Aktualnie znajdujesz się na:

Biogramy

Majchrzak Piotr

Piotr Majchrzak ur. 12 III 1963 w Poznaniu, zm. 18 V 1982 tamże. Uczeń Technikum Ogrodniczego w Rokietnicy (1980–1982). 11 V 1982 pobity pod kawiarnią „WZ” przy ul. Aleksandra Fredry w centrum Poznania w nieustalonych do dziś okolicznościach. Przewieziony do Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego tamże, zmarł nie odzyskawszy przytomności (przyczyna: obrażenia śródmózgowe powstałe w wyniku urazu czaszki spowodowane narzędziem twardym, tępym, względnie od upadku na twarde podłoże). 22 V na cmentarzu na Miłostowie tamże odbył się jego manifestacyjny pogrzeb jako ofiary stanu wojennego (mimo ostrzeżeń, by koledzy szkolni nie brali udziału w pogrzebie); o tym zdarzeniu pisano szeroko w prasie podziemnej, rozrzucano ulotki informujące o jego śmierci i przebiegu śledztwa. Od dnia pobicia funkcjonariusze MSW interesowali się rodziną P. Majchrzaka, starali się uniemożliwić im wyjaśnianie okoliczności śmierci na własną rękę. Od pocz. dochodzenia uczestniczący w pobiciu funkcjonariusze ZOMO stworzyli alternatywną wersję wydarzeń (P. Majchrzak miał zostać pobity przez „mężczyznę z parasolem”), rozwijaną podczas milicyjnego dochodzenia i prokuratorskiego śledztwa. 8 VIII 1982 wersja ta została propagandowo nagłośniona w resortowym piśmie „W Służbie Narodu” (artykuł Pałką czy parasolką). 19 XI 1982 śledztwo prowadzone przez Prokuraturę Rejonową dla Starego Miasta w Poznaniu umorzono „wobec braku dostatecznych dowodów popełnienia przestępstwa”; 22 III 1983 po zaskarżeniu decyzji Prokuratura Wojewódzka tamże zleciła uzupełnienie postępowania przygotowawczego, 24 XI 1983 śledztwo ponownie umorzono. 19 I 1984 po kolejnym zażaleniu wniesionym przez rodzinę Prokuratura Wojewódzka tamże zaleciła przejęcie śledztwa przez Wydz. Śledztw Prokuratury Wojewódzkiej, mimo to 31 VII 1984 sprawę ponownie umorzono, w X 1984 decyzja ta została podtrzymana przez Prokuraturę Generalną.

Komisja Nadzwyczajna ds. Działalności Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w latach 1981–1988 (tzw. Komisja Rokity) nakazała ponowne rozpatrzenie sprawy oraz sugerowała wyciągnięcie konsekwencji wobec prowadzącego sprawę w 1982 prokuratora Zbigniewa Knasta. Ostatecznie prokurator nie został ukarany.

12 XI 1991 śledztwo podjęła Prokuratura Wojewódzka w Poznaniu; ustalono, że w zajściu przy ul. Aleksandra Fredry uczestniczyli funkcjonariusze MO, WSW; ustalenie, jacy in. funkcjonariusze ZOMO i WSW brali udział w zdarzeniu, było niemożliwe, gdyż dokumentacja służbowa została zniszczona. 28 X 1992 śledztwo umorzono; ponieważ nie pojawił się żaden naoczny świadek zdarzenia; stwierdzono, że „wskazanie sprawcy przestępstwa jest niemożliwe”.

W 2007 pion śledczy IPN odmówił wszczęcia śledztwa ws. śmierci P. Majchrzaka, uzasadniając to brakiem „nowych źródeł dowodowych, a zwłaszcza świadków i dokumentów, które mogły skutkować podjęciem prawomocnie umorzonego w dniu 28 X 1992 śledztwa”. Postępowanie prokuratora IPN zostało zaskarżone przez rodziców P. Majchrzaka, Sąd Okręgowy w Poznaniu w 2008 utrzymał je w mocy.

W 2008 rodzina wystąpiła na drogę sadową o zadośćuczynienie za spowodowanie śmierci syna przez organy ścigania PRL. Kolejne orzeczenia sądów (Sądu Okręgowego w Poznaniu z 13 V 2009, Sądu Apelacyjnego tamże z 17 IX 2009, Sądu Okręgowego tamże z 31 V 2011, Sądu Apelacyjnego tamże z 6 X 2011, SN z 18 IV 2013) oddaliły wniosek rodziny o zadośćuczynienie; sędziowie nie wykluczyli, że P. Majchrzak został pobity ze skutkiem śmiertelnym przez funkcjonariuszy ZOMO (jest to cały czas jedna z 2 prawdopodobnych wersji wydarzeń).

Do naocznych świadków, którzy potwierdzają sprawstwo funkcjonariuszy ZOMO dotarli dziennikarze (w 2002 i w 2012), ich wypowiedzi zostały przedstawione w filmie dokumentalnym Pod opieką operacyjną (2013).

Odznaczony Medalem Regionu Wielkopolska NSZZ Solidarność (2010).

Agnieszka Łuczak

Opcje strony

do góry