Stączek Jan
Jan Stączek, ks., ur. 3 VII 1902 w Jaćmierzu k. Sanoka, zm. 11
II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo.
1989 w Rzeszowie. Absolwent Wyższego Seminarium Duchownego w Przemyślu, 1927 święcenia kapłańskie.
1927–1930 wikariusz w parafii Bożego Ciała w Strzyżowie, 1930–1935 wikariusz i katecheta parafii Najświętszej Marii Panny i św. Jana Chrzciciela w Przemyślu, od 1935 katecheta gimnazjalny w parafii Bożego Ciała i św. Jana Chrzciciela w Jarosławiu. Od IX 1939 kapelan 144. szpitala polowego w Przemyślu; po opuszczeniu terenów RP internowany wraz z WP na Węgrzech, od X 1940 katecheta w Polskim Gimnazjum i Liceum w Balatonboglár, od V 1941 kierownik Katolickiego Duszpasterstwa nad Uchodźcami Polskimi na Węgrzech, uczestnik akcji ratowania Żydów. Po wojnie powrócił do Jarosławia, gdzie był katechetą. Od 1949 administrator, nast. proboszcz parafii farnej św. Wojciecha i św. Stanisława w Rzeszowie, 1954 usunięty ze stanowiska przez władze państwowe, od I 1957 ponownie proboszcz fary. 1959–1967 wicedziekan, 1967–1983 dziekan dekanatu Rzeszów I. XII 1970 odprawił mszę św. w intencji zamordowanych stoczniowców. Od 1974 prałat papieski, od 1978 protonotariusz apostolski-infułat.
1980 rozpoczął budowę kościoła w Załężu, od 1985 r. proboszcz parafii Matki Bożej Nieustającej Pomocy i św. Floriana w Załężu. I–II 1981 wsparcie strajku chłopskiego w siedzibie b. WRZZ w Rzeszowie (opieka nad duszpasterska uczestnikami).
Od XII 1981 organizator pomocy materialnej i duszpasterskiej dla internowanych w Załężu, od 13 I 1982 inicjator w farze comiesięcznych mszy św. za Ojczyznę. W porozumieniu z podziemną „S” patronował rzeszowskim uroczystościom rocznicowym 3 V, 31 VIII i 11 XI, po mszach w farze odbywały się
manifestacje
patriotyczne, 1985–1988 w wybudowanym dzięki jego staraniom Domu Katechetycznym organizowano Katolickie Tygodnie Historyczne. 13 V 1985 na fasadzie kościoła farnego odsłonięcie tablicy poświęconej płk. Leopoldowi Lisowi-Kuli, 1987 przy parafii farnej w Rzeszowie działało Duszpasterstwo Kombatantów AK Podokręgu Rzeszów. Za jego wiedzą i zgodą od IX 1988 w Domu Katechetycznym parafii farnej działało jawne Biuro Informacyjno-Koordynacyjne NSZZ „S” Regionu Rzeszów, spotkania przedstawicieli zakładowych struktur „S”, od II 1989 także KO przy RKW (późn. Rzeszowskiego KO).
Mariusz Krzysztofiński