Szwed Ryszard
Ryszard Szwed, ur. 6 V 1950 w Czerwieńsku k. Zielonej Góry. Ukończył Zasadniczą Szkołę Górniczą przy KWK Jankowice w Boguszowicach k. Rybnika (1967), Podoficerską Szkołę Zawodową w Elblągu (1969).
1969-1971 służba w jednostkach wojskowych w Stargardzie Szczecińskim i Trzebiatowie, w 1971-1973 konwojent w Gminnej Spółdzielni Samopomoc Chłopska w Gubinie, 1973-1974 służba wojskowa w jednostce tamże (w 1974 wyrokiem Sądu Koleżeńskiego dla Podoficerów zdegradowany do stopnia szeregowego z powodu kwestionowania kierowniczej roli PZPR i zwolniony ze służby), 1975-1976 mechanik w Kombinacie PGR Zakład Koło, III 1976 – XII 1981 górnik operator, górnik strzałowy w Zakładach Górniczych Lubin w Polkowicach Kombinatu Górniczo-Hutniczego Miedzi w Lubinie.
Od IX 1980 w „S”.
14-15 XII 1981 współorganizator strajku na Szybie Zachodnim ZG Lubin, członek Zakładowego KS tamże, zwolniony dyscyplinarnie z pracy 13 XII 1981 z zakazem zatrudnienia w kopalni. I-IV 1982 z nakazu pracy monter instrumentów lutniczych w Dolnośląskiej Fabryce Instrumentów Lutniczych w Lubinie, od VI 1982 górnik przodowy w Przedsiębiorstwie Budowy Kopalń w Bytomiu Oddział w Lubinie Szyb Rudna. Kolporter prasy podziemnej, m.in. „Biuletynu Informacyjnego Stanu Wojny”, „Zagłębia Miedziowego”, „Żądła Robola”, ulotek związkowych, zaangażowany w pomoc rodzinom zwolnionych z pracy górników, współorganizator struktur podziemnych „S” w zakładach KGHM. W II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1982 zatrzymany i przesłuchiwany, pobity w KW MO w Legnicy. Członek grupy tzw. bombiarzy: konstruktor (z Janem Kołodziejem) ładunku wybuchowego, który 12 II 1982 podłożyli pod stację CPN w centrum Lubina; 13 III 1982 zatrzymany (z J. Kołodziejem i Mirosławem Kozerą), 15 III 1982 aresztowany, przetrzymywany w AŚ w Legnicy i we Wrocławiu, 15 IV 1982 skazany wyrokiem Sądu Śląskiego Okręgu Wojskowego we Wrocławiu na 1 rok więzienia w zawieszeniu na 3 lata; 31 VIII i 1 IX 1982 uczestnik manifestacji w Lubinie; 7 IX 1982 internowany w Ośr. Odosobnienia w Nysie, 16 XII 1982 zwolniony. 14 II 1983 zatrzymany, 15 II 1983 aresztowany 21 XI 1983 wyrokiem Sądu Śląskiego Okręgu Wojskowego we Wrocławiu skazany na 4 lata więzienia za podłożenie materiałów wybuchowych w miejscu publicznym, osadzony w ZK w Łęczycy, następnie Strzelinie, 28 VII 1984 zwolniony na mocy amnestii. Bez zatrudnienia.
Od III 1985 na emigracji w USA; 1985-1989 górnik strzałowy w kopalni srebra w Idaho, 1989-1996 ustawiacz pras w zakładzie mechanicznym w Chicago, od 1996 właściciel firmy transportowej w Franksville w stanie Wisconsin. 1 IX 2009 decyzją Ministra Obrony Narodowej przywrócono mu stopień plutonowego Wojska Polskiego.
25 III – 22 IX 1982 rozpracowywany przez Wydz. III KW MO w Legnicy w ramach SOR krypt. Nić; 14 IX 1984 – 16 IV 1985 przez p. III RUSW w Lubinie w ramach KE krypt. Turek.