Lewandowski Benedykt Jerzy
Benedykt Jerzy Lewandowski, ur. 17 XI 1947 w Ludowicach k. Wąbrzeźna. Ukończył Zasadniczą Szkołę Zawodową w Zabrzu (1964).
1964-1965 zatrudniony w Toruńskim Przedsiębiorstwie Budownictwa Ogólnego, 1965-1966 Kopalni Węgla Kamiennego (Oddział Ruchu Załóg Pole Mikulczyce). 1966-1968 zasadnicza służba wojskowa. W 1969 zatrudniony w Wąbrzeskich Zakładach Poligraficznych, 1969-1970 jako kierowca w Nadleśnictwie Nakło n. Notecią. 1970-1984 aparatowy w Zakładach Chemicznych Organika Zachem w Bydgoszczy. XII 1970 członek Wydziałowego Komitetu Strajkowego (wraz z Alojzym Majewskim, Rajmundem Ratajczakiem) w Zakładach Chemicznych Organika Zachem.
We IX 1980 jeden z inicjatorów powołania niezależnych związków zawodowych w Zakładach Chemicznych. Od 12 IX 1980 wiceprzewodniczący Komitetu Założycielskiego „S” w Zakładach Chemicznych Organika Zachem. Od IX 1980 przewodniczący Komisji Oddziałowej, 28 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1980 – 13 XII 1981 wiceprzewodniczący (ds. socjalno-bytowych) KZ. W VII 1981 delegat na I WZD Regionu Bydgoskiego, VII – 13 XII 1981 członek Prezydium ZR, delegat na I KZD. Od V 1981 działacz Komitetu Więzionych za Przekonania. 1980-1981 kolporter i organizator kolportażu wydawnictw niezależnych, udostępniał mieszkanie, w którym funkcjonowała biblioteczka wydawnictw niezależnych.
Po 13 XII 1981 w ukryciu przez kilka dni. XII 1981 – II 1982 organizator, przywódca nieformalnej grupy działaczy „S” zajmującej się przygotowywaniem, kolportażem ulotek, plakatów o treściach antypaństwowych oraz kolportażem kalendarzy, banknotów, kart świątecznych oraz oporników, zbieraniem składek na pomoc represjonowanym. XII 1981 – II 1982 członek zespołu redakcyjnego bydgoskiego pisma Komitetu Obrony Społecznej „KOS”. 1982-1984 zaangażowany w działalność wydawniczą, kolporter, organizator kolportażu wydawnictw podziemnych. 15 II 1982 aresztowany, 17 V 1982 zwolniony z pracy, w VII 1982 skazany na 3 lata więzienia, 2 lata pozbawienia praw publicznych i karę grzywny, przetrzymywany w AŚ w Bydgoszczy (3 miesiące), Inowrocławiu i Potulicach. W Inowrocławiu zainicjował i wydawał biuletyn informacyjny, za co pozbawiono go możliwości korzystania z biblioteki, widzeń oraz korespondencji z rodziną. Biuletyn, który często odczytywany był w Radiu Wolna Europa, wydawał także wraz z innymi więźniami politycznymi w Potulicach. Zajmował się wyrabianiem różańców z chleba więziennego, które udawało się przemycać poza więzienie. 27 IV 1983 zwolniony warunkowo. Po zwolnieniu bez zatrudnienia, uczestnik struktur podziemnych (m.in. jego grupa uczestniczyła w wydaniu i druku pierwszego pisma młodzieży licealnej z Torunia „Grześ” poświęconemu zamordowanemu Grzegorzowi Przemykowi). XII 1981 – II 1982 przeszukania mieszkania. W 1983 kilkakrotnie zatrzymywany przez MO, zabierany na tzw. przejażdżki po mieście, podczas których był straszony i obrzucany wyzwiskami, w I 1984 pobity.
Od VII 1984 na emigracji w USA. Od 1985 zaangażowany w pomoc dla „S”, wspierał finansowo struktury opozycji antykomunistycznej, uczestnik prac organizacji polonijnych (Polish National Alliance – Polski Związek Narodowy). Od III 1988 prezes grupy Solidarni Nebraska 3258 (grupa związkowa powstała przy jego współudziale) oraz prezes gminy 35 PNA Polish National Alliance of the U.S. of N.A.
Wyróżniony honorową odznaką 25-lecia NSZZ „S” (2005).