Tarnowski Jan Stanisław
Jan Stanisław Tarnowski, ur. 28 IV 1937 w Nowogródku (obecnie Białoruś). Absolwent Politechniki Szczecińskiej, Wydz. Budownictwa Lądowego i Wodno-Melioracyjnego (1967).
1967–1992 inspektor nadzoru Biura Inwestycji Pomorskiej Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych, 1958–1971 uczestnik Duszpasterstwa Akademickiego przy parafii św. Andrzeja Boboli w Szczecinie. III 1968 uczestnik protestu pod pomnikiem im. Adama Mickiewicza tamże. 1970–1976 współorganizator cyklicznych spotkań grupy aktywistów katolickich o poglądach antykomunistycznych (m.in.: Michał Plater-Zyberk, Zbigniew Szymański, Edmund Bilicki, Przemysław Fenrych, Jan Tarnowski). 1976–1980 współpracownik ROPCiO, kolporter i drukarz prasy niezależnej. XI 1977 zatrzymany podczas drukowania niezależnych pism „Opinia” i „Rocznica” (uniemożliwiono mu kontynuowanie rozpoczętych 1973 studiów doktoranckich).
Od IX 1980 (do 1997) w „S”, 1980 członek KZ w Biurze Inwestycji, nast. członek Prezydium Międzyzakładowej Komisji Robotniczej w PDOKP. VI–VII 1981 delegat na I WZD Regionu Pomorze Zachodnie, członek Prezydium ZR oraz Międzyzakładowej Komisji Porozumiewawczej Kolejarzy i Okręgowej Komisji Porozumiewawczej Kolejarzy, współorganizator i kierownik Ośrodka Badań Społecznych przy ZR, współzałożyciel Stowarzyszenia Odrodzenie, jednoczącego działaczy „S” i działaczy tzw. struktur poziomych PZPR. 1981–2011 założyciel i członek Stowarzyszenia Katyń w Szczecinie.
13 XII 1981 internowany, osadzony w Ośr. Odosobnienia w Goleniowie i Wierzchowie (13 II 1982 pobity za wykrycie i zdemontowanie podsłuchu w jednej z cel), 9 IV 1982 zwolniony. 1982–1989 członek TKZ w PDOKP, 1982 współorganizator MKK w Szczecinie, 1988–1989 w Prezydium MKO.
III 1989–VI 1989 członek OKP „S” PZ, 1989–1992 członek KZ w Biurze Inwestycji, VII–IX 1990 przew. Wojewódzkiej Komisji Kwalifikacyjnej dla funkcjonariuszy byłej Służby Bezpieczeństwa woj. szczecińskiego, XI 1989–III 1990 delegat na II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. WZD w Szczecinie, 1990–1992 członek ZR Pomorze Pomorze „Pomorze”, podtytuł: „Pismo niezależne”, sygnowane przez Tymczasowy Zarząd Regionu Pomorza Zachodniego NSZZ „Solidarność”. Zachodnie, delegat na II KZD w Gdańsku. 1992–1997 zatrudniony w Zarządzie Drogowym PDOKP, członek KZ, 1993–1997 naczelnik ZD. 1998–1999 w Chrześcijańskiej Demokracji III RP. Od 1997 na emeryturze.
Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2006), Krzyżem Wolności i Solidarności (2015).
23 XII 1976–28 VIII 1988 rozpracowywany przez Wydz. IIIA/Wydz. V WUSW w Szczecinie w ramach KE krypt. Kleryk.