Encyklopedia Solidarności Kuchciński Marek - Biogramy -

Marek Kuchciński, ur. 9 VIII 1955 w Przemyślu. Ukończył I LO im. Juliusza Słowackiego tamże (1974). 1974-1977 student Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, kierunek historia sztuki; absolwent Policealnego Studium Ogrodniczego (1979).

1979-1991 współwłaściciel rodzinnego gospodarstwa ogrodniczego w Przemyślu. Pod koniec l. 70. współpracownik tworzącego się niezależnego ruchu ludowego w Bieszczadach (Wieńczysław Nowacki).

Od IX 1980 związany z grupą sadowników (drobni producenci rolni), od III 1981 w „S” RI.

Po 13 XII 1981 łącznik niezależnych środowisk rolniczych i robotniczych ze środowiskiem Kultury Niezależnej w Warszawie (m.in. Aleksandrem Wojciechowskim). Czołowy przemyski działacz OKOR, od 1984 członek tegoż. Autor artykułów do podziemnego pisma OKOR „Solidarność Rolników”. Od 1982 działacz Duszpasterstwa Rolników w Krasiczynie (pierwsze w Polsce), organizator (z ks. Stanisławem Bartmińskim) pomocy żywnościowej dla robotników na Śląsku, uczestnik prac opozycji. Od 1983 współorganizator Dni Kultury Chrześcijańskiej w Przemyślu, m.in. spotkań niezależnych środowisk, również w swoim domu (tzw. Przemyski Strych Kulturalny). W 1984 współtwórca (z Markiem Kamińskim) pierwszych audycji podziemnego Radia „S” w Przemyślu. 1987/1988 wydawca (we własnej drukarni) i współredaktor (wraz z Janem Musiałem) podziemnego pisma literacko-artystycznego „Strych Kulturalny” i niezależnego klubu dyskusyjnego pod tą samą nazwą [pełna kronika wydarzeń od 1983 w: „Strych Kulturalny” nr 4. i 5.]. W kontakcie z politykami, artystami, intelektualistami z Wlk. Brytanii (Roger Scruton, Dawid Regan, Edward Robinson, Helen Ganly), Francji, Australii, USA (Mark Lilla) i sowieckiej Ukrainy; współorganizator (poza cenzurą) corocznych międzynarodowych sesji, spotkań i wystaw ''Człowiek – Bóg – Świat'' oraz kolporter wydawnictw podziemnych w Polsce południowo-wschodniej i do ZSRS (Ukraina). W l. 80. współpracownik Archiwum Wschodniego (zbierał wspomnienia żołnierzy AK i cywilów zsyłanych do ZSRS od 1940). 26 IX 1985 aresztowany za posiadanie ulotek i literatury podziemnej, przetrzymywany w AŚ w Jarosławiu i ZK w Przemyślu: odmówił zeznań i przyjmowania posiłków, 22 XI 1985 zwolniony, do 1988 objęty dozorem milicyjnym.

1987-1995 wydawca i współredaktor kwartalnika „Strych Kulturalny”, 1989-1993 redaktor nacz. miesięcznika „Spojrzenia Przemyskie”. Od 1989 zaangażowany w działalność KO w Przemyślu, rzecznik prasowy i współzałożyciel KO „S” w woj. przemyskim; 1990-1992 członek KO przy Przewodniczącym „S” Lechu Wałęsie. Współpracownik m.in.: tygodnika „San”, „Roli Katolickiej”, „Nowego Państwa”, nowojorskiego „Nowego Dziennika” oraz pism przemyskiego KO: „Biuletynu Wyborczego” i „Samorządnego Przemyśla”, publicysta. W l. 90. korespondent Polskiego Radia Lwów. 1990-2000 prezes Przemyskiego Towarzystwa Kulturalnego, wiceprzewodniczący, następnie przewodniczący Rady Programowej Radia Rzeszów. 1990-1999 założyciel i prezes struktur woj. PC; 1991-1993 koordynator pracy biur poselskich PC, 1999-2001 PPChD. 1994-2000 radny Miasta Przemyśl, przewodniczący Komisji Promocji, Kultury i Ochrony Dóbr Kultury; 1999-2001 wicewojewoda podkarpacki. Od 2001 w PiS, prezes Zarządu Wojewódzkiego oraz okręgu krośnieńsko-przemyskiego, przewodniczący Rady Regionalnej PiS na Podkarpaciu, członek Zarządu Głównego i Komitetu Politycznego PiS. Od 2001 poseł RP z listy PiS, 2001-2005 w Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa oraz Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych, 2004-2005 wiceprzewodniczący Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, 2005-2007 przewodniczący Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych, od 2007 przewodniczący Komisji Ochrony Środowiska Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, 2001-2005 wiceprzewodniczący, 2005-2007 przewodniczący Parlamentarnej Grupy Polsko-Ukraińskiej, wiceprzewodniczący Zgromadzenia Parlamentarnego Polski i Ukrainy; w 2005 z-ca przewodniczącego Klubu Parlamentarnego PiS, od 2006 przewodniczący, od 2007 ponownie z-ca, od 2008 wiceprezes PiS. 2010–2015 wicemarszałek, od 2015 marszałek Sejmu.

Odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności (2016).

24 V 1985 – 26 II 1988 rozpracowywany przez Wydz. VI WUSW w Przemyślu w ramach SO krypt. Wspólnota; 9 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1987 – 28 IX 1989 przez Wydz. VI WUSW w Przemyślu w ramach KE krypt. Toyota.

Michał Stręk