Bąkowski Paweł
Paweł Bąkowski, ur. w 26 I 1947 w Warszawie. Absolwent Uniwersytetu Warszawskiego, kierunek fizyka (1970).
1970–1981 pracownik naukowy Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej w Warszawie.
W III 1968 członek Studenckiego Komitetu Delegatów Wydziałowych na UW, 21 III przew. wiecu, współinicjator strajku na UW; 29 III aresztowany, osadzony w AŚ w Warszawie-Mokotowie, w VIII 1968 zwolniony, ukarany grzywną; 16 XI 1968 ponownie zatrzymany i ukarany grzywną. 1976–1981 współpracownik KOR/KSS KOR oraz 1977–1982 wydawnictwa NOWa (udostępniał mieszkanie na potrzeby drukarni i wykłady TKN); współorganizator spotkań opozycjonistów (m.in. 1 V 1977 w Lubomierzu); w V 1977 uczestnik prowadzonego przez KOR, dochodzenia ws. śmierci Stanisława Pyjasa, współautor apelu w tej sprawie do prezydenta Krakowa, 15 V 1977 współorganizator czarnego marszu po śmierci Stanisława Pyjasa, uczestnik spotkania założycielskiego SKS w Krakowie; 1977–1978 współorganizator polskiej wystawy w ramach prezentacji sztuki dysydenckiej z krajów komunistycznych na biennale w Wenecji, nast. pokazywanej w Wielkiej Brytanii i USA; 1979 współpracownik Uniwersytetu Ludowego w Zbroszy Dużej. 1979–1981 razem z żoną Elżbietą prowadził w swoim mieszkaniu salon kultury niezależnej.
Od jesieni 1980 w „S”.
Od 13 XII 1981 w ukryciu; od
II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo.
1982 współkierował oficyną NOWa i kolportażem „Tygodnika Mazowsze”, VIII 1982 na skutek różnicy zdań w kierownictwie wycofał się z NOW-ej; III–VIII 1983 ścigany listem gończym, 8 VIII 1983 ujawnił się w ramach amnestii.
Od XII 1983 na emigracji w USA. 1985–1992 programista. 1985–1986 współorganizator wystawy poświęconej ks. Jerzemu Popiełuszce, pokazywanej w kilku miastach USA. Od 1992 nauczyciel akademicki.
Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2008), wyróżniony odznaką Zasłużony Działacz Kultury.
Od 26 VIII 1969 rozpracowywany przez Wydz. III/IIIA/III1 KS MO w ramach KE/SOR krypt. Bączek.
Anna Grażyna Kister