Klaś Jacek
Jacek Klaś, ur. 13 III 1959 w Krakowie. Ukończył ZSZ przy Zakładzie Konstrukcji Stalowych Elbud w Krakowie (1979).
1976-1984 traser w ZKS Elbud.
Od XII 1980 w „S”.
14 XII 1981 uczestnik 8-godz. strajku w Elbudzie; 1982-1987 kolporter pism podziemnych („Hutnik”, „Bez Dekretu”, „Solidarność Grzegórzecka”, „Tygodnik Mazowsze”, „Orzeł Biały”, „Niepodległość” „Solidarność Skawina”); X 1982 – 1987 działacz TKZ, 1983 – XII 1987 przewodniczący, 1983-1984 organizator kolportażu wydawnictw podziemnych w Elbudzie; 31 VIII 1983 współorganizator demonstracji na Rynku Podgórskim w Krakowie. 27 IV 1984 aresztowany, przetrzymywany w AŚ w Krakowie, 28 VI 1984 skazany wyrokiem Sądu Rejonowego dla dzielnicy Kraków-Podgórze na 1 rok więzienia w zawieszeniu na 2 lata, 30 VII 1984 Sąd Rejonowy darował wyrok na mocy amnestii; przeniesiony na niższe stanowisko w zakładzie pracy, 1984-1988 ślusarz-spawacz w Technicznej Spółdzielni Pracy Elektromet w Krakowie. 1984-1987 przedstawiciel TKZ w strukturach regionalnych (z Ryszardem Majdzikiem, następnie z Henrykiem Kowalem); 1984 współzałożyciel, organizator, autor, redaktor, drukarz podziemnego pisma TKZ „Elbudowiec”; 1984-1986 uczestnik Konfraterni Robotniczej w kościele św. Maksymiliana Kolbego w Krakowie-Mistrzejowicach, współorganizator Mszy za Ojczyznę tamże; w 1985 uczestnik głodówki rotacyjnej w kościele Narodzenia NMP w Krakowie-Bieżanowie; 3-10 XI 1985 uczestnik Tygodnia Więźnia Politycznego w Krakowie; 1985-1986 założyciel, przewodniczący Koła Oporu Społecznego Rejonu w Świątnikach Górnych; współorganizator i uczestnik spotkań podziemnej Komisji Energetycznej Regionu Małopolska. Słuchacz 2-letniego kursu na Chrześcijańskim Uniwersytecie Robotniczym im. kard. Stefana Wyszyńskiego w Krakowie-Mistrzejowicach. 1987 założyciel, szef, redaktor międzyzakładowego pisma „WaZa”, autor, drukarz, dostawca sprzętu poligraficznego, organizator pracy, lokali i redakcji; organizator kolportażu w Elektromecie. 7 XII 1987 podpisał decyzję o przystąpieniu TKZ w ZKS Elbud do Tymczasowego Porozumienia Organizacji Niezależnych/ Porozumienia Niezależnych Organizacji Małopolski zawartego w Krakowie.
Od II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1988 na emigracji w Australii; od III działacz na rzecz pomocy „S” w Polsce, organizowanej przez Wiktoriańskie Stowarzyszenie „S” w Melbourne. Wiosną 1988 przeprowadzał rozmowy na żywo z uczestnikami strajku w Hucie im. Lenina dla polskiej rozgłośni w Australii; VIII 1988 zredagował apel do władz Australii, wzywający do podjęcia działań w celu wywarcia wpływu na reżim w Polsce. 1988-1990 pracownik Komisji Spraw Polskich (ciało doradcze Rady Naczelnej Polskich Organizacji w Australii i Nowej Zelandii), w 1990 współorganizator (z Januszem Przewłockim, Wiesławem Tatarczuchem i Krzysztofem Ciurajem) obchodów w Domu Polskim Syrena w Melbourne 10. rocznicy powstania „S”. 1990-1995 spawacz w firmie Sulzer, 1996-2006 ślusarz-spawacz w firmie Nylex, od 2006 boilermaker (budowa maszyn) w firmie Globe. Od 1990 członek Australian Manufacturing Workes Union, 2004 – 5 IV 2006 przewodniczący zakładowej organizacji związkowej, delegat związku zawodowego na dzielnice płd.-wsch. Melbourne. W 2005 inicjator powołania Australijskiej Grupy Lustracyjnej, od III 2006 koordynator. Od 2007 członek krajowego Związku Więźniów Politycznych Okresu Stanu Wojennego; w 26 I 2008 współzałożyciel Związku Więźniów Politycznych Okresu Stanu Wojennego w Australii; od 15 IX 2008 przedstawiciel Związku Konfederatów Polski Niepodległej na Australię, Nową Zelandię i Oceanię.
III-IX 1984 rozpracowywany przez Wydz. V WUSW w Krakowie w ramach SOS/SOR krypt. Koło; 20 VIII 1987 – 11 VIII 1988 w ramach SOR krypt. Kolumna.
Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2016) oraz Krzyżem Wolności i Solidarności (2016).