Encyklopedia Solidarności sierpień - 1989 -

Kalendarium sierpień 1989

1

• Sejm przyjmuje dymisję rządu Mieczysława F. Rakowskiego.

2

• Sejm zatwierdza kandydaturę gen. Czesława Kiszczaka na stanowisko prezesa Rady Ministrów. Za kandydaturą głosuje 237 posłów, przeciw 173 (w tym 5 z PZPR, 21 z ZSL i 3 z SD). Skład nowego rządu ma być przedstawiony w ciągu 2 tygodni. Sejm powołuje także Komisję Nadzwyczajną do Oceny Działalności Rządu Premiera Mieczysława F. Rakowskiego oraz Komisję Nadzwyczajną do Oceny Działalności Ministerstwa Spraw Wewnętrznych (którego szefem był gen. Czesław Kiszczak).

7

• Lech Wałęsa wydaje oświadczenie, w którym proponuje SD i ZSL stworzenie z OKP wspólnego rządu.

8

• W Gdańsku Krajowa Komisja Wykonawcza NSZZ „Solidarność” Krajowa Komisja Wykonawcza NSZZ „Solidarność” Krajowa Komisja Wykonawcza NSZZ „Solidarność”, organ kierowniczy Związku, powołany 25 X 1987 na wspólnym posiedzeniu Tymczasowej Komisji Koordynacyjnej „S”, Tymczasowej Rady „S” i Lecha Wałęsy. Z chwilą powstania KKW TKK i TR zakończyły działalność. W skład KKW weszli: L. Wałęsa (przewodniczący), Zbigniew Bujak, Jerzy Dłużniewski, Władysław Frasyniuk, Stefan Jurczak, Bogdan Lis, Andrzej Milczanowski, Janusz Pałubicki, Stanisław Węglarz; nast. dokooptowano Jana Andrzeja Górnego (15 XI 1987), Antoniego Stawikowskiego i Antoniego Tokarczuka (5 XII 1987), Stefanię Hejmanowską, Henryka Sienkiewicza, Grażynę Staniszewską (9 IV 1988), Zbigniewa Romaszewskiego (25 IX 1988), Bogdana Borusewicza, Lecha Kaczyńskiego i Henryka Wujca (29 IV 1989). 25 IX 1988 L. Wałęsa rozszerzył skład KKW o przedstawicieli KS z Gdańska (Jacek Merkel), Jastrzębia-Zdroju (Alojzy Pietrzyk), Nowej Huty (Mieczysław Gil), Stalowej Woli (Władysław Liwak) i Szczecina (Edward Radziewicz). KKW miała stałe biuro w Gdańsku. Od jesieni 1988 w zebraniach KKW uczestniczyli także Jarosław Kaczyński (sekretarz KKW), Janusz Onyszkiewicz (rzecznik prasowy Związku), B. Borusewicz, Andrzej Celiński, Jacek Kuroń, Jan Lityński, Adam Michnik. W trakcie obrad Okrągłego Stołu podczas posiedzeń KKW negocjatorzy relacjonowali przebieg rozmów. Po rejestracji „S” w skład KKW przyjmowano reprezentantów poszczególnych Regionów Związku (w VI 1989 KKW liczyła już 36 członków). Funkcje doradców w tym czasie pełnili: Bronisław Geremek, J. Kuroń, Tadeusz Mazowiecki, A. Michnik, Andrzej Stelmachowski, Andrzej Wielowieyski, Jerzy Zdrada. Do 17 VI 1989 KKW odbyła 32 posiedzenia (do jednego nie dopuściła SB, niektóre odbyły się w niepełnym składzie), wydała ponad 40 oświadczeń i komunikatów. W Oświadczeniu przyjętym 5 XI 1987 KKW podtrzymała zgłoszoną na I KZD ofertę zawarcia „paktu antykryzysowego”, warunkiem rozmów miało być wycofanie represyjnego ustawodawstwa wprowadzonego po 13 XII 1981, wprowadzenie wolności stowarzyszania się i przywrócenie pluralizmu związkowego. Społeczeństwo wzywano do kontynuowania akcji zakładania jawnych Komitetów Założycielskich „S”, włączania się do prac samorządów zakładowych i zorganizowanej działalności na rzecz społeczności lokalnych, zmierzających do wprowadzenia prawdziwego samorządu terytorialnego. 10 IX 1988 poparto decyzję L. Wałęsy o rozpoczęciu negocjacji z władzami, żądając jednocześnie od władz zaprzestania represji i jasnej deklaracji w kwestii legalizacji „S”. 12 XI 1988 powołano Fundusz Inicjatyw Prasowych „S”, którego zadaniem było wspieranie prasy związkowej. 21 I 1989 powołano zespół ds. negocjacji z władzami (Z. Bujak, W. Frasyniuk, M. Gil). KKW upoważniła KO przy Przewodniczącym „S” Lechu Wałęsie do prowadzenia kampanii wyborczej przed wyborami 4 VI 1989. 13 V 1989 zaapelowano o powstrzymanie się od strajków, by nie pogarszać sytuacji w kraju. KKW zakończyła działalność podczas II KZD, gdy wybrano nową KK. 2 III 1988 – 3 III 1990 Biuro Studiów SB Ministerstwa Spraw Wewnętrznych rozpracowywało KKW w ramach SOR krypt. Syndyk. wydaje oświadczenie, w którym stwierdza, że obecne zmiany na stanowiskach rządowych nie dają nadziei na poprawę sytuacji politycznej i gospodarczej kraju, w związku z czym istnieje potrzeba powołania rządu koalicji OKP, SD i ZSL. KKW zwraca się do Regionów „Solidarności” o rozważenie możliwości przeprowadzenia antyrządowych akcji protestacyjnych w porozumieniu z Komisjami Zakładowymi.

