Aktualnie znajdujesz się na:

Biogramy

Kozłowski Jan

Jan Kozłowski, ur. 25 V 1929 w Popowicach Chwałowicach k. Sandomierza, zm. 16 I 1996 w Warszawie. Ukończył Technikum Budowlane (1953) oraz maturalny kurs korespondencyjny z zakresu LO; mistrz murarski (1969).

1949-1971 pracownik przedsiębiorstw budowlanych w Stalowej Woli, Annopolu, Sandomierzu, od 1973 właściciel gospodarstwa rolno-sadowniczego. 1956-1957 w PZPR. W 1958 skazany na 3,5 roku więzienia w sfingowanym procesie o wyłudzenie materiałów budowlanych (budowa kościoła), w 1961 na rozprawie rewizyjnej uniewinniony. W 1961 zwolniony z pracy za krytykę I sekretarza KC PZPR Władysława Gomułki w listach do władz lokalnych i centralnych. Od 1976 jeden z pierwszych chłopskich współpracowników KOR, następnie KSS KOR; 10 IX 1978 współzałożyciel (z Henrykiem Bąkiem, Tadeuszem Fijałkowskim, Henrykiem Kossuthem i Piotrem Sękiem) Tymczasowego Komitetu Niezależnego ZZ Rolników; od 1979 w redakcji niezależnego pisma „Placówka”, autor w pismach „Gospodarz”, „Postęp”, „Rolnik Niezależny”, działacz Ośrodka Myśli Ludowej. 2 VI 1979 zatrzymany w drodze na wykłady Uniwersytetu Latającego w Zbroszy Dużej, pobity na komendzie MO w Grójcu. W X 1979 aresztowany, 1 II 1980 w sfingowanym procesie (za rzekome pobicie sąsiada) skazany na 2 lata więzienia, osadzony m.in. w ZK w Kłodzku, Łęczycy, zwolniony 2 IX na mocy Porozumień Sierpniowych.

21 IX 1980 współorganizator, wiceprzewodniczący Komitetu Założycielskiego NSZZ Rolników (od X NSZZ Rolników Solidarność Wiejska); organizator Komitetu Założycielskiego Solidarności Wiejskiej w Regionie Tarnobrzesko-Sandomierskim, od 21 XII 1980 przewodniczący. W I 1981 uczestnik strajków rolników w Ustrzykach Dolnych i Rzeszowie. 8-9 III 1981 uczestnik zjazdu zjednoczeniowego związków zawodowych rolników w Poznaniu, na którym powołano Ogólnopolski Komitet Założycielski NSZZ Rolników Indywidualnych „S”, członek OKZ; od 10 X 1981 członek KKP Niezależnych Samorządnych Chłopskich ZZ „S”. 19 XI 1981 z H. Bąkiem doprowadził do rejestracji NSZZ Rolników Solidarność Wiejska bez wpisu w statucie o przewodniej roli PZPR.

13 XII 1981 internowany w Ośr. Odosobnienia w Załężu k. Rzeszowa, 23 VI 1982 zwolniony; 1982-1988 przewodniczący podziemnego Rolniczego Komitetu Krajowego Solidarności Wiejskiej, 1982-1985 współredaktor, wydawca podziemnego pisma „Rolnik Niezależny”. Od 1983 współtwórca i animator Duszpasterstwa Rolników Duszpasterstwa Rolników Duszpasterstwa Rolników, powstały w okresie stanu wojennego z potrzeby pogłębienia wzajemnych kontaktów pomiędzy działaczami „S” RI a duchowieństwem. Pierwsze rozmowy z hierarchią podjęła grupa działaczy „S” RI z woj. stołecznego warszawskiego. W V 1982, za zgodą bp. Władysława Miziołka, została odprawiona w archikatedrze św. Jana msza św. w 1. rocznicę rejestracji „S” RI. Msze św. o podobnym charakterze odbywały się późn. rokrocznie, skupiając coraz większą liczbę ludzi chcących m.in. zamanifestować w ten sposób wolę reaktywowania „S” RI. Warszawskie środowisko „S”, zachęcone powodzeniem tej idei, 5 IX 1982 zorganizowało razem ze stroną kościelną na Jasnej Górze dożynki o charakterze religijno-patriotycznym z udziałem ok. 300 tys. rolników. 18 XI 1982 prymas Józef Glemp przyjął warszawską grupę działaczy i doradców związku, którzy m.in. prosili go o ustanowienie stałych form duszpasterstwa dla rolników. 2 XII 1982 Konferencja Episkopatu Polski utworzyła Komisję Episkopatu Polski ds. Duszpasterstwa Rolników, Ogólnopolskie Duszpasterstwo Rolników, w diecezjach ustanowiła jego referentów diecezjalnych i dekanalnych. Przew. Komisji został bp Jan Gurda. Celem DR było przede wszystkim pogłębianie życia religijnego rolników, wiele wysiłku wkładano w odrodzenie moralne wsi, podkreślenie godności i wartości pracy rolników. Duszpasterze pomagali w samokształceniu i pracy oświatowej, organizowali życie kulturalne, działalność oświatową, akcje na rzecz dobra wspólnego (pomoc w gospodarstwie, porady prawne itp.), rekolekcje, dni skupienia itd. Istnienie DR spotkało się z nieprzychylną reakcją władzy, która zarzucała Kościołowi, że w ten sposób dąży do reaktywowania „S” RI. przy kościele MB Królowej Polski w Stalowej Woli; zatrzymany, 23 X 1985 skazany przez kolegium ds. wykroczeń na 3 mies. aresztu, zwolniony w XI 1985 ze względu na stan zdrowia. 1 IX 1986 sygnatariusz Listu do przywódców USA i ZSRS o przeprowadzenie w Polsce wolnych wyborów zgodnie z ustaleniami Konferencji w Jałcie. Od 23 XI 1986 członek Konwentu Seniorów Ruchu Ludowego oraz Tymczasowej Krajowej Rady Rolników „S”. W VIII 1988 wspomagał strajk w Hucie Stalowa Wola. 1988-1989 przewodniczący Rady „S” RI woj. tarnobrzeskiego, w 1990 członek Rady Krajowej.

1989-1991 senator RP z listy KO „S”, członek OKP, w Komisjach Gospodarki Narodowej oraz Samorządu Terytorialnego. W 1990 przewodniczący PSL „S” woj. tarnobrzeskiego. W 1993 założyciel Komitetu Inicjatyw Obywatelskich na rzecz Rozwoju Demokracji Lokalnej.

Odznaczony pośmiertnie Krzyżem Wolności i Solidarności (2016). 

1974-1989 rozpracowywany w ramach SOR krypt. Ambasador.

 

Mirosława Łątkowska|Adam Borowski

Opcje strony

do góry