiecanie przestrzeni publicznej przez malowanie haseł ogromnych rozmiarów w miejscach publicznych miasta. Członkowie grupy w 1981 wykorzystywali także do malowania haseł składy pociągów wyjeżdżających z Trójmiasta w różne strony Polski i za granicę. Podczas I zjazdu krajowego „S” na murach i placach wokół hali Olivia w Gdańsku grupa zamieszczała hasła o wymowie politycznej, m.in. „Telewizja kłamie” i „DTV ogłupia”.

Arkadiusz Kazański

Opcje strony

do góry