Encyklopedia Solidarności Dudek Stanisław - Biogramy -

Stanisław Dudek, ur. 15 XII 1949 w Gorlicach. Ukończył ZSZ w Gorlicach (1968).

1964-1984 spawacz w Fabryce Maszyn i Sprzętu Wiertniczego Glinik w Gorlicach (od 1973 Fabryka Maszyn Wiertniczych i Górniczych Glinik). 1980-1984 działacz sportowy w GKS Glinik w sekcji piłki nożnej.

Jesienią 1980 współorganizator „S”, przewodniczący Komitetu Założycielskiego na Wydz. Konstrukcji Stalowych w FMWiG Glinik, następnie przewodniczący Komisji Wydziałowej, od II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1981 członek KZ, od X 1981 na etacie związkowym w KZ; od jesieni 1980 kolporter wydawnictw niezależnych w Gliniku; 9-11 I 1981 uczestnik strajku (reprezentant FMWiG Glinik) w nowosądeckim Ratuszu.

14-15 XII 1981 współorganizator strajku i wieców w Gliniku; następnie organizator podziemnych struktur „S”: zbierał składki na działalność, organizator pomocy dla represjonowanych i ich rodzin; w bliskiej współpracy z Leopoldem Jamro, Tadeuszem Gerhardtem, Józefem Sandeckim, Janem Topolskim, Wiesławem Sochą, Zdzisławem Mońką; kilkakrotnie przesłuchiwany, 2-krotnie zatrzymany do 48 godz. 8 V 1982 zatrzymany, od 11 V 1982 internowany w Ośr. Odosobnienia w Załężu k. Rzeszowa, następnie w Uhercach i ponownie w Załężu, zwolniony 10 VIII 1982. 1982-1983 uczestnik spotkań podziemnych struktur „S”, „S” RI w Haczewie; 1982-1984 współzałożyciel (ze Stanisławem Elmerem, Markiem Bugno, Romanem Stawiarskim, Walerianem Woźniakiem, Dorotą Muchą, Wojciechem Muchą, Tadeuszem Krokiem, Romanem Kosibą, Stanisławem Jarkiem, Bogumiłą Gurbą), drukarz (powielacz od „S” Huty im. Lenina) i kolporter podziemnego pisma „Wolny Górnik”; drukarz ulotek; organizator kolportażu pism podziemnych („Hutnika”, „KOS-a”, „Tygodnika Mazowsze”, „Wolnego Górnika”, „Janosika”) i ulotek w zakładzie i w Gorlicach (m.in. od Czesława Jodłowskiego w Nowym Targu; łącznicy z Krakowem: T. Krok i Aleksander Piecuch). W 1983 współorganizator rozrzucenia ulotek z zakładowego biurowca. 1983-1984 wiceprzewodniczący zakładowej Rady Pracowniczej. 7 III 1984 zatrzymany, 9 III 1984 aresztowany, przetrzymywany w RUSW w Gorlicach i Grybowie, następnie w AŚ w Nowym Sączu, Krośnie (w V uczestnik 4-dniowej głodówki przeciwko brakowi widzeń), następnie ponownie w Nowym Sączu, 26 VII 1984 zwolniony na mocy amnestii; w VI 1984 zwolniony z pracy, żonę zastraszano groźbą odebrania dzieci; bez zatrudnienia, X 1984 – 1991 spawacz w Państwowym Ośrodku Maszynowym w Gorlicach. 1984-1989 współorganizator Mszy za Ojczyznę w kościele Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Gorlicach, 1985-1989 uczestnik Duszpasterstwa Ludzi Pracy tamże. Do 1988 wielokrotnie przesłuchiwany.

W 1989 uczestnik kampanii wyborczej KO „S” (organizator zebrań i wieców wyborczych). 1991-1998 spawacz w FMWiG Glinik; 1991-1995 przewodniczący „S” na Wydz. Konstrukcji Stalowych, następnie do 1998 członek KZ. 1998-1999 spawacz w Polservice Sp. z o.o. w Warszawie; 1999-2009 na rencie, od 2009 na emeryturze. Od 1999 w Komisji Emerytów i Rencistów przy Komisji Międzyzakładowej „S” FMWiG Glinik.

Odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności (2012).

27 XII 1981 – 27 I 1989 rozpracowywany przez Wydz. IIIA/V KW MO/WUSW w Nowym Sączu/p. VI RUSW w Gorlicach w ramach KE krypt. Trener; 19 VIII 1983 – 21 IV 1984 przez p. V RUSW w Gorlicach w ramach SOS krypt. Samorząd.

Sławomir Chmura