Skalski Władysław
Władysław Skalski, ur. 25 III 1941 w Nowym Targu, zm. 20 VIII 2011 w Krakowie. Absolwent Politechniki Krakowskiej, Wydz. Mechaniczny (1963).
1964-1993 pracownik Nowotarskich Zakładów Przemysłu Skórzanego Podhale w Nowym Targu, kolejno: konstruktor, kierownik w Zakładzie Produkcji Części Zamiennych i Maszyn, następnie kierownik Wydz. Rozwoju, główny specjalista ds. rozwoju, w 1979 w wyniku odmowy wstąpienia do PZPR przeniesiony na gorsze stanowisko kierownika oddziału pomocniczego na Wydz. Głównego Mechanika. Współautor kilku patentów i wzorów użytkowych.
Od jesieni 1980 w „S”, współorganizator Komitetu Założycielskiego w NZPS Podhale, od 20 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1981 przewodniczący KZ. 22 XI 1980 – VII 1981 członek Regionalnej Komisji Rewizyjnej MKZ Kraków/MKZ Małopolska. W 1981 redaktor przejętej przez „S” gazety zakładowej „Podhale”; współredaktor pisma „Komunikat Sekcji Informacji KZ NSZZ «S» w NZPS «Podhale»”. W 1981 etatowy pracownik KZ „S” w NZPS Podhale; w VII 1981 delegat na I WZD Regionu Małopolska, członek ZR; IX/X 1981 delegat na I KZD.
13 XII 1981 internowany w Ośr. Odosobnienia w Załężu k. Rzeszowa, od 5 II 1982 w szpitalu AŚ w Krakowie, 17 III 1982 zwolniony. 1982-1989 kierował podziemną „S” w NZPS Podhale, współpracował z podziemnymi organizacjami „S” z Podhala oraz z działaczami „S” RI. Koordynator kolportażu wydawnictw podziemnych; organizator akcji ulotkowych, bojkotu wyborów do Sejmu PRL i samorządowych. Wielokrotnie przesłuchiwany, poddawany rewizji w domu. 1982-1985 współpracownik Prymasowskiego Komitetu Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności i ich Rodzinom i Arcybiskupiego Komitetu Pomocy Więzionym i Internowanym; organizator wypoczynku na Podhalu dla represjonowanych i ich rodzin.
W II 1989 organizator „S” w NZPS Podhale; organizator KO „S” w Nowym Targu; uczestnik kampanii wyborczej KO „S”; członek Małopolskiego KO „S”. 1989-1991 poseł RP z listy KO „S”. W 1990 współzałożyciel PChD. 1993-2006 pracownik kilku przedsiębiorstw; prowadził własną działalność gospodarczą (Galeria antyczna), okresowo bezrobotny. W 2005 współinicjator powstania w Małopolsce grupy Ujawnić Prawdę. Od końca l. 90. prowadził prace badawcze dot. historii Podhala i okolic po 1945; archiwizował zachowane dokumenty.
Autor, m.in. ''Solidarność Podhala'' (2001), ''Ojcowizna'' (2004), ''„Solidarność” w Nowotarskich Zakładach Przemysłu Skórzanego „Podhale” w Nowym Targu 1980-1981'' (2005) oraz ''Pierwsza pielgrzymka Ojca Świętego Jana Pawła II do Polski. Jan Paweł II w Nowym Targu – 8 czerwca 1979 r. – w dokumentach Służby Bezpieczeństwa PRL'' (2008).
Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2008).
2 IV 1982 – 8 IX 1989 rozpracowywany przez Wydz. V KW MO/WUSW w Nowym Sączu/p. V RUSW w Nowym Targu w ramach KE krypt. Rudy; 12 I 1985 – 21 IV 1989 przez p. V RUSW w Nowym Targu w ramach SOS krypt. Podhale.