Hasła rzeczowe

Proces Andrzeja Słowika i Jerzego Kropiwnickiego

Proces Andrzeja Słowika i Jerzego Kropiwnickiego, odbył się przed Sądem Wojewódzkim w Łodzi 19–30 XII 1981. Liderzy łódzkiej „S” uniknęli internowania w nocy 12/13 XII 1981 ze wzgl. na powrót do Łodzi niezwłocznie po zakończeniu posiedzenia KK „S” w Gdańsku. 13 XII przed południem J. Kropiwnicki zredagował odezwę pt. Do wszystkich mieszkańców ziemi łódzkiej, którą sygnował z Andrzejem Słowikiem. Powielony w tysiącach egz. dokument był protestem przeciwko niezgodnym z prawem działaniom władz, żądaniem uwolnienia aresztowanych osób oraz wezwaniem do zorganizowania strajku powszechnego. Akcja protestacyjna w siedzibie ZR z osobistym udziałem kierownictwa regionu, zorganizowana na nieznaną w całym kraju skalę, była konsekwencją wprowadzenia w życie uchwały Prezydium KK „S” – przyjętej 3 XII 1981 podczas posiedzenia w Radomiu z udziałem przewodniczących zarządów regionalnych (12 XII zatwierdzonej przez KK) – mówiącej o rozpoczęciu strajku generalnego w przypadku wprowadzenia w życie aktów prawnych sankcjonujących nadzwyczajne uprawnienia dla władz PRL.

13 XII po wtargnięciu do siedziby ZR przy ul. Piotrkowskiej 260 oddziałów MO A. Słowik i Kropiwnicki przewiezieni do KW MO w Łodzi, nast. do ZK w Łęczycy. 15 XII formalnie aresztowani, trafili do AŚ przy ul. Smutnej w Łodzi, gdzie 17 XII przedstawiono im zarzuty (kontynuowanie działalności w ramach zawieszonego związku, zorganizowanie i kierowanie akcją protestacyjną w siedzibie ZR oraz wzywanie do tworzenia komitetów strajkowych i rozpoczęcia strajku powszechnego w regionie). Śledztwo prowadzone w trybie doraźnym przez Prokuraturę Wojewódzką w Łodzi trwało niespełna 6 godzin, a zatrzymani – którym grożono karą śmierci – odmówili składania zeznań.

19 XII 1981 pierwsza rozprawa w siedzibie Sądu Rejonowego w Zgierzu, gdyż władze obawiały się możliwości zorganizowania demonstracji przed gmachem Sądu Wojewódzkiego w Łodzi. Ze względu na liczne wnioski adwokatów sąd odroczył rozprawę. 23 i 30 XII podczas rozpraw w SW w Łodzi prokurator zażądał dla oskarżonych kary 12 lat pozbawienia wolności i przepadku mienia, a jeden z sędziów – rozpatrzenia sprawy przez sąd wojskowy. 30 XII 1981 oskarżeni zostali skazani na 4,5 roku pozbawienia wolności oraz 4 lata pozbawienia praw publicznych. Sąd odrzucił wnioski obrońców (wskazujących na pogwałcenie fundamentalnych zasad prawnych: „Prawo nie działa wstecz” i „Nie ma przestępstwa bez ustawy”) o uniewinnienie, ignorując m.in. okoliczność wydrukowania „Dziennika Ustaw” (datowanego na 14 XII 1981) dopiero 17–18 XII, a tym samym dopełnienia wówczas konstytucyjnego wymogu ogłoszenia aktu prawnego w „Dzienniku Ustaw”, niezbędnego do nadania ustawodawstwu stanu wojennego mocy obowiązującego prawa. Ponadto dopiero 21 XII 1981 „Trybuna Ludu” poinformowała o opublikowaniu antydatowanego na 12 XII „Monitora Polskiego” (nr 30), zawierającego Zarządzenie nr 51 Prezesa Rady Ministrów z 13 XII 1981 ws. zawieszenia działalności zw. zaw. i niektórych organizacji społecznych na czas obowiązywania stanu wojennego.

18 III 1982 Sąd Najwyższy podwyższył karę więzienia do 6 lat. 25 VII 1983 SW w Zamościu, na podstawie zapisów ustawy o amnestii, zdecydował o złagodzeniu kary w stosunku do Kropiwnickiego do 3 lat pozbawienia wolności, zaś w stosunku do Słowika analogiczną decyzję podjął SW w Bydgoszczy. 24 VII 1984 kara więzienia darowana obu skazanym. 23 V 1990 SN uniewinnienie obu skazanych.

Sebastian Pilarski

Opcje strony

do góry