Encyklopedia Solidarności

Maciej Ruszczyński, ur. 24 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1940 w Przasnyszu, zm. 27 I 2017 we Wrocławiu. Ukończył Technikum Budowy Maszyn Górniczych w Wałbrzychu (1958).

1958-1960 mechanik w Koksowni Wałbrzych; 1960-1962 zasadnicza służba wojskowa; 1962-1965 mechanik w Przedsiębiorstwie Montażowo-Budowlanym w Wałbrzychu, 1965-1970 w Przedsiębiorstwie Remontowo–Budowlanym tamże; 1970-1975 mechanik w Fabryce Stolarki Budowlanej Stolbud we Wrocławiu, od 1975 w WSK-PZL Hydral tamże. Jako uczeń przez kilka tygodni członek ZHP; w proteście przeciw indoktrynacji komunistycznej publicznie podarł legitymację harcerską. Od 1977 kolporter, od 1978 drukarz wydawnictw niezależnych. Od 1979 współpracownik „Biuletynu Dolnośląskiego” i członek KPN. Wiosną 1980 drukarz i kolporter ulotek wzywających do bojkotu wyborów.

Od IX 1980 w „S”. W zakładzie prowadził szkolenia drukarskie, organizator akcji w obronie prześladowanych. Wiosną 1981 jako delegat ZR „S” Dolny Śląsk uczestniczył w strajku chłopskim i głodówkach w Ustrzykach Dolnych i Rzeszowie.

12/13 XII 1981 internowany w Ośr. Odosobnienia we Wrocławiu, od 24 XII 1981 w Grodkowie. 31 XII 1981, w czasie protestu internowanych, pobity, 7 I 1982 przewieziony do szpitala przy ul. Piwnej we Wrocławiu, gdzie przebywał do III 1982. W IV 1982 zwolniony z pracy. Od IV 1982 organizator skrzynek kontaktowych i siatki kolportażu. Od VI 1982 członek Solidarności Walczącej; uczestnik większości demonstracji we Wrocławiu. IX 1982 – VI 1985 mechanik w GS w Długołęce k. Wrocławia. 8 VI 1984 aresztowany i uwięziony w AŚ WUSW we Wrocławiu; przez 2 tyg. prowadził głodówkę. 27 VII 1984 zwolniony na mocy amnestii, po czym zatrzymany przez MO i przewieziony do Szpitala Psychiatrycznego w Lubiążu. Domagając się zwolnienia, do 4 VIII 1984 prowadził głodówkę. W 1986 uczestnik głodówek w Krakowie-Bieżanowie i Głogowcu; po kolejnym zwolnieniu z pracy, przeprowadził się do Krakowa, gdzie zatrudniony w Krakowskiej Wytwórni Lalek. Od 1985 współpracował z organizacją Niepodległość. W 1985 współtwórca PPN, działacz Autonomicznego Wydz. Wschodniego SW. Od 1990 wyjeżdżał do ZSRS i nawiązywał kontakty ze środowiskami polonijnymi, niepodległościowymi i opozycyjnymi. Od 1988 współpracownik pisma „Vade-Mecum”. 1988-1992 współpracował z ruchami niepodległościowymi, m.in. Litwy, Łotwy, Estonii, Białorusi, Kazachstanu, Armenii, Czeczenii, Jakucji, Ukrainy, Mołdawii, w różnych regionach Syberii i wśród Tatarów krymskich. Dostarczał sprzęt poligraficzny i prowadził szkolenia drukarskie, m.in. dla opozycjonistów Gruzji i krajów bałtyckich.

Od 1990 na rencie.

Artur Adamski