Staniewski Edward
Staniewski Edward, ur. 1 VII 1929 w Skaryszewie k. Radomia, zm. 19 XII 2008. Ukończył Państwową Szkołę Budowlaną w Warszawie (1951).
1946–1949 w ZHP, w 1949 ZMP.
1954–1970 technik instalacji sanitarnych w warszawskich zakładach. 1971–1973 projektant w Stołecznym Biurze Dokumentacji Technicznej, 1973–1974 w GS Samopomoc Chłopska, 1974–1975 w Warszawskiej Fabryce Mebli, 1976–1979 w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w Odrzywołku k. Grójca. Od 1980 na rencie.
Od 1943 członek konspiracyjnych Hufców Pracy. Uczestnik powstania warszawskiego, IX 1944 – V 1945 więzień obozów pracy. 1951 współtwórca konspiracyjnej organizacji młodzieżowej Zarzewie, 3 X 1951 aresztowany, 22 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1952 skazany na 7 lat pozbawienia wolności. 14 X 1954 zwolniony. W l. 60. w niezależnym harcerstwie ks. Franciszka Nowickiego. Od IV 1970 zw. z konspiracyjną organizacją Ruch; założyciel konspiracyjnej grupy b. żołnierzy AK. 2 VII 1970 aresztowany, V 1971 osadzony w szpitalu psychiatrycznym, XII 1971 zwolniony. Od IX 1976 przez 5 pierwszych n-rów drukarz niezależnego pisma „U Progu”. 1977–1978 uczestnik Nurtu Niepodległościowego. 1977–1980 uczestnik ROPCiO. 1978 współpracownik niezależnego Wydawnictwa im. Konstytucji 3 Maja. 1979 członek rady redakcyjnej niezależnego pisma „Rzeczpospolita”. IV 1979 – IX 1980 prowadził Biuro Prasowe ROPCiO. 1980–1981 założyciel, rzecznik Ruchu Porozumienia Narodowego.
Od XII 1980 wydawca pisma „Przedmurze”, od 1981 „Walka”.
13 XII 1981 internowany, przetrzymywany w Ośrodku Odosobnienia w Warszawie-Białołęce, Jaworzu i Darłówku, 30 VIII 1982 zwolniony. Od 1986 na emigracji w Szwecji. 1989–1990 minister spraw wewnętrznych w rządzie emigracyjnym Juliusza Nowiny-Sokolnickiego.
W 2000 powrócił do kraju. Sekretarz Światowej Federacji Kombatantów.
Autor książek o charakterze wspomnieniowym, m.in. Upiory widziane przez okratowane okna pięciu niemieckich (hitlerowskich) więzień i dwudziestu sześciu komunistycznych więzień i obozów (2004), Organizacja podziemna Zarzewie. Ciąg dalszy walki o wolną Polskę (2008).
Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2006).
11 IX 1970 – 20 V 1974 rozpracowywany przez Wydz. IV Dep. III MSW w ramach SOR krypt. Arena; 22 I – 9 IV 1976 przez Wydz. III KS MO w ramach KE krypt. Intendent; 29 XI 1976 – 9 II 1978 przez Wydz. IIIA KS MO w ramach SOR krypt. Omega; 1 III 1976 – 16 IV 1985 przez Wydz. II/Wydz. V/Wydz. IX Dep. III MSW w ramach SOR krypt. Hazardziści; 9 II 1978 – 17 VII 1985 przez Wydz. III/Wydz. III-2 KS MO/SUSW w ramach SOS/SOR/KE krypt. Stan.