Sobieraj Andrzej
Andrzej Sobieraj, ur. 12 IX 1946 w Radomiu. Ukończył Technikum Mechaniczne tamże (1969).
1964-1969 pracownik Zakładów Metalowych im. gen Waltera w Radomiu, 1969-1983 Radomskiej Fabryki Wyrobów Emaliowanych (od 1972 Zakład Sprzętu Grzejnego, od 1989 Radomska Fabryka Wyrobów Metalowych Polmetal).
Od IX 1980 w „S”, współorganizator, od 9 X 1980 przewodniczący Międzyzakładowej Komisji Założycielskiej „S” Ziemia Radomska; członek KKP, przewodniczący KZ, w V i VI 1981 delegat na I WZD Regionu Ziemia Radomska, przewodniczący ZR, delegat na I KZD, członek KK; 1980-1983 w KPN; w XI 1980 organizator strajku okupacyjnego w budynku WRZZ w Radomiu, w 1981 przewodniczący zespołu prowadzącego rozmowy z rządem ws. rehabilitacji osób represjonowanych po Czerwcu 1976 w Radomiu, w X 1981 organizator ogólnopolskiego spotkania KOWzP tamże. W 1981 inicjator i przewodniczący budowy pomnika represjonowanych za udział w protestach robotniczych Czerwca 1976 i krzyża brzozowego poświęconego zamordowanym w Katyniu.
13 XII 1981 internowany w Ośr. Odosobnienia w Strzebielinku, nast. Warszawie-Białołęce (uczestnik 3 głodówek protestacyjnych), w XII 1982 zwolniony; 4 V 1983 aresztowany za zorganizowanie w Radomiu manifestacji 3 V, przetrzymywany w AŚ w Radomiu, 23 VII 1983 zwolniony na mocy amnestii; kilkanaście razy zatrzymywany na 48 i 24 godz., poddawany rewizjom, przesłuchiwany. W 1983 uczestnik akcji pomocy dla represjonowanych, współorganizator Mszy za Ojczyznę.
1983-1989 na emigracji w Australii, na początku 1984 założyciel organizacji Support for Solidarity w Melbourne, organizującej pomoc finansową dla podziemnej „S”, także akcje protestacyjne przeciwko reżimowi komunistycznemu i
manifestacje
patriotyczne. W 1989 powrócił do Polski, 1990-1992 przedstawiciel na Europę i Azję australijsko-niemieckiej firmy branży skórzanej, 1992-1997 na rencie powypadkowej, od 1999 właściciel firmy handlowo-usługowej Bansam w Radomiu. 1997-2002 w SKL, od 2004 w Partii Centrum. W 1998 współzałożyciel, następnie przewodniczący radomskiego Stowarzyszenia Osób Represjonowanych i Internowanych w Stanie Wojennym, w 1999 współzałożyciel, do 2005 przewodniczący, od 2005 wiceprzewodniczący Ogólnopolskiej Federacji Stowarzyszeń Osób Represjonowanych w Stanie Wojennym. W 1998 inicjator odbudowy Pomnika Legionisty na radomskim Rynku.
Odznaczony Krzyżem Semper Fidelis (2006).
12 XII 1980 – 11 XI 1981 rozpracowywany przez Wydz. IIIA KW MO w Radomiu w ramach SO krypt. Syndykat; 11 XI 1981 – 30 X 1985 przez Wydz. III KW MO/WUSW w Radomiu w ramach SOR krypt. Spokojny; 19 XI 1986 – 19 I 1990 objęty przez Wydz.
II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo.
WUSW w Radomiu KE krypt. Lider.
Mirosława Łątkowska|Adam Borowski