Sobierajska Krystyna Jadwiga
Krystyna Jadwiga Sobierajska, ur. 16 X 1943 w Brzozowie k. Krosna. Absolwentka Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu, kierunek filologia polska (1972).
1962-1981 nauczycielka m.in. w IV LO w Legnicy, SP w Mierzowicach, kierowniczka internatu Liceum Medycznego w Legnicy. 1974-1981 w PZPR. 1978-1980 kolporterka wydawnictw KSS KOR (za pośrednictwem Zygmunta Urbana).
Od IX 1980 w „S”; przewodnicząca Międzyszkolnego Komitetu Założycielskiego w woj. legnickim; od X 1980 współpracowniczka organu prasowego MKZ, następnie Zarządu Oddziału Wojewódzkiego „S” w Legnicy „Solidarność Zagłębia Miedziowego”. Od I 1981 przewodnicząca Komisji Okręgowej „S” POiW w Legnicy; od 16 VI 1981 wiceprzewodnicząca Zarządu Oddziału Wojewódzkiego „S” w Legnicy, gdzie nadzorowała Komisję Kultury i Oświaty, w VI 1981 delegat na I WZD Regionu Dolny Śląsk, członek Prezydium ZR, IX/X 1981 delegat na I KZD. W X 1981 rzecznik prasowy 7-osobowej delegacji „S” z Lechem Wałęsą na czele, zaproszonej przez francuskie związki zawodowe; 22 XI 1981 sygnatariuszka Deklaracji ideowej Klubów Rzeczpospolitej Samorządnej Wolność-Sprawiedliwość-Niepodległość w Warszawie. Przed wprowadzeniem stanu wojennego ze Zdzisławem Strzelcem wycofała z konta bankowego Zarządu OW „S” w Legnicy i ukryła kwotę 2 mln zł.
13 XII 1981 internowana w AŚ w Legnicy, następnie w Ośr. Odosobnienia we Wrocławiu i Gołdapi, 7 VII 1982 zwolniona. 23 VIII 1982 aresztowana, przetrzymywana w AŚ w Legnicy, 10 IX 1982 zmuszona do oddania części ukrytych pieniędzy związkowych (700 tys. zł). 12 IX 1982 zwolniona. Organizatorka kolportażu prasy podziemnej w Legnicy (m.in. z Warszawy); 1983-1984 organizatorka pomocy dla aresztowanych i ich rodzin.
Od IX 1984 na emigracji w Norwegii; od 1985 nauczycielka jęz. polskiego w szkołach norweskich. 1985-2003 prowadziła polski dziecięco-młodzieżowy zespół artystyczny. 1984-1989 działaczka Solidarności Polsko-Norweskiej, członek Zarządu Krajowego, przewodnicząca Oddziału Regionalnego w Bergen; uczestniczka przerzutów do Polski materiałów, urządzeń poligraficznych, wydawnictw emigracyjnych; od 1985 organizatorka w Bergen corocznych obchodów rocznic wprowadzenia stanu wojennego oraz inwazji wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację; utrzymywała stały kontakt z Komitetami „S” w Paryżu i Sztokholmie. W 1995 założycielka Związku Polaków w Bergen organizującego pomoc dla Polski, do 1998 członek. Uczestniczka Światowego Kongresu Polonii w Toronto (1991) i Kongresu Polonii Ameryki Łacińskiej w Kurytybie (2000). W 2005 wróciła do kraju, działaczka Towarzystwa Opieki nad Zwierzętami w Legnicy.
Autorka artykułów w prasie polonijnej, m.in. polonijnym miesięczniku „Kronika” (Oslo), norweskiej, m.in. „Bergens Tidende”.
Wyróżniona Medalem Mazurka Dąbrowskiego (1991).
20
II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo.
– 4 V 1981 rozpracowywana przez Wydz. III KW MO w Legnicy ramach SOS krypt. Osa; 3 IX 1982 – 1984 przez Wydz. III KW MO/WUSW w Legnicy w ramach SOR krypt. Tasiemiec; 1984-1989 przez Wydz. III WUSW w Legnicy/Biuro Studiów i Analiz MSW w Warszawie w ramach SOR krypt. Wiza.
Łukasz Sołtysik