Hasła rzeczowe

Ruch Katolickiej Młodzieży Niepodległościowej

Ruch Katolickiej Młodzieży Niepodległościowej, kilkunastoosobowa organizacja założona przez Roberta Nowickiego i Wiesława Gęsickiego w II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1987. Pocz. funkcjonowała w Warszawie, nast. w Piasecznie, Radomiu i Szczecinie. Składała się gł. z redakcji dwóch pism podziemnych: „Nie chcemy komuny” (m.in. Małgorzata Laskus, Leszek Zygmunt, W. Gęsicki, Jarosława Maćkowiak) oraz „Słowa Niepodległego” (m.in. Robert Rogala, Dariusz Figura, Piotr Modelewski, Piotr Sorota, Jolanta Mandes, Małgorzata Olędzka i Wojciech Śmigielski, R. Nowicki). W 1987 dołączyła do nich grupa uczniów warszawskiego Technikum Elektronicznego im. M. Kasprzaka (m.in. Piotr Główka i Grzegorz Dudzik), która wydawała pismo "Tu jest Polska".

Program polityczny Oświadczenie programowe RKMN opublikowano w n-rze 15 „Nie chcemy komuny” oraz n-rze 13 „Słowa Niepodległego”. Członkowie RKMN mogli należeć także do in. organizacji niepodległościowych i opozycyjnych. Gł. celem była „wolna, niepodległa i demokratyczna Polska”, który miał zostać osiągnięty poprzez wpływanie na postawę młodzieży i oparcie jej „na zasadach katolickiej nauki społecznej”. Organizacja wydawała podziemne pisma: „Nie chcemy komuny”, „Kryzys” (ukazały się 2 n-ry w VI 1989, kolportowane w Radomiu), „Tu jest Polska” (ukazało się 5 n-rów X 1988 III 1990) oraz wydawane w Piasecznie „Z podniesioną głową” (ukazały się 3 n-ry I III 1989) i „Słowo” ze Szczecina (ukazały się 2 n-ry X XI 1988). RKMN utworzył także wydawnictwa: Słowo Niepodległe i Niezłomni, wydające pisma o tych samych tytułach. Animatorzy organizacji pod patronatem warszawskich parafii św. Stanisława Kostki i św. Jana Kantego, oraz przy pomocy środowiska KPN organizowali obozy dla młodzieży licealnej, na których byli wychowawcami. W V 1988 RKMN wspomagał strajk studencki na UW. Na pocz. 1989 nastąpił podział środowiska na 2 grupy; osoby zw. z W. Gęsickim od VI 1989, w wyniku ustaleń Krajowej Rady Koordynacyjnej FMW, utworzyły warszawski oddział FMW. Pozostała grupa zw. z parafią św. Jana Kantego oraz pismem "Tu jest Polska" nie wstąpiły do FMW i stopniowo zaprzestały działalności.

Grzegorz Wołk

Opcje strony

do góry