Surdykowski Jerzy
Jerzy Surdykowski, ur. 14 III 1939 w Warszawie. Absolwent Politechniki Gdańskiej, Wydz. Elektroniki (1962). Dziennikarz, pisarz, publicysta, reporter.
1963-1967 pracownik naukowy na Politechnice Gdańskiej, następnie pracownik Stoczni Gdańskiej im. Lenina. 1968-1969 dziennikarz „Głosu Stoczniowca”, 1969-1972 „Perspektyw”, 1972-1981 „Życia Gospodarczego”, 1973-1981 „Życia Literackiego”, w 1981 „Zdania”. 1979-1981 i 1989-1990 wykładowca dziennikarstwa na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. 1967-1982 w PZPR. Od 1971 w SDP, 1980-1990 wiceprezes.
W VIII 1980 obecny wśród strajkujących w SG, autor w „Strajkowym Biuletynie Informacyjnym «Solidarność»”; redaktor niezależnych „Wiadomości Krakowskich”.
Po 13 XII 1981 członek podziemnego SDP, organizator pomocy i stypendiów dla dziennikarzy pozbawionych możliwości wykonywania zawodu. W 1982 wyrzucony z PZPR, objęty zakazem pracy w państwowych środkach masowego przekazu. W 1983 (ze Stanisławem Brodzkim i grupą młodych współpracowników) przygotował „Raport o stanie komunikacji społecznej” (poza fragmentami nieopublikowany). Współpracownik prasy podziemnej, autor m.in. w „Hutniku”, „Tymczasem”, „Vakacie”, „Bez Dekretu”, „Krytyce”, „Moście”, „Arce” i „Biuletynie Małopolskim”. Współpracował z pismami emigracyjnymi: londyńskim „Aneksem”, paryską „Kulturą”, 1982-1990 z „Kontaktem”, od 1985 z nowojorskim „Nowym Dziennikiem”, także z „Tygodnikiem Powszechnym”.
V-VI 1989 redaktor naczelny ukazującego się w czasie kampanii wyborczej „Głosu Wyborczego Solidarności” (pismo wyborcze Małopolskiego KO); 1989-1990 członek redakcji „Tygodnika Solidarność”, w 1990 „Rzeczpospolitej”. 1990-1996 konsul generalny RP w Nowym Jorku. W 1997 wykładowca w Międzynarodowej Szkole Dziennikarskiej UJ w Krakowie. 1997-1999 członek redakcji „Wprost”. 1999-2003 ambasador RP w Królestwie Tajlandii, Birmie i na Filipinach. Członek SPP i polskiego Pen Clubu.
Autor tekstów eseistycznych w miesięczniku „Znak” oraz cotygodniowego felietonu ''Advocatus Diaboli'' w „Gazecie Krakowskiej”. W podziemiu wydał: ''Notatki gdańskie'' (pierwodruk w londyńskim Aneksie, 1982), ''Partię stanu wojennego'' (pod ps. Kappa, Unia, Warszawa 1984), ''Nie bez końca… (memoriał dla władz PRL)'' (Most, Warszawa 1987), autor sztuki teatralnej ''Horoskop'' (po wystawieniu w 1976 w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku i Teatrze im. Wilama Horzycy w Toruniu zdjęta przez cenzurę), powieści: ''Powracający z morza'' (1966), ''Oblężenie'' (1981, napisana w 1975, objęta zapisem cenzury), ''S.O.S.'' (2005), zbioru esejów ''Duch Rzeczypospolitej'' (Nowy Jork 1989), rozprawy filozoficznej ''Wołanie o sens'' (2006), książki ''Dokąd zmierza Ameryka'' (2001), scenariusza do filmu ''W każdą pogodę'' (1969).
Odznaczony m.in. nagrodą im. Bolesława Prusa przyznaną przez Zarząd Oddziału Warszawskiego SDP (1986).
Od 14
II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo.
1984 rozpracowywany przez Wydz. III WUSW w Krakowie w ramach SOS krypt. Porozumienie.
Ewa Zając