Hasła rzeczowe

Galeria Działań Maniakalnych

Galeria Działań Maniakalnych, nieformalny ruch happeningowy, łódzki odpowiednik Pomarańczowej Alternatywy. Funkcjonujący w l. 1987–1990 także jako Łódzka Diecezja Pomarańczowej Alternatywy Alternatywy „Alternatywy”, rocznik polityczny wydawany przez Wydawnictwo Myśli Nieinternowanej w Krakowie w l. 1986–1989. ośmieszał swoimi akcjami komunistyczną rzeczywistość u schyłku PRL. Wśród twórców i najaktywniejszych „działaczy” znaleźli się Krzysztof Skiba, Tomasz Gaduła-Zawratyński, Sławomir Macias, Dorota Wysocka, Andrzej Jasionowski, Krzysztof Dudek, Piotr Wesołowski. Cechowały go prześmiewczy wydźwięk oraz łączenie kontrkulturowego charakteru z antysystemowym przekazem.

Jesienią 1987 w klubie studenckim Balbina na terenie miasteczka akademickiego K. Skiba z grupą współpracowników uruchomił działalność Galerii Działań Niekomercyjnych „Pod Prąd”. W ramach tego przedsięwzięcia zorganizowano m.in. występ trójmiejskiego Totartu, wystawę mail artu oraz kilka koncertów zespołów punkrockowych. Najbardziej charakterystyczną formą działalności galerii były happeningi. Podczas ulicznych akcji ich organizatorzy celowo doprowadzali do „zderzenia” z siłami porządkowymi, by uzyskać często komiczny efekt. GDM po raz pierwszy zwróciła na siebie uwagę happeningiem z okazji Międzynarodowego Dnia Dziecka – 1 VI 1988. Jego uczestnicy z transparentem „Precz z czerwonymi kapturkami” przebrani w kolorowe stroje krasnali przeszli ulicą Piotrkowską, a nast. z dachu kiosku Ruchu ogłosili rozpoczęcie Niezależnych Obchodów Dnia Dziecka. Rzucali cukierkami w kierunku gapiów, a późn. w interweniujących funkcjonariuszy ZOMO. XI 1988 najgłośniejszy i zakończony największym sukcesem happening „Galopująca inflacja”. Jego pomysłodawcy uciekali przed interweniującymi funkcjonariuszami, mając zawieszone na piersiach tabliczki z napisem „Galopująca inflacja”. Po zatrzymaniu przez funkcjonariuszy ZOMO obwieścili, że „Galopująca inflacja” została zatrzymana. Rocznicę wprowadzenia stanu wojennego obchodzono natomiast pod hasłem „Obywatelu! Pomóż milicji – pobij się sam!”.

Członkowie GDM mimo oczywistego antysystemowego wydźwięku swojej działalności odżegnywali się od przypisania do którejś ze stron politycznego sporu. Także w okresie obrad Okrągłego Stołu zachowywali dystans i ironię. Zorganizowali wówczas akcję „Bicie piany przy okrągłym stole”, a w czasie wyborów 4 VI 1989 komentowali sytuację polityczną happeningiem przypominającym doroczne święto „Trybuny Ludu” zakończonym walką bokserską o nagrodę „Wysokiego Stołka” pomiędzy przedstawicielami PZPR i „S”. Te i inne akcje przyniosły działaniom GDM rozgłos. Jej aktywność wiązała się ponadto z innymi zjawiskami mającymi nieformalny charakter, a będącymi wyrazem kontestacji komunistycznej rzeczywistości jak niezależna scena rockowa czy Ruch „Wolność i Pokój”.

Tomasz Toborek

Opcje strony

do góry