Celiński Andrzej
Andrzej Celiński, ur. 26
II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo.
1950 w Warszawie. Absolwent Uniwersytetu Warszawskiego, kierunek socjologia (1973).
Podczas nauki w VI LO w Warszawie członek, nast. instruktor 1. Warszawskiej Drużyny Harcerskiej im. Romualda Traugutta Czarna Jedynka; w Gromadzie Włóczęgów. III 1968 uczestnik protestów studenckich na UW, relegowany z uczelni, wrócił na UW po roku studiów na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. 1972–1977 i 1980–1989 pracownik naukowy Instytutu Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji UW. 1975–1977 wiceprzew. Rady Oddziałowej ZNP na UW. VI 1976 sygnatariusz listu w obronie robotników z Radomia i Ursusa, nast. współorganizator pomocy dla represjonowanych, 1976–1977 współpracownik KOR, I 1977 zwolniony z pracy. 1977–1980 zatrudniony w Biurze Projektowo-Badawczym Budownictwa Przemysłowego System w Warszawie. 1977–1980 w KSS KOR, 1977 współorganizator tzw. Uniwersytetu Latającego, 1978–1980 współzałożyciel, członek i gł. organizator prac TKN. Wielokrotnie zatrzymywany, przeszukiwany.
VIII 1980 współautor apelu 64 intelektualistów o negocjacje i porozumienie między władzą a strajkującymi, od IX 1980 w „S”, sekretarz MKZ Gdańsk, nast. KKP „S”, szef gabinetu Lecha Wałęsy, IX–X 1981 współorganizator I KZD.
13 XII 1981 internowany w Ośr. Odosobnienia w Warszawie-Białołęce, Jaworzu i Darłówku, 7 XII 1982 zwolniony. 1983–1987 współpraca z L. Wałęsą i środowiskiem ekspertów „S”, 1985 współautor opracowania Raport. Polska 5 lat po Sierpniu, 1986–1988 współzałożyciel i redaktor podziemnego pisma „Dwadzieścia Jeden”. 1987–1989 sekretarz KKW „S”, V 1988 uczestnik strajku w Stoczni Gdańskiej im. Lenina, doradca KS oraz L. Wałęsy, 1988–1990 współtwórca i członek KO przy przew. „S” L. Wałęsie.
1989 uczestnik obrad Okrągłego Stołu, przew. podzespołu ds. młodzieży. 1989–1991 senator RP z listy KO, 1991–1993 z listy UD, 1993–1997 poseł na Sejm RP z listy UD, 2001–2005 z listy SLD. 2001–2002 minister kultury. 2006 radny sejmiku mazowieckiego, 2007–2011 poseł na Sejm RP z listy LiD. 1991–1994 w UD, od 1993 wiceprzew., nast. 1994–1996 w UW, 1999–2004 w SLD, wiceprzew., 2004–2008 w Socjaldemokracji Polskiej. 2012–2015 przew. Partii Demokratycznej – Demokraci.pl. Od 2016 bezpartyjny.
Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2006; 2007 zwrócił odznaczenie).
5 I 1973–31 VII 1989 rozpracowywany przez Wydz. III/III–1 III w ramach KE/SOR krypt. Lin.
Arkadiusz Kazański|Tadeusz Ruzikowski