Skaradziński Bohdan
Bohdan Skaradziński, ur. 5 I 1931 w Osowcu nad Biebrzą. Absolwent Szkoły Głównej Planowania i Statystyki w Warszawie (1963), doktorat na Wydz. Ekonomiczno-Socjologicznym Uniwersytetu Łódzkiego (1976).
1949-1952 jako uczeń II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. LO w Warszawie organizator i dowódca podziemnej organizacji młodzieżowej (ps. Józef), w 1952 aresztowany, w 1953 skazany na 10 lat więzienia, więziony w ZK w Warszawie, następnie we Wronkach i Raciborzu, zwolniony w 1956. 1959-1980 projektant w Biurze Studiów i Projektów Inżynierii Miejskiej: 1965-1967 w Polskiej Pracowni Urbanistycznej w Bagdadzie (Irak), 1979-1980 w Trypolisie (Libia), 1980-1991 redaktor, następnie z-ca redaktora naczelnego miesięcznika „Więź”, publicysta.
Po 13 XII 1981 inicjator i kierownik Komitetu Pomocy Bliźniemu przy parafii św. Krzysztofa w Podkowie Leśnej (pod opieką proboszcza Leona Kantorskiego). 1982-1989 organizator na terenie parafii i prelegent odczytów historycznych na które przychodziło po kilkaset osób, autor artykułów do podziemnych pism, m.in. „Tygodnik Wojenny”, „Baza”.
1989-1991 redaktor dodatku „Sprawy Pobratymcze” do „Tygodnika Białostockiego”, od 1991 na emeryturze.
W swojej twórczości zajmuje się historią Polski XX w., szczególnie relacjami Polaków z sąsiadami na Wschodzie. Autor książek: ''Wróżenie z piasku'' (Biblioteka „Więzi” – Znak 1973), ''Białorusini, Litwini, Ukraińcy'' (pod ps. Kazimierz Podlaski, Wyd. Słowo, 1983, Przedświt, 1984; w jęz. ukraińskim Widnowa, Monachium 1986), ''Korzenie naszego losu'' (Biblioteka „Więzi” 1985), ''Polski rok 1919'' (pod ps. Jan Brzoza, Przedświt 1987; Polonia, Londyn 1988), ''Dar polski Białorusinom, Rosjanom i Ukraińcom na Tysiąclecie ich Chrztu Świętego'' (pod ps. Kazimierz Podlaski, Polonia, Londyn 1989), ''Polskie lata 1919-1920'' (Oficyna Wydawnicza Volumen, 1993), ''Sąd Boży 1920 roku'' (Świat Książki 1995), ''Uwaga na Wschód'' (Towarzystwo „Więź”, 2007).
Laureat Nagrody Kulturalnej „Solidarności” (1985), Nagrody im. Jerzego Łojka (1989).