Terentiew Robert Stanisław
Robert Stanisław Terentiew, ur. 5 X 1942 w Warszawie. Absolwent Uniwersytetu Warszawskiego, kierunek filologia polska (1968).
1944-1945, po Powstaniu Warszawskim, w obozach w Pruszkowie i Ravensbrück (z matką Elżbietą Jadwigą Przyjemską). Od 1947 w Polsce. W III 1968 uczestnik wieców studenckich, delegat studentów UW na strajk na Politechnice Warszawskiej, zatrzymany przez MO. 1968-1970 członek konspiracyjnej organizacji Ruch; 1970-1981 sekretarz redakcji miesięcznika „Łowiec Polski”. Od 1971 członek Polskiego Związku Łowieckiego. Od 1971 członek SDP. 1977-1981 współpracownik KSS KOR, zaangażowany w organizowaniu niezależnego ruchu chłopskiego. 1978-1981 tłumacz, redaktor i składacz w niezależnym wydawnictwie NOWa.
Od IX 1980 w „S”, współzałożyciel i przewodniczący KZ w PZŁ, w XII 1981 uczestnik negocjacji z dyrekcją Lasów Państwowych. 1980-1981 redaktor naczelny biuletynu dla dziennikarzy zagranicznych „Nowa Press Service”, autor niezależnego pisma Regionu Mazowsze „Niezależność”; w VI 1981 delegat na I WZD, w XII na
II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo.
WZD Regionu Mazowsze.
13 XII 1981 internowany w Ośr. Odosobnienia w Warszawie-Białołęce, zwolniony w połowie I 1982; 1982-1983 związany z pismami podziemnymi, współzałożyciel i redaktor „Spectatora”, w 1982 autor, członek redakcji, i organizator sprzętu drukarskiego (także szkoleń redakcji w technice sitodruku) w podziemnym piśmie „Karta”. 1983-1988 w USA, 1984-1988 z-ca redaktora naczelnego polonijnego „Nowego Dziennika”. W V 1988, uczestnik strajku w Hucie im. Lenina w Nowej Hucie.
W 1990 redaktor „Res Publiki”, 1991-1992 z-ca redaktora nacz. „Tygodnika Solidarność”, w 1992 dyr. Telewizyjnej Agencji Informacyjnej (zwolniony w zw. z transmisją obrad Sejmu z 4 VI 1992), 1994-2000 dyr. programowy TV Polonia, od 2000 niezależny scenarzysta i reżyser programów w TVP. Od 2003 członek Stowarzyszenia Wolnego Słowa.
Zasłużony Działacz Kultury.
Anna Grażyna Kister