Samojedny Franciszek
Franciszek Samojedny, ur. 18 XI 1939 w Ostrowitem k. Golubia-Dobrzynia, zm. 3 VI 2010. Ukończył ZSZ w Kowalewie Pomorskim (1955).
1955-1957 kowal w Ostrowitem; 1957-1958 górnik w KWK Mikulczyce w Zabrzu; 1958-1959 pracownik gospodarstwa rolnego rodziców w Ostrowitem; 1961-1962 pracownik Pomorskich Zakładów Sprzętu Okrętowego (później Towimor) w Toruniu; 1962-1963 Gminnej Rady Narodowej w Ostrowitem; 1963-1964 PKP; od 1964 ślusarz w Kombinacie Maszyn Przemysłu Materiałów Budowlanych ZREMB-Makrum w Bydgoszczy Zakład Produkcyjny w Solcu Kujawskim.
29 VIII 1980 współorganizator (m.in. z Andrzejem Czachowskim i Janem Kalacińskim) strajku solidarnościowego z robotnikami Wybrzeża w ZREMB-Makrum; IX-XII 1980 przewodniczący Komitetu Założycielskiego „S” w ZREMB-Makrum; IX/X 1980 – VI 1981 przewodniczący Oddziału MKZ w Solcu Kuj.; członek MKZ w Bydgoszczy; VI-VIII delegat na I WZD Regionu Bydgoskiego, członek ZR. 1980-1981 organizator niezależnej biblioteki w siedzibie Oddziału MKZ w Solcu Kuj.; kolporter wydawnictw ZR; X-XII 1981 założyciel, autor i redaktor niezależnego „Biuletynu Informacyjnego” MKZ w Solcu Kuj.
14 XII 1981 podjął próbę zorganizowania strajku w ZREMB-Makrum; 15 XII 1981 zatrzymany na 48 godz.; 1982-1989 organizator zbiórek pieniędzy dla represjonowanych i ich rodzin; kolporter wydawnictw podziemnych (m.in. „Informator Bydgoski”, „W Drodze”, „Tygodnik Mazowsze”, „Tygodnik Wojenny”) w Solcu Kuj, działacz Duszpasterstwa Ludzi Pracy przy parafii Świętych Polskich Braci Męczenników w Bydgoszczy. Od 1982 członek Ogólnopolskiego Komitetu Oporu Regionu Bydgoskiego (m.in. z Michałem Jagodzińskim, Marianem Kwiatkowskim, Markiem Mądrzejewskim), 22 IV 1982 aresztowany, 16 XII 1982 zwolniony, 25 V 1983 skazany wyrokiem Sądu Pomorskiego Okręgu Wojskowego w Bydgoszczy na 9 mies. więzienia w zawieszeniu na 2 lata i grzywnę. 1983-1988 reprezentant ZREMB-Makrum w Międzyzakładowej Komisji Struktur Podziemnych „S”. VI 1983 – IX 1984 oskarżony przed Sądem Rejonowym w Bydgoszczy o zagarnięcie pieniędzy „S”; sprawę umorzono. W IX 1988 członek Rady Organizacyjnej „S” Regionu Bydgoskiego. 25 X 1988 inicjator reaktywowania struktur „S” w ZREMB-Makrum.
W 1989 członek KO „S” w Solcu Kuj.; organizator kampanii wyborczej KO „S”; 1989-1990 przewodniczący Oddziału „S” w Solcu Kuj., w 1989 założyciel niezależnego „Biuletynu Informacyjnego” Oddziału, do 1990 autor i redaktor; 1989-1991 członek KZ „S” w ZREMB-Makrum; w 1989 delegat na II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. WZD Regionu Bydgoskiego. 1990-1994 radny Rady Miasta i Gminy Solec Kuj., z-ca przewodniczącego, 1994-1998 radny Miasta Solec Kuj. z listy Porozumienia Prawicy.
Wyróżniony odznaką Zasłużony Działacz Kultury (2001).