Bazela Ryszard
Ryszard Bazela, ur. 10 XI 1950 we Wrocławiu, zm. 18 V 2020 we Wrocławiu. Ukończył Technikum Elektroniczne tamże (1970).
1983–2005 działacz Okręgowego Związku Piłki Nożnej we Wrocławiu (trener Klubu Sportowego Mechanik w Brzezinie, KS Zorza w Wilkszynie, KS Głoska w Księginicach).
1969–1991 brygadzista, monter-uruchamiacz na eksploatacji maszyn cyfrowych w Zakładach Elektronicznych Elwro we Wrocławiu.
27–31 VIII 1980 uczestnik strajku w zakładzie. Od IX 1980 w „S”; 1980–1981 członek Komisji Wydziałowej i KZ, w 1981 Rady Pracowniczej.
14–16 XII 1981 współorganizator strajku w zakładzie, członek KS. I – II 1982 współorganizator podziemnej struktury na Wydz. PKL, PKE i PKC; II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1982 – 1989 członek TKZ. 1982–1989 organizator, koordynator sieci kolportażu w zakładzie, kolporter podziemnych pism, m.in. „Z Dnia na Dzień”, „Solidarność Walcząca”, „«Solidarność» Elwro”, „Głos Hutmenu”, „Victoria”, „Fama”, „Fatamorgana”, „Nowa Republika”, „Prawda”, „Tygodnik Mazowsze” oraz wydawnictw okolicznościowych i książek. 1982–1989 autor (ps. Bezpiecznik) i redaktor podziemnego pisma „«Solidarność» Elwro”. 30 VIII 1982 internowany, przetrzymywany w Ośrodku Odosobnienia w Nysie, 3 XI zwolniony, 5 XI 1982 powołany do wojskowego obozu specjalnego w Brzegu, 2 II 1983 zwolniony. 1983–1989 członek kierownictwa podziemnej MKK Grabiszynek we Wrocławiu. 1983–1989 autor (ps. Bezpiecznik, Rybak) i redaktor pisma „Victoria”. 1985–1989 wiceprzew. Rady Pracowniczej (w 2 poł. 1989 p.o. przew.); 1987–1990 współzałożyciel, sekretarz Wrocławskiego Klubu Samorządu Pracowniczego przy PTE Oddział Wrocław; 1987–1991 wiceprzew. rady nadzorczej Fundacji Wspierania Przekształceń Własnościowych przy Elwro. Kilkakrotnie zatrzymywany, przesłuchiwany, poddawany rewizjom.
1989–1991 w „S”. IV – VI 1989 członek KO we Wrocławiu, 18 XII 1989 – 1991 Wrocławskiego KO „S”. 1989–1990 społeczny konsultant ds. samorządu pracowniczego przy RKW Dolny Śląsk/ZR Dolny Śląsk. 1991–2001 handlowiec, dyr. Soft-Tronik Berlin/Soft-Tronik SA we Wrocławiu, 2001–2009 dyr. ds. klientów strategicznych Techmex SA Bielsko-Biała Oddział we Wrocławiu, 2009–2010 dyr. Incom SA tamże, 2010–2012 dyr. ds. projektów w Intertrading Systems Technology Sp. z o. o. Oddział we Wrocławiu; 2012–2016 na rencie, od 2016 na emeryturze. Od 2014 członek Stowarzyszenia Osób Represjonowanych w Stanie Wojennym przy ZR Dolny Śląsk (2014–2018 sekretarz prezydium).
Odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności (2015), Medalem Niezłomni (2015).