11

• W wywiadzie dla telewizji sowieckiej Mieczysław F. Rakowski ocenia próby stworzenia nowego rządu w Polsce bez udziału PZPR jako dywersję opozycji wobec ustaleń Okrągłego Stołu.

12

• Komisja Specjalna Rady Najwyższej ZSRS po raz pierwszy potwierdza fakt podpisania 23 VIII 1939 w Moskwie paktu Ribbentrop-Mołotow, dotyczącego podziału ziem polskich między III Rzeszę i Związek Sowiecki.

16

• SD i ZSL występują z koalicji z PZPR i oficjalnie popierają propozycję Lecha Wałęsy utworzenia koalicyjnego rządu.

• Obywatelski Klub Parlamentarny wydaje oświadczenie, w którym zapowiada stworzenie przez ZSL, SD i OKP rządu odpowiedzialności narodowej, zrywającego z nomenklaturą partyjną i dopuszczającego do władzy wszystkie siły polityczne kraju.

• Na posiedzeniu Klubu Poselskiego PZPR Mieczysław F. Rakowski uznaje propozycję Lecha Wałęsy powołania koalicyjnego rządu za początek „okresu jawnej walki o władzę”.

• Sejm uchwala oświadczenie potępiające interwencję wojsk państw Układu Warszawskiego przeciw czechosłowackiej Praskiej Wiośnie w 1968 roku.

19

• Prezydent PRL gen. Wojciech Jaruzelski przyjmuje rezygnację gen. Czesława Kiszczaka z misji tworzenia rządu z powodu braku możliwości stworzenia przez niego większości sejmowej. Na stanowisko premiera desygnuje Tadeusza Mazowieckiego.

• Na posiedzeniu KKW NSZZ „Solidarność” w Gdańsku zostaje podjęta decyzja o konieczności unormowania stosunków między OKP, KKW i przewodniczącym Lechem Wałęsą w celu nietworzenia zbyt wielu ośrodków władzy solidarnościowej. W oficjalnym oświadczeniu KKW popiera kandydaturę Tadeusza Mazowieckiego na stanowisko premiera, zarzucając jednak przewodniczącemu Lechowi Wałęsie nieskonsultowanie tej kandydatury z OKP i KKW.

• XIV Plenum KC PZPR zapowiada udział PZPR w nowym rządzie i oskarża opozycję o złamanie ustaleń Okrągłego Stołu.

21

• W Pradze odbywa się manifestacja w rocznicę najazdu wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację. 375 osób zostaje zatrzymanych.

22

• Fronty Ludowe Litwy, Łotwy i Estonii wydają deklarację, w której stwierdzają, że układ Ribbentrop-Mołotow, umożliwiający wcielenie republik nadbałtyckich do Związku Sowieckiego, był nielegalny, a kraje nadbałtyckie nie zrezygnowały ze swoich dążeń niepodległościowych.

24

• Sejm powołuje Tadeusza Mazowieckiego na stanowisko premiera rządu PRL. Za kandydaturą głosuje 378 posłów, przeciw jest 4, 41 wstrzymuje się od głosu.