Kłyż Wojciech
Wojciech Kłyż, ur. 5 VII 1957 w Przemyślu. Ukończył Technikum Mechaniczno-Elektryczne tamże (1977).
1968-1985 członek i zawodnik sekcji narciarstwa alpejskiego Klubu Sportowego Polna w Przemyślu, od 1976 ratownik GOPR. W 1978 pracownik Polskiego Towarzystwa Schronisk Młodzieżowych, 1978-1979 Zakładów Chemii Gospodarczej Pollena-Astra, 1979-1981 Banku Gospodarki Żywnościowej Oddział w Przemyślu.
Od IX 1980 w „S” współzałożyciel Komitetu Założycielskiego w BGŻ Oddział w Przemyślu, od XI 1980 przewodniczący KZ; członek MKZ „S” w Przemyślu; w VII 1981 delegat na WZD Regionu Południowo-Wschodniego, członek ZR, następnie wiceprzewodniczący ZR.
13 XII 1981 współorganizator (m.in. Krystyną Gładysz, Ryszardem Głowackim, Ryszardem Góralem, Markiem Kamińskim, Zygmuntem Majgierem, Krystyną Osińską, Markiem Pudlińskim, Zygmuntem Pysiem, Stanisławem Trybalskim) RKS, który przygotował ulotkę wzywającą załogi zakładów pracy Regionu do strajku. 14 XII 1981 (z Krzysztofem Prokopem) wręczył wojewodzie przemyskiemu pisemny protest przeciw zatrzymaniu działaczy „S”. Po wyjściu od wojewody zatrzymany, przesłuchiwany, 14/15 XII 1981 internowany w Ośr. Odosobnienia w Uhercach. 17 XII 1981 ponownie przesłuchiwany w KW MO w Przemyślu, 18 XII 1981 aresztowany, 31 XII 1981 skazany w trybie doraźnym wyrokiem Sądu Wojewódzkiego w Przemyślu na 3 lata więzienia, osadzony w ZK w Hrubieszowie (uczestnik głodówek), w ZK w Łęczycy, 31 III 1983 zwolniony na mocy aktu łaski Rady Państwa; zwolniony z pracy. Od 1983 prowadzi własny zakład ślusarski. Od V 1983 do jesieni 1983 kurier (z Markiem Pudlińskim) prasy podziemnej (m.in. „Tygodnika Mazowsze”) z Warszawy (od Elżbiety Misiak-Bremer). 1983-1987 uczestnik spotkań Duszpasterstwa Rolników w Krasiczynie. 1983-1989 wielokrotnie zatrzymywany na 48 godz., przesłuchiwany, poddawany rewizjom. W V 1989 podjął nieudaną próbę reaktywowania ZR w składzie sprzed 13 XII 1981.
1988-2000 członek Spółdzielni Rzemieślniczej Przyszłość w Przemyślu, 1992-1996 członek Rady Nadzorczej. 1990-2002 członek Zarządu Cechu Rzemiosł Różnych w Przemyślu. 1994-2002 członek Zarządu Grupy Bieszczadzkiej GOPR w Sanoku. Instruktor ratownictwa górskiego.
Odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi (2005).
Od 21 X 1980 rozpracowywany przez Wydz. IIIA KW MO w Przemyślu w ramach SO krypt. Sanatorium; 22 XII 1981 – 26
II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo.
1982 przez Wydz. V KW MO w Przemyślu w ramach SOR krypt. Chemik; 6 VI 1983 – 30 IV 1986 przez Wydz. V KW MO/WUSW w Przemyślu w ramach KE krypt. Taternik; 24 XI 1988 – 31 VIII 1989 przez Wydz. III WUSW w Przemyślu w ramach KE krypt. Taternik.
Michał Stręk