Encyklopedia Solidarności Ilka Grzegorz - Biogramy -

Grzegorz Ilka, ur. 26 IV 1963 w Warszawie, zm. 16 III 2019 tamże. Ukończył VI LO w Warszawie (1981); 1981–1982 student WDiNP UW (dziennikarstwo); od 1982 student WPiA UW (studiów nie ukończył).

X 1981 – X 1983 działał w Ośrodku Pracy Politycznej Sigma przy SZSP UW (od 1982 ZSP UW); IV 1982 – X 1983 szef Ośrodka;

1983–1985 współzałożyciel i sekretarz Międzywydziałowego Koła Naukowego Wiedza; organizator wykładów, współwydawca reedycji przedwojennych wydawnictw PPS. 1983–1985 członek Stowarzyszenia Bratniej Pomocy Studentów Bratniak; 1983–1986 sekretarz i wiceprezes Zarządu Samorządu Studenckiego na WPiA UW.

1983–1989 drukarz, składacz i kolporter wydawnictw podziemnych: „Tygodnik Mazowsze”, „CDN-Głos Wolnego Robotnika”, „Robotnik” (MRKS, PPS), „Robotnik Mazowiecki”, „Robotnik Pomorza Zachodniego”, „Praca, Płaca BHP”, „Biuletyn Informacyjny PPS”, „Naprzód”, „Solidarność HBB”, „Biuletyn Informacyjny WiP”, „OBI – Osiedlowy Biuletyn Informacyjny”, „Monter”, „Radiowiec”. I 1985 współzałożyciel Grupy Politycznej „Robotnik”; od VI 1985 kierował wydawnictwem grupy (od III 1986 nosiło nazwę Wydawnictwa im. Olofa Palmego). Od 1984 członek redakcji „Robotnika”; XI 1985 – I 1990 redaktor „Robotnika Pomorza Zachodniego” (od XI 1988 „Robotnika Pomorza Zachodniego PPS”). XI 1987 współorganizator Miesiąca prasy zakładowej – ogólnopolskiej akcji jawnego rozdawania wydawnictw „S” pod zakładami pracy. Od XII 1987 członek redakcji „Biuletynu Informacyjnego PPS”; członek redakcji pism: „Robotnik Mazowiecki”, „Warszawianka”, „Magazyn Robotnika”, „Praca, Płaca, BHP”. Od 2 V 1985 członek Ruchu „Wolność i Pokój”; drukarz, składacz i kolporter wydawnictw WiP. Inicjator odbudowy PPS; współorganizator zebrania założycielskiego PPS 15 XI 1987 w Warszawie; od 22 XI 1987 członek CKW PPS; od 10 I 1988 sekretarz CKW; II 1988 po rozłamie w PPS we frakcji młodych (J. Pinior, P. Ikonowicz); latem 1988 brał udział w próbach utworzenia WOKR PPS w Warszawie; XII 1988 – II 1989 w PPS Rewolucja Demokratyczna; sekretarz CKW PPS RD; od 19 II 1989 przew. Porozumienia Prasowego PPS; 27 V 1989 – X 1990 przew. Tymczasowego Komitetu Krajowego PPS. VIII 1988 wspierał strajk w Stoczni Gdańskiej im. Lenina; IX 1988–1989 pracownik Komisji Interwencji i Praworządności „S”; 1989–1991 pracownik biura KO przy przewodniczącym „S” L. Wałęsie.

Wielokrotnie zatrzymywany; 1987–1988 pięciokrotnie ukarany grzywną przez kolegia ds. wykroczeń w Warszawie i Wrocławiu (kolportaż i posiadanie wydawnictw bezdebitowych oraz ulotek).

Organizator kongresu zjednoczeniowego PPS 27–29 X 1990 w Warszawie; X 1990 sekretarz CKW; 1991 kandydat w wyborach do sejmu z listy Ruchu Demokratyczno-Społecznego; 1993 przew. CKW; 1995 wystąpił z PPS; 1996–2000 członek Unii Pracy; od 2003 członek Stowarzyszenia Wolnego Słowa; 2009 ponownie w PPS; sekretarz Rady Naczelnej; 2014 kandydat z listy PPS i Zielonych do Parlamentu Europejskiego.

1991–1992 szef pracowni składu komputerowego w Fundacji Lekarzy Polskich; 1992–1993 pracownik dwutygodnika „Firma”; 1993–1995 właściciel firmy Ilka-Press; 1995–1996 rzecznik prasowy pełnomocnika rządu ds. rodziny i kobiet; 1996–1997 rzecznik prasowy OPZZ; 1997–2014 dyr. Biura Prasowego i sekretarz prasowy OPZZ; 2002–2006 członek Rady OPZZ; I 1999 współzałożyciel Ogólnopolskiego Pracowniczego Związku Zawodowego Konfederacja Pracy; 2001–2014 przewodniczący, 2014–2019 wiceprzew. Zarządu Krajowego Konfederacji Pracy.

Odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności (2015).

Od 11 VI 1986 rozpracowywany przez Wydz. I Biura Studiów SB MSW z ramach zabezpieczenia operacyjnego krypt. Robot; IV 1987 – IV 1988 przez Wydz. III-2 SUSW w ramach SOR Robotnik; 18 XII 1987 – 10 V 1990 przez Wydz. II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. Dep. III/Wydz. II/ III DOKPP MSW w ramach SOR krypt. Karierowicze; 6 V 1988 – 29 VI 1990 przez Wydz. II-2/WOKPP SUSW w ramach SOR Kabaret.

Piotr Byszewski