Jedlicki Jerzy
Jerzy Jedlicki, ur. 14 VI 1930 w Warszawie, zm. 31 I 2018 tamże. Absolwent Uniwersytetu Warszawskiego, kierunek socjologia (1952), od 1989 prof.
Pracownik naukowy Instytutu Historii PAN. 1948-1952 w Związku Walki Młodych, następnie ZMP, 1953-1968 w PZPR, wystąpił na znak protestu po wydarzeniach marcowych. Związany z Klubem Krzywego Koła. 31 I 1976 sygnatariusz Listu 101 do Sejmu PRL przeciwko planowanym zmianom w Konstytucji. 1976-1981 prowadził prywatne seminarium poświęcone europejskiej myśli politycznej. 18 IX 1977 sygnatariusz Deklaracji Ruchu Demokratycznego. Od XI 1977 współorganizator Uniwersytetu Latającego. 22 I 1978 sygnatariusz deklaracji założycielskiej TKN, członek Rady Programowej TKN, prowadził wykłady i seminarium poświęcone ideologiom społeczno-politycznym, wielokrotnie nachodzone przez bojówki SZSP oraz funkcjonariuszy SB i MO; redaktor serii „Idee” wydawanej w ramach „Zeszytów TKN”, w 1981 skarbnik, przedstawił pisemne rozliczenie działalności TKN („Kultura” nr 10, 1991). Od 1978 wykładowca w ramach Klubu Dyskusyjnego SKS w Krakowie, prowadził również niezależne seminarium dla studentów psychologii Uniwersytetu Warszawskiego. 1978-1981 współpracownik Konwersatorium Doświadczenie i Przyszłość, współautor raportów KDiP.
20 VIII 1980 współautor i sygnatariusz Apelu 64 popierającego strajkowe postulaty stoczniowców. Od IX 1980 w „S” w IH PAN; w
II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo.
1981 autor raportu dla KKP, w którym ostrzegał, że powołanie rządu gen. Wojciecha Jaruzelskiego może doprowadzić do wprowadzenia stanu wojennego.
13 XII 1981 internowany w Ośr. Odosobnienia w Warszawie-Białołęce, Jaworzu i Darłówku, zwolniony 10 VII 1982. W 1982 sygnatariusz listów w obronie więźniów politycznych. Autor w pismach podziemnych: „Krytyka”, „Nowy Zapis”, „Tygodnik Mazowsze”.
Po 1989 kierownik Pracowni Dziejów Inteligencji IH PAN. Członek wielu towarzystw naukowych, m.in. przewodniczący Stowarzyszenia przeciwko Antysemityzmowi i Ksenofobii Otwarta Rzeczpospolita, Pen Clubu.
Autor wielu książek, głównie z zakresu historii idei, m.in.: ''Jakiej cywilizacji Polacy potrzebują'' (Warszawa 1988), ''Źle urodzeni, czyli o doświadczeniu historycznym. Scripta i postscripta'' (Londyn-Warszawa 1993), ''Świat zwyrodniały. Lęki i wyroki krytyków nowoczesności'' (Warszawa 2000).
Rozpracowywany przez Wydz. III SUSW w ramach KE krypt. Filozof.
Włodzimierz Domagalski