Patelski Mariusz Maciej
Mariusz Maciej Patelski, ur. 7 XI 1967 w Namysłowie. Ukończył LO w Oleśnicy (1986), absolwent Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu, Instytutu Historii (1991), doktorat (2001), habilitacja (2020).
1985–1986 drużynowy ZHP im. Orląt Lwowskich w Oleśnicy.
1988–1989 kolporter podziemnych pism i publikacji naukowych, m.in. „PWA. Przeglądu Wiadomości Wiadomości „Wiadomości”, biuletyn wydawany przez podziemną „S” Regionu Mazowsze w Warszawie 15 XII 1981 – 1 IV 1990. Agencyjnych”, „Tygodnika Mazowsze”, „Głosu Śląsko-Dąbrowskiego”, „PIK – Podziemnego Informatora Katowickiego”, paryskiej „Kultury”, reedycji paryskich „Zeszytów Historycznych”, „Kultury Niezależnej”, „Arki”, emigracyjnego „Aneksu”, „Bez Retuszu”. 1989 współzałożyciel biblioteki podziemnych wydawnictw w siedzibie NZS WSP w Opolu w Domu Studenckim Kmicic. 1988–1990 członek NZS, 1989 przew. NZS w WSP w Opolu, 1989 organizator druku i kolportażu podziemnych wydawnictw NZS „Aneks NZS Opole” (z Jackiem Milerem), zaangażowany w zbieranie składek na działalność związkową, obronę praw socjalnych studentów, aktywność samokształceniową. 1988–1989 przew. Studenckiego Koła Historycznego w Opolu, współinicjator podejmowania tematów tzw. białych plam w historii Polski, w Kole Filozoficznym (współpraca z Janem Krasickim) omawiania nurtów filozoficznych wówczas oficjalnie zakazanych.
22 IV 1989 delegat na IV KZD NZS we Wrocławiu, 6 V 1989 w Sopocie (w dwóch turach) oraz 24–26 XI 1989 delegat na V Zjazd Delegatów NZS w Warszawie. 1989–1991 współorganizator z Anną Chmielewską, Wojciechem Pawlikiem, Arkadiuszem Lelkiem, Iwoną Niedojadło, Dariuszem Lewandowskim D. Lewandowskim studenckich manifestacji w Opolu: 23 IV i 26 V 1989 ws. rejestracji NZS, 7 III 1990 ws. przekazania gmachu KW PZPR w Opolu dla WSP i 16 I 1991 w obronie Litwinów zaatakowanych przez żołnierzy Armii Radzieckiej w Wilnie. 1991–1993 nauczyciel w SP nr 24 w Opolu-Groszowicach, członek „S”. Od 1993 nauczyciel akademicki w Instytucie Historii WSP/Uniwersytetu Opolskiego, od 2001 w „S”.
Autor prac naukowych i popularnonaukowych z zakresu historii najnowszej, w tym monografii Generał broni Tadeusz Jordan-Rozwadowski. Żołnierz i dyplomata (2002), Niezależne Zrzeszenie Studentów w Opolu 1980–1990. Zarys działalności na tle dziejów lokalnego środowiska akademickiego (2010), Protesty czerwcowe 1976 r. w województwie opolskim. Zapomniany strajk w ZEM w Namysłowie (2016), Czujni strażnicy demokracji ludowej. Urząd cenzury w województwie opolskim 1950–1990 (2019).
4 V 1989–29 I 1990 rozpracowywany przez Wydz. III WUSW w Opolu w ramach SOR krypt. Kwiatek II.