Arcybiskupi Komitet Pomocy Więźniom i Internowanym w Krakowie/Arcybiskupi Komitet Pomocy
Arcybiskupi Komitet Pomocy Więźniom i Internowanym w Krakowie/Arcybiskupi Komitet Pomocy, powołany formalnie 19 II 1982 przez kard. Franciszka Macharskiego (praktycznie działał od XII 1981). Pomysł jego utworzenia zrodził się spontanicznie podczas spotkania grupy członków KZ „S” UJ, zebranych po ogłoszeniu stanu wojennego w pokoju nad zakrystią kościoła św. Anny w Krakowie. 20 XII 1981, na prośbę uczestników zebrania, w czasie niedzielnej mszy akademickiej bp Jan Pietraszko podał nazwiska i adresy Anny Krzysztofowicz i Ewy Miodońskiej-Brookes, do których mogli zgłaszać się zarówno potrzebujący pomocy, jak i chętni do jej niesienia. Odzew był natychmiastowy. Do formującej się grupy przystąpili Maria Czyż, Tomasz Gizbert-Studnicki, Wiesław Zabłocki, późn. także: Anna Krzysztofowicz, Wanda Lohman, Irena Łazarska, Krystyna Gąsowska, Bogumiła Jaworska, Antoni Jackowski, Andrzej Basista. Zbierano przynoszone przez mieszkańców Krakowa produkty żywnościowe, datki pieniężne, tworzono pierwsze spisy internowanych i więzionych. W okresie świąt Bożego Narodzenia 1981 punkt pomocy przeniósł się do budynku Kurii Metropolitalnej przy ul. Franciszkańskiej w Krakowie. Po kilku tygodniach spontanicznej działalności grupa otrzymała pomoc i patronat kard. F. Macharskiego. Na mocy dekretu kurialnego szefem AKPWiI z ramienia Kurii Metropolitalnej został ks. Stanisław Małysiak. Komitet prowadził zorganizowaną działalność we współpracy z Wydz. Duszpasterstwa i Wydz. Charytatywnym Kurii: opieka nad uwięzionymi i ich rodzinami, wyjazdy z pomocą do obozów internowania i więzień, pomoc rzeczowa i prawna zwalnianym z pracy, punkt porad prawnych, punkt pomocy lekarskiej i farmaceutycznej, „wakacje dla rodzin uwięzionych”, akcje okolicznościowe (np. paczki na Boże Narodzenie, Wielkanoc i Dzień Dziecka). W zakresie opieki nad internowanymi i ich rodzinami organizowano i przygotowywano transporty żywności, odzieży i leków do zakładów karnych i obozów internowania na terenie kraju. Członkowie AKPWiI wyjeżdżali do obozów w Kielcach-Piaskach, Uhercach, Łupkowie, Gołdapi, Iławie, Załężu, do więzień w Raciborzu, Strzelinie, Kłodzku. W wyjazdach brały udział osoby duchowne i świeckie. Do obozu w Nowym Wiśniczu w drugi dzień świąt Bożego Narodzenia 1981 udał się kard. F. Macharski. W późn. okresie w wyjazdach uczestniczyli: bp Albin Małysiak, ks. S. Małysiak, ks. prof. Józef Tischner, ks. Wojciech Stokłosa, o. Andrzej Kłoczowski, ks. Kazimierz Górny. Jeździli też świeccy, m.in.: W. Zabłocki, A. Krzysztofowicz, T. Gizbert-Studnicki, W. Lohman, M. Czyż, K. Gąsowska, Ryszard Dworski, Jan Mitarski.
Spisywano relacje osób zwolnionych z internowania. Dobrowolne datki pieniężne, które wpływały do AKPWiI od mieszkańców Krakowa, przeznaczano na płacenie grzywien wymierzanych przez kolegia osobom zatrzymanym po manifestacjach. Cenna była także pomoc prawna, której udzielali prawnicy Zofia Wyrobek, Wiktor Szczypiński i Stanisław Rzepka. Po formalnym zniesieniu stanu wojennego AKPWiI przekształcił się w komitet charytatywny. Zmienił wówczas nazwę na Arcybiskupi Komitet Pomocy, ale jego funkcje nie uległy zmanie. Działał do jesieni 1989.
Kraków Region Małopolska