Pigoń Zenon
Zenon Pigoń, ur. 29 VI 1940 w Radziwiłłowie na Wołyniu, zm. 13 I 2023 w Bytomiu. Absolwent Studium Nauczycielskiego w Częstochowie (1961), Uniwersytetu Śląskiego, Wydz. Filologii Polskiej (1974).
Od 1962 nauczyciel w Zasadniczej Szkole Górniczej KWK Bobrek w Bytomiu, następnie m.in. w ZSG KWK Powstańców Śląskich tamæe. 1976-1980 w PZPR.
IX 1980 – 1992 w „S”; przewodniczący Komisji Okręgowej „S” Pracowników Oświaty i Wychowania Ziemi Bytomskiej, IV-XII 1981 współredaktor niezależnego pisma „Dążenia”, w III 1981 redaktor nacz. miesięcznika „Konkretnie”, członek Krajowej Rady Sekcji OiW, wiceprzewodniczący Sekcji Regionalnej OiW.
Po 13 XII 1981 członek MKS w Bytomiu, 22 XII 1981 internowany w Ośr. Odosobnienia w Zabrzu-Zaborzu, w I 1982 aresztowany, osadzony w AŚ w Katowicach, 18 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1982 skazany na 2 lata więzienia w zawieszeniu na 4 lata; 18 IV 1982 w wyniku rewizji prokuratorskiej SN nakazał odwieszenie wykonania kary, IV-VI 1982 ukrywał się w Warszawie, w VI 1982 wykonywanie kary odroczono ze względu na stan zdrowia; zwolniony z pracy. IX 1982 – V 1983 redaktor nacz. podziemnego „Głosu Śląsko-Dąbrowskiego”; 27 IV 1983 zatrzymany w Częstochowie z nakł. „GŚ-D”, przewieziony do AŚ KW MO w Katowicach, zwolniony po 48 godz. 1984-1989 własna działalność gospodarcza.
1989-1991 poseł RP z listy KO „S”, członek OKP, w Komisji Edukacji, Komisji Zdrowia oraz Komisji Kultury i Środków Przekazu. W 1992 pełnomocnik burmistrza Tarnowskich Gór ds. oświaty, 1993-1995 naczelnik Wydz. Edukacji, 1996-2003 naczelnik Wydz. Kultury i Sportu Urzędu Miejskiego. Od 1992 w PChD, następnie PPChD, przewodniczący Krajowej Komisji Rewizyjnej. Członek Stowarzyszenia Obywatelski Klub Parlamentarny, Stowarzyszenia Represjonowanych w Stanie Wojennym Regionu Śląsko-Dąbrowskiego. Od 2003 na emeryturze.
Autor książki To był Głos... Wspomnienia, Bytom 2014.
Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2007), Krzyżem Wolności i Solidarności (2015).
1983 – 6 V 1987 rozpracowywany przez Wydz. V-2 WUSW w Katowicach w ramach SOS krypt. Śląsk.