Rusakiewicz Marek
Marek Rusakiewicz, ur. 15 VI 1964 w Barlinku k. Myśliborza. Absolwent Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydz. Nauk Społecznych (1990), Primus Inter Pares (1987).
1979-1981 współtwórca, przewodniczący Związku Młodzieży Antykomunistycznej w Gorzowie Wlkp.
Od 1980 współpracownik MKZ, następnie ZR Gorzów Wlkp.
Po 13 XII 1981 współzałożyciel, przewodniczący Młodzieżowego Ruchu Oporu w Gorzowie Wlkp., redaktor pisma MRO „Iskra” (we współpracy ze Stefanem Bohuszem, Olgierdem Popielem). 5 XI 1982 aresztowany, przetrzymywany w AŚ w Zielonej Górze, w XII 1982 zwolniony; 9 II 1983 skazany w trybie doraźnym wyrokiem Sądu Garnizonowego w Zielonej Górze na 2 lata więzienia w zawieszeniu na 2 lata. 1983-1990 współzałożyciel, następnie przewodniczący Ruchu Młodzieży Niezależnej w Gorzowie Wlkp., redaktor pisma RMN „Szaniec” oraz (1986-1987) „Zeszytów Samokształceniowych” (z Barbarą Hrybacz, Robertem Kuraszkiewiczem). Wielokrotnie zatrzymywany, przesłuchiwany, w II 1985 ponownie aresztowany, przetrzymywany w AŚ w Zielonej Górze, następnie w Międzyrzeczu, w VIII 1985 wyrokiem Sądu Rejonowego w Gorzowie Wlkp. uniewinniony. 1986-1989 działacz Ruchu WiP, redaktor pisma podziemnego „Bez Przemocy”, w V 1988 współorganizator strajku studentów UAM. Przez cały okres działalności w opozycyjnym młodzieżowym podziemiu niekwestionowany lider. Organizator współpracy z RKW „S” Gorzów Wlkp. w zakresie druku, kolportażu i pomocy osobom aresztowanym ze środowiska młodzieżowego, współorganizator emisji podziemnego Radia „S” w regionie gorzowskim, akcji ulotkowych i protestów. 1988-1990 wiceprezes Zarządu Wojewódzkiego KIK w Gorzowie Wlkp., Wojewódzkiego Klubu Chrześcijańsko-Demokratycznego. 1987-1990 w Stronnictwie Pracy (następnie Chrześcijańsko-Demokratyczne Stronnictwo Pracy), członek Rady Naczelnej.
W 1989 członek KO „S” w Gorzowie Wlkp. 1989-1991 poseł RP z listy KO „S”, sekretarz Sejmu, członek sejmowych Komisji Młodzieży, Kultury Fizycznej i Sportu oraz Mniejszości Narodowych i Etnicznych. 1990-1992 w Partii Chrześcijańskich Demokratów, 1991-1992 z-ca sekretarza generalnego. 1990-1991 sekretarz Rady Miasta Gorzów Wlkp., 1992-1994 dyr. przedstawicielstwa Invest Banku S.A. w Gorzowie Wlkp., od 1993 prezes Agencji Rozwoju Regionalnego SA tamże.
W 1982 rozpracowywany przez Wydz. III KW MO w Gorzowie Wlkp. w ramach SOR krypt. Iskra; 18
II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo.
1987 – 12 I 1990 przez Wydz. III WUSW w Gorzowie Wlkp. w ramach SOR krypt. Dezerterzy.
Grażyna Pytlak