Isakowicz-Zaleski Tadeusz
Tadeusz Isakowicz-Zaleski, ks., ur. 7 IX 1956 w Krakowie. 1967-1973 członek ZHP. 1975-1983 alumn Wyższego Seminarium Duchownego w Krakowie, w 1983 święcenia kapłańskie.
1975-1977 wcielony na 2 lata do specjalnej jednostki wojskowej dla kleryków w Brzegu Opolskim: w 1976 uczestnik głodówki przeciwko zakazowi posiadania gazet i książek religijnych, w toku służby osadzony na 56 dni w areszcie za uchybienia dyscyplinie (w konsekwencji przedłużenie służby o 2 mies.). 1978-1981 kolporter wydawnictw niezależnych w Papieskiej Akademii Teologicznej, od 1979 działacz opozycji, współpracownik SKS, Chrześcijańskiej Wspólnoty Ludzi Pracy.
W 1981 wybrany do samorządu seminaryjnego, za próbę przekształcenia samorządu w autentyczną reprezentację studencką, po V roku niedopuszczony do święceń kapłańskich i dyscyplinarnie skierowany na praktykę w parafii w Chrzanowie (1981-1983). 1978-1989 autor w niezależnych „Spotkaniach” i „Hutniku”, współredaktor, publicysta „Krzyża Nowohuckiego”. W 1981 animator, współorganizator wspólnoty Wiara i Światło w Krakowie.
W 1983 skierowany na studia do papieskiego Kolegium Ormiańskiego w Rzymie, jednak władze odmówiły mu zgody na wyjazd. 1983-1991 kapelan wspólnot „Wiara i Światło” i duszpasterz osób niepełnosprawnych umysłowo w Krakowie, 1984-1989 duszpasterz w założonym w 1982 przez ks. Kazimierza Jancarza Duszpasterstwie Ludzi Pracy przy parafii św. Maksymiliana Kolbego w Krakowie-Mistrzejowicach, współorganizator Mszy za Ojczyznę, Tygodni Kultury Chrześcijańskiej; wykładowca Chrześcijańskiego Uniwersytetu Robotniczego im. kard. Stefana Wyszyńskiego tamże. 2-krotnie napadnięty przez nieznanych sprawców: 6 IV 1985 brutalnie pobity w kamienicy, gdzie mieszkali jego rodzice, w nocy 3/4 XII 1985 w klasztorze w Woli Justowskiej, napastnicy zarzucili mu pętlę na szyję, zakneblowali i próbowali uprowadzić. W 1987 współtwórca Fundacji im. św. Brata Alberta, od 1989 prezes. W IV-V 1988 kapelan strajku w Hucie im. Lenina, po pacyfikacji zatrzymany na kilka godzin. Od II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1989 Honorowy Członek „S” HiL.
Od 2000 duszpasterz Ormian w Krakowie, od 2002 w Polsce. Od 2001 prezes Oświatowego Towarzystwa Integracyjnego w Radwanowicach.
Autor tomików wierszy: ''Oblężenie'' (1981), ''Wspomnienia'' (1985), ''Morze Czerwone'' (1987), ''Świętych obcowanie'' (1993), ''Wiersze'' (2006), wielu artykułów historycznych, książek, m.in.: ''Biskup ormiański Izaak Isakowicz „Złotousty”'' (2001), ''Słownik biograficzny duchownych ormiańskich w Polsce'' (2001), ''Księża wobec bezpieki na przykładzie archidiecezji krakowskiej'' (2007), ''Moje życie nielegalne'' (2008), ''Przemilczane ludobójstwo na Kresach'' (2008). Od 2007 felietonista Gazety Polskiej.
Kawaler Orderu Uśmiechu (1997); w 1997 otrzymał od kard. Franciszka Macharskiego tytuł kanonika honorowego archidiecezji krakowskiej za pracę z osobami niepełnosprawnymi (w 2006 zrezygnował z tytułu w proteście przeciwko pomówieniom pod swoim adresem); odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1999, odmówił przyjęcia go z rąk prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego), Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2006), Nagrodą Rzecznika Praw Obywatelskich im. Pawła Włodkowica „za odwagę w występowaniu w obronie podstawowych wartości i prawd nawet wbrew zdaniu i poglądom większości” (2007), Nagrodą Kustosz Pamięci Narodowej (2011).